Geri Dön

The social psychological predictors of pedestrian behaviors

Yaya davranışlarının sosyal psikolojik belirleyicileri

PDF İndir

  1. Tez No: 481575
  2. Yazar: BAŞAR DEMİR
  3. Danışmanlar: DOÇ. DR. TÜRKER ÖZKAN
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Psikoloji, Trafik, Ulaşım, Psychology, Traffic, Transportation
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2017
  8. Dil: İngilizce
  9. Üniversite: Orta Doğu Teknik Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 157

Özet

Yaya ihlalleri, düşük ve orta gelirli ülkelerde önemli bir trafik güvenliği sorunudur. Yayalar güvenli olmayan davranışlarından dolayı kazalarda büyük sorumluluk taşır. Bu sorun, yaya ihlalleri konusundaki kuramsal araştırmaların azlığıyla daha da kötüye gitmektedir. Yol kullanıcısı davranışındaki mevcut davranışsal sınıflandırma, beceri-temelli, kural-temelli ve bilgi-temelli performans düzeylerinin ihlal, hata ve olumlu davranışlara yol açtığını düşündürmektedir. Bunlar, alt boyutlara bölünebilen farklı davranışlardır. Planlı davranış teorisi (PDT) ve prototip isteklilik modeli (PİM), çeşitli davranışlara uygulanan iki önemli karar verme yaklaşımıdır. Bu teoriler, karar vermede gerekçeli ve sosyal-tepkisel unsurları belirlemeyi amaçlamaktadır. Yapılan çalışma, Türk yayalar için yaya ihlali, yaya geçişi ve pozitif yaya davranışları sınıflandırmasının geçerli olup olmadığını araştırmayı ve yapısal eşitlik modellemesi kullanarak PDT ve PİM'i bu davranışlar üzerindeki yordama gücü açısından karşılaştırmayı amaçlamıştır. Kağıt-kalem yöntemi ile toplanan, 486 üniversite öğrencisinden elde edilen veriler analiz edilmiştir. Sonuçlar, Türk yayalarda ihlal, dalgınlık ve olumlu davranış sınıflandırmasının geçerli olduğunu ortaya koymuştur. Ayrıca, PDT, PİM ve birleşik modeller, çoğunlukla sosyal-tepkisel biçimde meydana gelen yaya davranışlarıyla oldukça yakından ilişkili bulunmuştur. Bulgular, PDT ve PİM'in etkinliği ile ilişkili olarak kuramsal olarak ve uygulamacılara yönelik çıkarımları bağlamında tartışılmıştır. Son olarak, çalışmanın sınırlılıkları belirtilmiştir.

Özet (Çeviri)

Pedestrian violations are a major traffic safety problem in low and middle-income countries. Pedestrians have a high responsibility in accidents due to their unsafe behaviors. The problem worsens further by the scarcity of theory-based research to improve our understanding of pedestrian violations. The current behavioral classification on road user behavior suggest that skill-based, rule-based, and knowledge-based performance levels lead to violations, errors, and positive behaviors. These are distinct domains of behavior that can be further divided into sub-dimensions. The theory of planned behavior (TPB) and the prototype willingness model (PWM) are two leading decision-making frameworks that are applied into a wide range of behaviors. These theories aim to capture the reasoned and social reactive components in decision-making. The current study aimed to investigate whether the taxonomy pedestrian violations, pedestrian lapses, and positive pedestrian behavior is valid for Turkish pedestrians, and to compare the TPB and the PWM in terms of their predictive power on these behaviors, using structural equation modeling. The data from 486 university students, which is collected via paper-pencil method, was analyzed. The results revealed that violation, lapse, and positive behavior classification fitted to the Turkish pedestrians. Moreover, the TPB, the PWM, and the integrative models were highly relevant to the pedestrian behaviors that happen mostly in asocial reactive way. The findings are discussed in relation with the efficacy of the TPB and the PWM, theoretical implications, and applied value for practitioners. Lastly, the limitations were provided.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    860955

    Sürücü kaynaklı trafik kazalarının veri madenciliği yaklaşımı ile modellenmesi: Sakarya örneği

    Modelling driver-related traffic accidents through data mining approach: The case of city of Sakarya

    ZELİHA ÇAĞLA KUYUMCU

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    TrafikSakarya Üniversitesi

    İnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ HAKAN ASLAN

    PROF. DR. NİLÜFER YURTAY

  2. Tez No

    662965

    A comprehensive model to collective action: Self-stereotyping as a route to sense of deservingness and system justification

    Kolektif eylem için kapsamlı bir model: Sistem meşrulaştırma ve değerlilik hissinin bir boyutu olarak öz kalıp yargı

    AHMED DAWD

    Doktora

    İngilizce

    İngilizce

    2021

    PsikolojiAnkara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi

    Psikoloji Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. CEMŞAFAK ÇUKUR

  3. Tez No

    800853

    Social psychological predictors of bystander intervention in the context of male violence against women

    Kadınlara yönelik erkek şiddeti bağlamında tanıkların müdahalesinin sosyal psikolojik yordayıcıları

    EZGİ TÜRKÇELİK TÜRKEL

    Doktora

    İngilizce

    İngilizce

    2023

    PsikolojiOrta Doğu Teknik Üniversitesi

    Psikoloji Bilim Dalı

    PROF. DR. NURAY SAKALLI

  4. Tez No

    439258

    Social psychological predictors of violence against women in honor cultures

    Namus kültürlerinde kadına yönelik şiddeti yordayan sosyal psikolojik faktörler

    SUZAN CEYLAN

    Doktora

    İngilizce

    İngilizce

    2016

    PsikolojiOrta Doğu Teknik Üniversitesi

    Psikoloji Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. NURAY SAKALLI UĞURLU

  5. Tez No

    832404

    Pandemi döneminde lise öğrencilerinin psikolojik belirtilerinin yordayıcıları olarak öz şefkat ve sosyal destek

    Self-compassion and social support as predictors of psychological symptoms of high school students during the pandemic

    ESMA PEHLİVAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    Eğitim ve ÖğretimHacettepe Üniversitesi

    Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. NİLÜFER KOÇTÜRK

Geri Dön