The relational processes of Turkish-Russian literary translation flow in the post-Stalin era (1953-1991)
Stalin sonrası dönemdeki (1953-1991) Türkçe-Rusça edebi çeviri akışına ilişkin ilişkisel süreçler
- Tez No: 489237
- Danışmanlar: PROF. DR. ŞEHNAZ TAHİR GÜRÇAĞLAR, PROF. DR. SALİHA PAKER
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Mütercim-Tercümanlık, Translation and Interpretation
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2018
- Dil: İngilizce
- Üniversite: Boğaziçi Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Çeviribilim Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 325
Özet
Bu tez, eser“seçim”ve“etiketleme ve sınıflandırma”(Bourdieu (1990) 2000:222) süreçlerine odaklanarak Joseph Stalin'in ölümü (1953) ile Sovyetler Birliği'nin dağılışı (1991) arasındaki dönemde ivme kazanan Türkçe-Rusça edebi çeviri akışının ardında ve dahilinde itici güç işlevi görmüş karmaşık ilişkiler ağlarını araştırıyor. Tez kapsamında, çeviri akışına ilişkin itici güçleri netleştirmek ve tartışmak amacıyla üç aşamalı bir analiz sunuluyor: (a) Sovyetler Birliği'ndeki sosyo-kültürel ortama ilişkin alan analizi, devlet politikaları ve tezin inceleme konusu olan çeviri akışının dinamikleri arasındaki ilişkileri ortaya çıkarıyor, (b) ürün analizi, Türkçe edebiyatı temel alan çeviri eser repertuarının ve yan metinlerin (paratexts) profilini araştırarak sorunsallaştırıyor, (c) faillere ve faillerin eylemlerine ilişkin analiz, aynı zamanda Türkologların ürettiği metin dışı (extratextual) öğelere dair bir inceleme de içeriyor. İlaveten, faillere ilişkin analiz bağlamında, eylemleri ve söylemleri birbirinden farklılık gösteren iki Türkoloğa, Tevfik Melikov ve Svetlana Uturgauri'ye odaklanan bir vaka incelemesi sunuluyor. Ortaya çıkan sonuçlar, Türkçe-Rusça edebi çeviri akışının temelde, Sovyetler Birliği'nde sosyo-kültürel alanda etkin konumda bulunan ideolojik çerçeve doğrultusunda biçimlendiğini ortaya koyuyor. Bu durum, sadece ideolojik çerçevenin gücüne değil, aynı zamanda faillerin bu çerçeveye büyük ölçüde uyumlu davrandığına da işaret ediyor. Tezin bulguları, ayrıca, genele aykırı eylemleri bulunan bir failin farklı bir profil sergilemesindeki nedenleri anlamak için alan ve habitus arasındaki ilişkiyi sorgulamanın yararlı sonuçlar doğurabileceğini ispatlıyor.
Özet (Çeviri)
The thesis explores the complex webs of relations, which functioned as the driving forces behind and within the Turkish-Russian literary translation flow that gained momentum between the death of Joseph Stalin (1953) and the dissolution of the Soviet Union (1991) by concentrating on the“selection”and“labeling and classification”processes (Bourdieu (1990) 2000:222). To clarify and discuss the driving forces of the translation flow, the thesis offers a three-fold analysis: (a) the field analysis reveals the relations between the Soviet state policies and the dynamics of the translation flow in question, (b) the product analysis explores and problematizes the profile of the translated repertoire of Turkish literature and authors as well as the profile of the paratexts, and (c) the analysis of social agents and their activities also covers the examination of the profile of the extratextual materials produced by the Turkologists. In addition, with regard to the third aspect of the analysis, the thesis offers a case study concentrating on two particular Turkologists, whose views and actions differ from each other: Tevfik Melikov and Svetlana Uturgauri. The findings of the study reveal that the Turkish-Russian literary translation flow was driven by the priorities of the prevalent ideological mode of the Soviet socio-cultural context. This does not indicate only the strength of the ideological mode, but also the fact that social agents responded to this mode at large. The findings also prove that questioning the relations between the field and habitus might help in understanding the reasons behind the deviant actions of a social agent.
Benzer Tezler
- Yazar ve çevirmen arasındaki ilişkinin metinlerarası portresi: Oğuz Atay/Sevin Seydi
Intertextual portrait of the relationship between the author and the translator: Oğuz Atay/Sevin Seydi
BİRSEN ALTAYLI ÖZEMİR
Doktora
Türkçe
2021
Batı Dilleri ve EdebiyatıYıldız Teknik ÜniversitesiBatı Dilleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FÜSUN ATASEVEN
- Elçin Efendiyev'in romanlarında milli kimlik algısı
Perception of national identity in Elchin Efendiyev' s novels
GAMER AHMEDOVA
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Türk Dili ve EdebiyatıKafkas ÜniversitesiÇağdaş Türk Lehçeleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. İLKİN GULUSOY
- Kaçar Devleti elçilik raporları tercüme, açıklama ve değerlendirme (1842-1851)
Translation, explanation and evaluation of Qajar State embassy reports (1842-1851)
MOHAMMAD RAZZAGHI
- Rus dil algısında Türk imgesi
Turkish image in the Russian language perception
RENATA AKTAŞ
Doktora
Türkçe
2020
Batı Dilleri ve EdebiyatıErciyes ÜniversitesiRus Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ARİF YILDIRIM
- Rusçadaki ve Türkçedeki ismin hallerinin tanımı, ortak özellikleri, farklılıkları ve okulda hal sistemi üzerine materyaller
Definition, common specifications, and differences of noun cases in Russian and Turkish and materials for noun cases at the school
ŞAHİN KABLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Batı Dilleri ve EdebiyatıAtatürk ÜniversitesiRus Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BAHAR DEMİR