Başlıca döviz kuru belirleme yaklaşımları ve seçilmiş yaklaşımların etkinliğinin Türkiye örneğinde test edilmesi
Main exchange rate determination approaches and testing the efficiency of selected approaches in the example of Turkey
- Tez No: 493165
- Danışmanlar: PROF. DR. RECEP TARI
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Ekonomi, Economics
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2018
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Kocaeli Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İktisat Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: İktisat Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 185
Özet
Ülkelerin 1970'li yıllardan itibaren başlayan serbest döviz kuru tercihleri, 1980'li yıllardaki her türlü finansal sermaye hareketlerinin tam olarak serbestleşmesine yönelik çabaların artması ve Doğu Bloku'nun yıkılmasıyla yoğunlaşan küreselleşme neticesinde ülkeler arasındaki iktisadi bağımlılık artmıştır. Küresel mal ve hizmet ticareti ile birlikte finansal sermaye hareketlerinin artması ekonomilerin yapısını değiştererek, iktisadi gelişmenin en önemli unsuru olarak ihracat ve ithalatın yanı sıra finansal sermayeyi de ön plana çıkarmıştır. Bunun en önemli olumsuz sonuçlarından biri ise döviz kurlarının, özellikle kısa ve orta dönemde, oynaklığının ve döviz kurlarında meydana gelen dalgalanmaların küresel düzeyde yaygınlaşmasıdır. Gelişmekte olan ülkeler başta olmak üzere bütün ülkeler için rekabet, ödemeler dengesi ve diğer temel makroekonomik değişkenler yoluyla ekonomik istikrarı ve gelişmeyi tehdit eden bu durum yarattığı belirsizlikler nedeniyle de dış yatırımlar açısından caydırıcı sonuçlar doğurabilmektedir. Yükselen bir ekonomi olarak tanımlanan Türkiye açısından döviz kurlarının tahmin edilmesinde hangi modellerin ve değişkenlerin daha belirleyici olduğunun bilinmesi açısından yapılan bu çalışma önemli olmaktadır. Bu çalışmanın amacı önemli döviz kuru belirleme yaklaşımlarını ayrıntılı olarak incelemektir. Çalışmada döviz kurlarındaki hareketlenmelerden olumsuz bir şekilde etkilenebilen Türkiye için seçilmiş döviz kuru yaklaşımlarının geçerli olup olmadığı incelenmiştir. Değişen iktisadi yapının sonucu olarak döviz kurlarının belirlenmesi veya öngörülebilir olması daha önemli hale gelmiştir. Teknolojik gelişmelerinde etkisiyle sürekli ve anlık olarak değişim gösteren döviz kurları, yatırımları ve dış ticareti etkilemesi sebebiyle ülkelerin büyüme ve kalkınma hedeflerine zarar verebilmektedir. Dünya'nın değişen ekonomik yapısı sonucunda döviz kurlarını belirlemeye yönelik geleneksel yaklaşımların yetersiz kalması, araştırmacıları yeni modeller ve yaklaşımlar geliştirmeye itmiştir. Bu çalışmada Türkiye'nin uyguladığı döviz kuru politikaları ve rejimleri dikkate alınarak geleneksel olarak kabul edilen yöntemlerin yanı sıra yapısal kırılmalara izin veren ekonometrik yöntemler de kullanılmıştır. Döviz kurları ile ilgili olarak Türkiye'nin geçirmiş olduğu yapısal değişimlerin dikkate alınarak daha sağlıklı sonuçlar elde edilmesi için geleneksel birim kök testlerine ilave olarak iki kırılmalı LM birim kök testi kullanılarak satın alma gücü paritesi yaklaşımı ve zayıf formda etkin piyasa hipotezi yaklaşımı bu çerçevede incelenmiştir. Satın alma gücü paritesi yaklaşımının geçersiz olduğu sonucuna ulaşılmış ve döviz piyasanın zayıf formda etkin olduğu belirlenmiştir. Maki (2012) tarafından geliştirilen çok kırılmalı eşbütünleşme testi ile yapılan incelemeler sonucunda portföy dengesi yaklaşımının Türkiye için geçerli olduğu sonucuna varılmıştır. Çalışmada elde edilen sonuçlar değerlendirilerek, politika önerilerine yer verilmiştir.
Özet (Çeviri)
Preferences of countries for flexible exchange rates since 1970's, increasing effort for perfect capital mobility beginning from 1980's and intensifying globalization as a result of collapse of Eastern Bloc cause economic interdependency among countries to increase. Increasing global financial mobility together with global goods and services trade rise have changesd the structure of economies and brought financial capital along with export and import into the front as an important factor of economic growth. As a result of changing economic structure, determination or foracasting of exchange rates has become more important. With the help of technological improvements, exchange rates continuously and instantly changing could be harmful for economic growth and development targets of countries due to negative effects of them on investments and foreign trade. That tradional approaches to determine the exchange rates became ineffective has prompted to researchers for developing new approaches. There are many theories as a result of this effort. One of the aims of this study is to investigate the important exchange rates determination models. Besides, whether or not selected exchange rate determination approaches are valid for Turkey negatively affected from exchange rate movements is tested. Purchasing power parity and efficient market hypothesis in weak form are investigated by using LM unit root test with two structural breaks in addition to traditional unit root tests. Findings show that purchasing power parity is invalid but efficient market hypothesis is valid. In consequence of cointegration test results allowing multiple breaks developed by Maki (2012), portfolio balance approach is valid for Turkey. Findings obtained from this study are evaluated and policy implications are submitted
Benzer Tezler
- Döviz kuru belirleme yöntemleri ve 1980 sonrası dönemde Türk ekonomisi için bir değerlendirme
The Methods of exchange rate determination and an evaluation for the Turkish economy for the post 1980 period
DENİZ BALAK DEMİRAY
- A stress testıng framework for the Turkısh bankıng sector: an augmented approach
Türk bankacılık sektörü için bir stres testi çerçevesi: Bir genişletilmiş yaklaşım
BAHADIR ÇAKMAK
Doktora
İngilizce
2014
BankacılıkOrta Doğu Teknik Üniversitesiİktisat Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NADİR ÖCAL
- Açık ekonomilerde döviz kuru dinamikleri: Türkiye örneği
Exchange rate dynamics in open economies: Turkey case
OKYAY UÇAN
- Satınalma gücü paritesi teorisi ve Türkiye üzerine bir uygulama: 1980-1998
Purchasing power parity theory and an application for Turkey: 1980-1998
SEMA ÇINAR
- ЕВРАЗИЯ ЭКОНОМИКАЛЫК БИРЛИГИ: КЫРГЫЗСТАН МИСАЛЫНДА
Avrasya Ekonomik Birliği: Kırgızistan örneği / The Eurasian Economic Union: The Case Of Kyrgyzstan
ŞAMİL BALCI
Doktora
Kırgızca
2024
EkonomiKırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesiİktisat Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CUSUPCAN PİRİMBAYEV
