Yazar ve çevirmen arasındaki ilişkinin metinlerarası portresi: Oğuz Atay/Sevin Seydi
Intertextual portrait of the relationship between the author and the translator: Oğuz Atay/Sevin Seydi
- Tez No: 681957
- Danışmanlar: PROF. DR. FÜSUN ATASEVEN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Batı Dilleri ve Edebiyatı, Mütercim-Tercümanlık, Western Linguistics and Literature, Translation and Interpretation
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Yıldız Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Batı Dilleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Diller ve Kültürlerarası Çeviribilim Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 150
Özet
Çeviri süreçlerinde yazar ve çevirmen arasındaki ilişki en az çevirmenin kaynak metin ile kurduğu ilişki kadar önemlidir. Metinlerarasılık her metnin başka metinlerle ilişkisi olduğu yaklaşımı ile çeviride yazarın ve kaynak metnin iktidarını sarsmıştır. Çevirmen ile yazar arasındaki ilişki bu çalışmada metinlerarasılık olarak yorumlanmıştır. Oğuz Atay'ın 1971-1972 yıllarında iki cilt olarak basılan Tutunamayanlar romanını yazdığı sırada kendisine yakın olan ve romanın yazılmasında etkili olan Sevin Seydi'nin hem metin hem de yazar ile olan ilişkisi metinlerarasılık çervevesinde incelenmeye çalışılmıştır. Bu bağlamda Tutunamayanlar romanının 2007 yılında çevirmen tarafından kurulan Olric yayınevi tarafından The Disconnected adı ile 200 baskı olarak İngilizcede yayınlanmasına kadar geçen süreçte etkili olan çevirmen-yazar ilişkisi ele alınmıştır. Bu ilişki Çeviribilim ve Metinlerarasılık alanları kapsamında disiplinlerarası bir yaklaşımla Rus edebiyat eleştirmeni Mikhail Bakhtin'in Diyalojizm/Söyleşimcilik kuramı çerçevesinde ele alınmıştır. Öte yandan çeviribilimde her çevirinin bir amacı olduğunu ve çevirmenin erek okuyucuya ulaşmak için bu skoposa göre hareket edeceği düşüncesini savunan Hans J. Vermeer'in Skopos kuramı da çevirmenin amacı doğrultusunda çevirinin yayınlanma süreci ile ilgili attığı adımları açıklamada kullanılmştır. Tezin ana ekseninde Bakhtin'in tanımlarıyla bakıldığında Sevin Seydi'nin çevirmen olarak Oğuz Atay'ın Bakhtin'in ifadesiyle sözcelerinin anlamını bulan, diyalog halinde olduğu kişi konumunda olması yer almaktadır. Atay'ın kendi notlarından da görüldüğü gibi, Sevin Seydi'yi hayatındaki en iyi dinleyici olarak görmesi ve ona duyduğu sevgiyi anlatırken bu noktanın vurgulanması, Atay'ın da sözcelerini en iyi anlayan kişinin, diyalojik ilişki kurabildiği Sevin Seydi olduğuna inandığına işaret etmektedir. Bu da Tutunamayanlar'ın İngilizce çevirisinin, sadece romanı ve kahramanlarının diyaloglarını aktarmak değil, aynı zamanda çeviri sürecinde Atay'ın Seydi ile diyalog kurma aracına dönüştüğü sonucuna varılabilir. Sonuç olarak Oğuz Atay ve Sevin Seydi arasındaki yazar ve çevirmen ilişkisi diyalojik ve dolayısıyla metinlerarası bir ilişki olarak kabul edilebilir ve bu metinlerarası ilişkinin çevirmenin görünür olmasını sağladığı söylenebilir.
