Geri Dön

Şema aktarımı: Erken dönem uyum bozucu şemaların gelişimi açısından anne, baba ve çocuğun birlikte değerlendirilmesi

Transmission of schemas: Assessment of parents and children in terms of development of early maladaptive schemas

  1. Tez No: 490789
  2. Yazar: İBRAHİM YİĞİT
  3. Danışmanlar: PROF. DR. HATİCE GÜLSEN ERDEN
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Psikoloji, Psychology
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2018
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Ankara Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Klinik Psikoloji Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 189

Özet

Bu çalışmanın temel amacı, anne ve babaların erken dönem uyum bozucu şemalarının, çocuklarının erken dönem uyum bozucu şemaları aracılığıyla depresyon ve kaygı düzeylerini yordayıp yordamadığı incelemektir. Ayrıca, ergenlerin anne ve babalarıyla kurdukları özdeşim düzeyinin anne ve babalarının erken dönem uyum bozucu şemaları ile kendi erken dönem uyum bozucu şemaları arasındaki ilişkide düzenleyici-aracı etkisinin olup olmadığı test edilmiştir. Araştırmanın örneklemini, psikiyatrik ya da psikolojik bir sorun ile çocuk ve ergen kliniğine başvurmuş 13-18 yaş arası (Ort. = 15.53, SS = 1.36) 119 ergen (81 kız, 38 erkek) ve onların anne (N = 107) ve babaları (N = 69) oluşturmaktadır. Ergen katılımcılara, Çocukluk Çağı Örselenme Yaşantıları Ölçeği (ÇÖYÖ), Young Şema Ölçeği Kısa Form 3 (YŞÖ-KF3), Anne-Baba Özdeşim Kurma Ölçeği (ÖKÖ-A/B), Çocuklar için Depresyon Ölçeği (ÇDÖ) ve Speilberg Durumluk Sürekli Kaygı Envanteri (STAI-II) uygulanırken; anne ve babalara Çocukluk Çağı Örselenme Yaşantıları Ölçeği (ÇÖYÖ) ve Young Şema Ölçeği Kısa Form 3 (YŞÖ-KF3) uygulanmıştır. Araştırmada öne sürülen hipotezler doğrultusunda aracı ve düzenleyici-aracı analizler yürütülmüştür. Analiz sonuçları, annelerin zedelenmiş sınırlar-aşırı standartlar ve kopukluk şema alanları, ergenlerin kopukluk şema alanı aracılığıyla ergenlerin depresyon ve kaygı düzeylerini yordadığını göstermiştir. Benzer şekilde, babaların kopukluk şema alanı, ergenlerin kopukluk şema alanı aracılığıyla depresyon ve kaygı düzeylerini yordamaktadır. Ayrıca, ergenlerin anneleriyle özdeşim kurma düzeyinin, annelerin zedelenmiş sınırlar-aşırı standartlar şema alanı ile ergenlerin kopukluk şema alanı arasındaki ilişkide anlamlı düzenleyici-aracı etkisi olduğu bulunmuştur. Bu çalışma, ergenlerin erken dönem uyum bozucu şemalarının oluşmasında, anne ve babaların şemalarının ve ergenlerin özdeşim kurma düzeylerinin rolünü göstermesi açısından alanyazına önemli katkılar sağlayacaktır.

Özet (Çeviri)

The aim of the present study was to examine whether early maladaptive schemas of parents predicted their adolescents' depression and anxiety levels through early maladaptive schemas of their adolescents. Moreover, it was also tested whether adolescents' level of“identification with parents”moderated the relationship between early maladaptive schemas of adolescents and early maladaptive schemas of parents. The sample of the study consisted of 119 adolescents (81 girls and 38 boys) with any psychiatric or psychological problem/disorder aged between 13 and 18 years with mean age of 15.53 and standard deviation of 1.36. Adolescents were administered Childhood Trauma Questionnaire (CTQ), Young Schema Questionnaire-Short Form 3 (YSQ-SF3), Identification with Parents Scale (IPS), Depression Inventory for Children (DIC), and Speilberg State-Trait Anxiety Inventory-II (STAI-II). Parents were also administered Childhood Trauma Questionnaire (CTQ) and Young Schema Questionnaire-Short Form 3 (YSQ-SF3). In accordance with the hypothesis of the study, mediation and moderated-mediation analyses were conducted. The results of the analyses indicated that disconnection schema domain of adolescents mediated the relationship between impaired limits-exaggerated standards and disconnection schema domains of mothers and adolescents' depression and anxiety. Similarly, disconnection schema domain of adolescents also mediated the relationship between disconnection schema domain of fathers and adolescents' depression and anxiety. Furthermore, the level of 'identification with mothers' of adolescents moderated significantly the relationship between impaired limits-exaggerated standards of mothers and disconnection of adolescents. The present study would provide important contributions to the related literature, suggesting that early maladaptive schemas of parents and adolescents' identification with parents played important roles in the development of early maladaptive schemas of adolescents.

Benzer Tezler

  1. Understanding intergenerational transmission of early maladaptive schemas from a memory perspective: Moderating role of overgeneral memory on adverse experiences

    Anı bakış açısından erken dönem uyumsuz şemaların kuşaklararası aktarımını anlamak: Otobiyografik bellek özgüllüğünün olumsuz yaşam deneyimleri üzerindeki rolü

    İDİL ALAFTAR

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2021

    PsikolojiTED Üniversitesi

    Psikoloji Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. TUĞBA UZER YILDIZ

  2. Investigating the roles of adverse childhood experiences and father involvement on the transmission of early maladaptive schemas

    Erken dönem şemaların aktarımında erken dönem olumsuz yaşantıların ve baba katılımının rolünün incelenmesi

    ZEYNEP ZEYNEL

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2019

    PsikolojiTED Üniversitesi

    Psikoloji Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. TUĞBA UZER YILDIZ

  3. Evlilikte çift uyumunun erken dönem uyum bozucu şemalar ve aile işlevleri bağlamında incelenmesi: Bir yapısal model çalışması

    The analysis of dyadic marital adjustment within the context of early maladaptive schemas and family functions: A study of structural modelling

    SERDAR KÖRÜK

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2020

    PsikolojiEskişehir Osmangazi Üniversitesi

    Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. NİLÜFER ÖZABACI

  4. A new energy efficient forwarder set based dynamic duty cycled routing in wireless sensor networks

    Kablosuz sensör ağlarında yönlendirme kümesine göre dinamik çevrimli yeni bir yönlendirme tekniği

    SILA ÖZEN

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2014

    Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve Kontrolİstanbul Teknik Üniversitesi

    Bilgisayar Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. SEMA FATMA OKTUĞ

  5. Denetimli serbestlik uygulamasına tabi yükümlüler: Baba-oğul şema aktarımı, bilişsel esneklik ile genel öz yeterlik açısından bir inceleme

    Offenders on probation: A research with regard to transmission of schemas in father–son dyads, cognitive flexibility and general self-efficacy

    KÜBRA DİNÇ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2020

    PsikolojiAnkara Üniversitesi

    Disiplinlerarası Adli Tıp Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ŞENNUR KIŞLAK