Şema aktarımı: Erken dönem uyum bozucu şemaların gelişimi açısından anne, baba ve çocuğun birlikte değerlendirilmesi
Transmission of schemas: Assessment of parents and children in terms of development of early maladaptive schemas
- Tez No: 490789
- Danışmanlar: PROF. DR. HATİCE GÜLSEN ERDEN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2018
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Klinik Psikoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 189
Özet
Bu çalışmanın temel amacı, anne ve babaların erken dönem uyum bozucu şemalarının, çocuklarının erken dönem uyum bozucu şemaları aracılığıyla depresyon ve kaygı düzeylerini yordayıp yordamadığı incelemektir. Ayrıca, ergenlerin anne ve babalarıyla kurdukları özdeşim düzeyinin anne ve babalarının erken dönem uyum bozucu şemaları ile kendi erken dönem uyum bozucu şemaları arasındaki ilişkide düzenleyici-aracı etkisinin olup olmadığı test edilmiştir. Araştırmanın örneklemini, psikiyatrik ya da psikolojik bir sorun ile çocuk ve ergen kliniğine başvurmuş 13-18 yaş arası (Ort. = 15.53, SS = 1.36) 119 ergen (81 kız, 38 erkek) ve onların anne (N = 107) ve babaları (N = 69) oluşturmaktadır. Ergen katılımcılara, Çocukluk Çağı Örselenme Yaşantıları Ölçeği (ÇÖYÖ), Young Şema Ölçeği Kısa Form 3 (YŞÖ-KF3), Anne-Baba Özdeşim Kurma Ölçeği (ÖKÖ-A/B), Çocuklar için Depresyon Ölçeği (ÇDÖ) ve Speilberg Durumluk Sürekli Kaygı Envanteri (STAI-II) uygulanırken; anne ve babalara Çocukluk Çağı Örselenme Yaşantıları Ölçeği (ÇÖYÖ) ve Young Şema Ölçeği Kısa Form 3 (YŞÖ-KF3) uygulanmıştır. Araştırmada öne sürülen hipotezler doğrultusunda aracı ve düzenleyici-aracı analizler yürütülmüştür. Analiz sonuçları, annelerin zedelenmiş sınırlar-aşırı standartlar ve kopukluk şema alanları, ergenlerin kopukluk şema alanı aracılığıyla ergenlerin depresyon ve kaygı düzeylerini yordadığını göstermiştir. Benzer şekilde, babaların kopukluk şema alanı, ergenlerin kopukluk şema alanı aracılığıyla depresyon ve kaygı düzeylerini yordamaktadır. Ayrıca, ergenlerin anneleriyle özdeşim kurma düzeyinin, annelerin zedelenmiş sınırlar-aşırı standartlar şema alanı ile ergenlerin kopukluk şema alanı arasındaki ilişkide anlamlı düzenleyici-aracı etkisi olduğu bulunmuştur. Bu çalışma, ergenlerin erken dönem uyum bozucu şemalarının oluşmasında, anne ve babaların şemalarının ve ergenlerin özdeşim kurma düzeylerinin rolünü göstermesi açısından alanyazına önemli katkılar sağlayacaktır.
Özet (Çeviri)
The aim of the present study was to examine whether early maladaptive schemas of parents predicted their adolescents' depression and anxiety levels through early maladaptive schemas of their adolescents. Moreover, it was also tested whether adolescents' level of“identification with parents”moderated the relationship between early maladaptive schemas of adolescents and early maladaptive schemas of parents. The sample of the study consisted of 119 adolescents (81 girls and 38 boys) with any psychiatric or psychological problem/disorder aged between 13 and 18 years with mean age of 15.53 and standard deviation of 1.36. Adolescents were administered Childhood Trauma Questionnaire (CTQ), Young Schema Questionnaire-Short Form 3 (YSQ-SF3), Identification with Parents Scale (IPS), Depression Inventory for Children (DIC), and Speilberg State-Trait Anxiety Inventory-II (STAI-II). Parents were also administered Childhood Trauma Questionnaire (CTQ) and Young Schema Questionnaire-Short Form 3 (YSQ-SF3). In accordance with the hypothesis of the study, mediation and moderated-mediation analyses were conducted. The results of the analyses indicated that disconnection schema domain of adolescents mediated the relationship between impaired limits-exaggerated standards and disconnection schema domains of mothers and adolescents' depression and anxiety. Similarly, disconnection schema domain of adolescents also mediated the relationship between disconnection schema domain of fathers and adolescents' depression and anxiety. Furthermore, the level of 'identification with mothers' of adolescents moderated significantly the relationship between impaired limits-exaggerated standards of mothers and disconnection of adolescents. The present study would provide important contributions to the related literature, suggesting that early maladaptive schemas of parents and adolescents' identification with parents played important roles in the development of early maladaptive schemas of adolescents.
Benzer Tezler
- Understanding intergenerational transmission of early maladaptive schemas from a memory perspective: Moderating role of overgeneral memory on adverse experiences
Anı bakış açısından erken dönem uyumsuz şemaların kuşaklararası aktarımını anlamak: Otobiyografik bellek özgüllüğünün olumsuz yaşam deneyimleri üzerindeki rolü
İDİL ALAFTAR
Yüksek Lisans
İngilizce
2021
PsikolojiTED ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. TUĞBA UZER YILDIZ
- Investigating the roles of adverse childhood experiences and father involvement on the transmission of early maladaptive schemas
Erken dönem şemaların aktarımında erken dönem olumsuz yaşantıların ve baba katılımının rolünün incelenmesi
ZEYNEP ZEYNEL
Yüksek Lisans
İngilizce
2019
PsikolojiTED ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. TUĞBA UZER YILDIZ
- Evlilikte çift uyumunun erken dönem uyum bozucu şemalar ve aile işlevleri bağlamında incelenmesi: Bir yapısal model çalışması
The analysis of dyadic marital adjustment within the context of early maladaptive schemas and family functions: A study of structural modelling
SERDAR KÖRÜK
Doktora
Türkçe
2020
PsikolojiEskişehir Osmangazi ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NİLÜFER ÖZABACI
- A new energy efficient forwarder set based dynamic duty cycled routing in wireless sensor networks
Kablosuz sensör ağlarında yönlendirme kümesine göre dinamik çevrimli yeni bir yönlendirme tekniği
SILA ÖZEN
Yüksek Lisans
İngilizce
2014
Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve Kontrolİstanbul Teknik ÜniversitesiBilgisayar Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SEMA FATMA OKTUĞ
- Denetimli serbestlik uygulamasına tabi yükümlüler: Baba-oğul şema aktarımı, bilişsel esneklik ile genel öz yeterlik açısından bir inceleme
Offenders on probation: A research with regard to transmission of schemas in father–son dyads, cognitive flexibility and general self-efficacy
KÜBRA DİNÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
PsikolojiAnkara ÜniversitesiDisiplinlerarası Adli Tıp Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ŞENNUR KIŞLAK