Özet (Çeviri)
The dialogue between the author and the translator is as essential as the dialogue between the translator and the source text throughout the translation process. The theory of intertextuality, which asserts that each text has a relationship with another text, has rocked the power of the author and the power of the source text. In this dissertation, the dialogue between the translator and the author is interpreted as intertextuality. The main focus of the thesis within this context is Oguz Atay's Tutunamayanlar, which was published in two volumes during 1971-1972. Sevin Seydi's relationship between the author and the source text Tutunamayanlar was attempted to be examined within the framework of intertextuality. In this context, the translator-author relationship, which was effective in the process until the novel Tutunamayanlar was published in English as The Disconnected in 200 limited editions by Olric publishing house, which was founded by the translator in 2007, was discussed. This relationship has been discussed within the scope of the Dialogism theory of Russian literary critic Mikhail Bakhtin through an interdisciplinary approach with Translation Studies and Intertextuality. Furthermore, Hans Vermeer's Skopos theory, which promoted the idea that every translation has a purpose and the translator will act according to this scope to reach the target reader, has also been used to explain the actions taken by the translator regarding the publication process of the translation in line with its purpose. In the main axis of the thesis, when considered with the definitions of Bakhtin, lies the observation that Sevin Seydi is the person who finds the meanings of his utterances, with whom she is in dialogue. As can be seen from Atay's own notes, seeing Sevin Seydi as the best listener in his life and emphasizing this point while describing his love for her indicates that Atay believes that the person who understands his utterances best is Sevin Seydi, with whom he can establish dialogic relations. It can be concluded that the English translation of Tutunamayanlar not only conveys the novel and the dialogues of its protagonists, but also turns into a tool for Atay to establish a dialogue with Seydi during the translation process. As a result, the author-translator relationship between Oğuz Atay and Sevin Seydi can be considered as dialogical, and this relationship can be accepted as an intertextual relationship. It can be said that this intertextual relationship provided the translators's visibility.
Benzer Tezler
- Révélation et loi chez maïmonide et spinoza
Maimonides ve spinoza'da vahiy ve yasa
ALBER EROL NAHUM
Doktora
Fransızca
2018
FelsefeGalatasaray ÜniversitesiFelsefe Ana Bilim Dalı
PROF. DR. KENAN GÜRSOY
PROF. DR. CATHERINE CHALIER
- Çeviri dersinde yapılaşma (uygulama sorunları-yöntem önerileri)
Strukturierung im übersetzungsunterricht (probleme der praxis-vorschlage zur methodik)
A. TURGAY KURULTAY
Doktora
Türkçe
1989
Eğitim ve Öğretimİstanbul ÜniversitesiAlman Dili ve Edebiyatı Bilim Dalı
PROF.DR. ŞARA SAYIN
- Лингво-стилистические особенности ложныхдрузей переводчика
Tuzak kelimelerin çevirisinde dilbilimsel ve üslupbilimselözellikler
ŞUHEDA RENGİN ÖZTÜRK
Yüksek Lisans
Rusça
2024
Mütercim-TercümanlıkKırgızistan-Türkiye Manas ÜniversitesiMütercim Tercümanlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SALTANAT MAMBAYEVA
- Reverse orientalism in the Turkish translations of Turkish Embassy Letters of Lady Mary Wortley Montagu
Lady Mary Wortley Montagu'nun Türkiye Mektupları adlı eserinin Türkçe çevirilerinde tersine oryantalizm
SEHER ÖZER ÜTÜK
Yüksek Lisans
İngilizce
2016
Mütercim-TercümanlıkHacettepe Üniversitesiİngilizce Mütercim Tercümanlık Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. HİLAL ERKAZANCI DURMUŞ
- Albert Camus'nün La Peste (Veba) adlı romanının Türkçe çevirilerinde kültürel ögelerin aktarımının Gideon Toury'nin erek odaklı çeviri kuramına göre incelenmesi
Analysing the transfer of cultural items in the Turkish translations of Albert Camus's the plague in the light to Gideon Toury's target-oriented translation theory
TUĞBA DURSUN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Mütercim-TercümanlıkGazi ÜniversitesiMütercim Tercümanlık Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ NESRİN TEKİN