Somatik duyusal hassasiyet ölçeği geliştirilmesi
Development of somatosensory sensitivity scale
- Tez No: 494654
- Danışmanlar: PROF. LÜTFİYE KANIT
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Fizyoloji, Psikoloji, Physiology, Psychology
- Anahtar Kelimeler: duyusal hassasiyet, somatik duyu, otistik özellikler, sensory sensitivity, somatic sense, autistic traits
- Yıl: 2017
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ege Üniversitesi
- Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sinir Bilimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 87
Özet
Somatik duyunun merkezi sinir sistemine taşınmasında ve işlenmesinde duyusal uyaranın türüne göre (dokunma, titreşim, ağrı vb.) işlevsel ve anatomik farklar görülmektedir. Somatik duyunun işlemlenmesinde nöral ve davranışsal düzeyde görülebilen hipersensitivite veya hiposensitivite yönünde farklılıklar bulunur. Çalışmamızda sağlıklı bireylerde somatik duyusal hassasiyet farklılıklarını ayırt edebilecek bir ölçek geliştirilmesi planlanmıştır. Ankara'da yaşayan seçkisiz bir gruba rahatsız oldukları duyusal uyaranlar sorularak aday maddeler hazırlanmıştır. Aday maddelerden oluşan ölçek taslağı internet üzerinden uygulanmış, pilot çalışma gerçekleştirilmiştir. Pilot verilere faktör analizi uygulanmış, uzman görüşü alınmış ve ikinci aşamaya geçilmiştir. İkinci aşamada uygulamalar Ankara ve çevresindeki 369 üniversite öğrencisi ile yüz yüze yapılmıştır. Ölçeğin ayırt edici geçerliliği için El Terci-hi Anketi kullanılmıştır. Beklenildiği gibi iki ilgisiz ölçek arasında korelasyon görülmemiştir. Test- tekrar test korelasyon katsayısı r=0,838, Cronbach alfa iç tutarlılık katsayısı 0,776 olarak bulunmuştur. Ölçek maddeleri dokunma, ağrı ve kaşınma olmak üzere üç faktörde toplanmıştır. Bu faktörler somatik duyu tiplerine ilişkin işlevsel ve anatomik farklılıklar ile paralellik göstermektedir. Kadınlarda literatürle uyumlu olarak duyusal hassasiyet puanı erkeklerden yüksek bulunmuştur ancak fark anlamlı değildir. Literatürde sağlıklı kişilerde de otistik özellikler görüldüğü ve bu otistik özelliklerin duyusal hassasiyetle ilişkili olduğu bildirilmiştir. Bu ilişki temel alınarak somatik duyusal hassasiyet ölçeği puanlarının yüksek ve düşük otistik özellik görülen bireylerde fark olması beklenir. Otizm Spektrum Anketi ile ölçülen otistik özellikler ile yüzeyel somatik duyu duyarlılığı arasında anlamlı korelasyon bulunmuştur. Somatik duyusal hassasiyet puanları açısından, yüksek ve düşük otistik özellik görülen bireyler arasında anlamlı fark olduğu gözlenmiştir. Araştırmada literatürle uyumlu olarak Otizm Spektrum Anketi puanları erkeklerde daha yüksek bulunmuştur. Gelecekteki çalışmalarda örneklem büyüklüğünün arttırılması ve farklı yaş gruplarında çalışılması amaçlanmaktadır. Ölçeğin görsel ve işitsel hassasiyet ile birlikte değerlendirilmesi planlanmaktadır.
Özet (Çeviri)
There are some functional and anatomical differences on transmission and procession of somatosensorial information(touch, vibration, pain etc.). It is stated that people show diversities on sensory processing as hypo- and hyper- sensitivities at neural and behavioral level. In this study, we aimed to develop a somatic sensory sensitivity scale which can distinguish these differences. Candidate items prepared by asking random people about which sensory stimuli they find aversive. A pilot study was conducted online with a draft scale consisting of candidate items. Factor analysis was used, expert opinion was collected and proceed to the second stage. In the second stage, implementations were conducted face to face with 369 college students in and around Ankara. Handedness Scale was used for discriminant validation. We found no correlations between two irrelevant scales as expected. Test-retest reliability (r=0,838) and internal consistency (Cronbach's alpha =0,776) was established. Items showed three-factor structure as touch, pain and itch. These factors consisted with functional anatomical differences in accordance with somatosensory types. Although women participants got higher scores than men, there were no statistical differences. It is stated in the literature that autistic traits seen in the healthy population. It is also reported that these autistic traits are related to sensory sensitivity. Based on this relationship, it can be expected that there are sensory sensitivity differences between people with high and low autistic traits. Autistic traits evaluated with Turkish version of Autism Spectrum Quotient (AQ) and correlated with somatosensory sensitivity scale. The results show that there is a significant difference between scores of people with high and low autistic traits. Men scored higher than women on AQ matched previous research. To further our research we intend to investigate visual and auditory sensitivities with somatosensory sensitivity and to study on various age group by increasing sample size.
Benzer Tezler
- Dicle üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesinde çalışan 19-49 yaş gurubu kadınlarda premenstrüel sendrom prevalansı
Başlık çevirisi yok
LALE YILDIZ ALGÜL
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2004
Kadın Hastalıkları ve DoğumDicle ÜniversitesiKadın Hastalıkları ve Doğum Ana Bilim Dalı
PROF. DR. M. ALİ CEYLAN ERDEN
- Anksiyete bozukluğu olan çocuk ve ergenlerdeki duyusal hassasiyetin değerlendirilmesi
Evaluation of sensory sensitivity in children and adolescents with anxiety disorder
BUSE BİLGİÇ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2023
PsikiyatriAnkara ÜniversitesiÇocuk Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MERVE ÇIKILI UYTUN
- Açıklanamayan infertilitede psikosomatizasyon ve ruhsal işleyişin rorschach testi ile incelenmesi
Investigation of psychosomatization and psychological functioning in unexplained infertility using the rorschach test
İCLAL ERGİN BAT
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Psikolojiİstanbul Aydın ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HAYDEH FARAJİ
- Meme cerrahisi sonrası meme başı ve areolada (nipple-areolar compleks NAC) oluşan duyusal değişiklikler
Sensory changes in the breast head and areol (nipple-areolar complex= NAC) after breast surgery
KHADIJA MUSTAFAYEVA
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2023
Genel CerrahiSağlık Bilimleri ÜniversitesiGenel Cerrahi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AHMET OĞUZ HASDEMİR
- Çiğ sütteki somatik hücre yükü farklılığına göre ultra filtre beyaz peynirlerde oluşan farklı kalite değerlerinin izlenmesi
Monitoring the different quality values of ultra-filtered white cheeses according the difference in somatic cell load in raw milk
VERDA AKALIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Gıda MühendisliğiNecmettin Erbakan ÜniversitesiGıda Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ DURMUŞ SERT