Döviz kuru belirleme yöntemleri ve 1980 sonrası dönemde Türk ekonomisi için bir değerlendirme
The Methods of exchange rate determination and an evaluation for the Turkish economy for the post 1980 period
- Tez No: 72891
- Danışmanlar: PROF. DR. ÖZCAN GÜVEN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Ekonomi, Economics
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 1998
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dokuz Eylül Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İktisat Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 259
Özet
ÖZET Bu tezde literatürde yer alan döviz kurlarının belirlenmesi yaklaşımları incelenmiş ve bu yaklaşımlar son yıllarda ekonometri alanında geliştirilen koentegresyon tekniği ile Türk Lirası için test edilmiştir. 1970'li yıllarda esnek kur sistemine geçilmesiyle başlayan döviz kurlarını belirleme yöntemleri alanındaki ampirik çalışmalar, 1980'li yıllarda yoğunlaşmıştır. Bu çalışmalarda başlıca moneter modellerin döviz kurlarını belirlemedeki gücü tartışılmıştır. Ancak bu yıllardaki ekonometri alanındaki yetersizlikler, sözkonusu yöntemlerin döviz kurlarını belirlemedeki etkinliğini destekleyici yönde olamamıştır. 1990'h yıllarda geliştirilen koentegresyon tekniği, böyle bir ortamda ekonomik alanda uzun dönemli analizlerin yapılmasında büyük yenilikler ortaya çıkarmıştır. Nitekim 1990'h yıllarda yapılan çalışmalar, döviz kurlarını belirleme yöntemlerinin başarısını ortaya koymuştur. Bu tezde de ilk önce döviz kurlarını belirleme yaklaşımları olan piyasa tahminlemesi üzerine kurulan yaklaşımlar, Mundell-Fleming modeli, ekonomik modellere dayalı yaklaşımlar, finansal varlık piyasaları yaklaşımları ve zaman serisi yaklaşımı teorik olarak incelenmiştir. Bunlardan ekonomik modellere dayalı yaklaşımlar olan satmâlma gücü parkesi ve moneter modeller Türk Lirası için test edilmiştir. Dünya literatürüne paralel olarak gerçekleştirilen bu analizlere ışık tutması açısından bu konuda günümüze kadar yapılan uygulamalar gözden geçirilmiştir. Ayrıca tezde kullanılan koentegresyon tekniğinin yeni bir yöntem olması nedeniyle bu konuda ayrıntılı açıklamalara yer verilmiştir. Satınalma gücü paritesi moneter modeller olarak adlandırılan esnek fiyat moneter model, rijit fiyat moneter model ve dış ticareti de içine alan denge reel döviz kuru modelleri için ayrı ayn uygulamalar gerçekleştirilmiş ve sonuçlan tablolar halinde sunulmuştur. Testsonuçlan, satmalma gücü parkesinin Türkiye'de döviz kurlarını belirlemede en etkin yöntem olduğunu ortaya koymuştur. Diğer gelişmekte olan ülkeler gibi Türkiye için de zaman zaman krizlerin yaşanmasına neden olan döviz kurlarındaki belirsizlikler bir risk unsuru olarak belirlenmiştir. Bu nedenle 1980 sonrası esnek kur sistemine geçen Türkiye'de bu risk unsuru gerek makroekonomik açıdan gerekse işletmeler ve bankacılık açısından değerlendirilmiştir, Latin Amerika ve Güneydoğu Asya ülkeleri gibi Türkiye'de de döviz kurlarının tahminlenmesi ve riskin minimize edilmesi gereği ortaya konmuştur. Sonuç olarak uygulamasını yaptığımız ekonomik esaslara dayalı modellerin döviz kurlarının tahminlenmesi amacıyla kullanılması önerilmiştir.
Özet (Çeviri)
ABSTRACT In this dissertation, we examine the models of exchange rate determination with an application to Turkey. For this purpose we review the related theoretical approaches and the empirical background of this subject. Although we discuss several models, we emphasize on the purchasing power parity and the monetary models in order to make comparisons with the previous studies. The method used in the analysis consists of unit root tests and cointegration analysis. We also give the general framework of this method since it has been recently developed and widely used in economics. We discuss the need for exchange rate determination in Turkey as well as other developing countries for the post 1980 period. Finally we evaluate the effects of the changes in exchange rates on both macroeconomic developments and financial institutions. In our analysis, we found out that the purchasing power parity gives the best performance among the models and suggest that we should use this model as a criterion for exchange rate forecasts in Turkey.
Benzer Tezler
- Başlıca döviz kuru belirleme yaklaşımları ve seçilmiş yaklaşımların etkinliğinin Türkiye örneğinde test edilmesi
Main exchange rate determination approaches and testing the efficiency of selected approaches in the example of Turkey
MEHMET ÇAĞRI GÖZEN
- Bankacılık sektöründe döviz pozisyonlarının kur riskine karşı korunma yöntemleri
Başlık çevirisi yok
HÜLYA ARSLAN
- Doğrudan yabancı yatırım girişlerinin Türkiye'nin finansal göstergeleri üzerine etkileri
The effects of foreign direct investment inflow Turkey on Turkey's financial indicators
BEYHAN KILINÇER
- Vektör otoregressif modeller üzerine bir inceleme
An Investigation on vector autoregressive models
NEZİR KÖSE
