Geri Dön

Üretim ve yeniden üretim sürecinde toplumsal mekânın yeniden örgütlenmesi: Beykoz Paşabahçe örneği

Reorganization of social space in production and reproduction process

  1. Tez No: 495317
  2. Yazar: EYLEM YAĞIZ
  3. Danışmanlar: PROF. DR. ZEYNEP ŞİRİN ENLİL
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Şehircilik ve Bölge Planlama, Urban and Regional Planning
  6. Anahtar Kelimeler: Kapitalist Üretim Biçimi, Kapitalist Kentleşme, Toplumsal Sınıflar, the Mode of Capitalist Production, Capitalist Space and Capitalist Social Class
  7. Yıl: 2018
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Yıldız Teknik Üniversitesi
  10. Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Şehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Kentsel Dönüşüm ve Planlama Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 154

Özet

Mekânın tarihi, insanın doğayı şekillendirmeye başladığı zaman dilimi ile ortaya çıktığı söylenebilir. Bu cümlede bahsedilen mekân tarihi, toplumsal ilişkileri kapsayan mekân tarihidir. Tam da bu noktada mekân ve toplum arasında tarihsel ve etkileşimli bir ilişki bulunduğunu ve aynı zamanda bu ilişkinin karmaşık bir yapıda olduğunu belirtmek gerekir. Marx'ın tanımladığı üretim biçimlerinin her biri (komünizm, kölecilik, feodalizm, kapitalizm ve sosyalizm) farklı toplum ve mekânsal örüntülere sahiptir. Kuramcıların, mekânın toplum ile olan ilişkisini tanımlaması ise kapitalist üretim biçimin ortaya çıktığı döneme denk gelmektedir. Mekân ve toplum konusu, kapitalist üretim biçimde merkezi nokta da yer almaktadır. Başka bir deyişle Marx'ın tarihsel süreç tanımlamalarından olan kapitalizm, kendinden önce gelen feodalizmin toplum ve mekânından keskin bir şekilde ayrılan sosyo-mekânsal örüntüsünü üretmiştir. Kapitalist sosyo- mekânsal örüntünün temelinde yer alan mekân kentsel mekân olup, toplumsal yapılanma ise sermaye-emek ilişkisi üzerine kuruludur. Kapitalist sermaye, önce kırsal (feodal) mekânı çözerek, kentsel mekânın ihtiyacı olan emek gücünün kente gelmesini sağlamıştır. Kırsalda feodal beylere hizmet eden köylüler, artık kentsel mekânda belli bir ücret karşılığında emeğini satan işçi sınıfı olarak tanımlanmaktadır. İşçinin üretim ve yeniden üretim alanı kentsel mekândır. Bu çalışmanın amacı, kapitalist üretim biçiminin toplumsal yapılarının oluşum süreci ile kapitalist kentleşme arasındaki ilişki ortaya koymak ve Beykoz Paşabahçe Şişe-Cam Fabrikası ve çevresinde bu ilişkileri gözlemlemektir. Ayrıca Kapitalist üretim biçimin tarihsel süreç içerisinde değişen veya farklılaşan politikaları ile toplumsal sınıfların yeniden üretim alanlarına ilişkin yer seçimlerin nasıl değiştiğini incelemektir Çalışma kapsamında, Marx ve Neo-Marksist olarak tanımlanan Lefebvre, Castells ve Harvey'in kapitalist kentleşme ve toplumsal sınıflara ilişkin yaklaşımları ele alınacaktır. Marx çalışmalarında, sınıf oluşum sürecini, sınıf ilişkileri ele alınırken, toplumsal sınıfların kentsel mekân ile olan ilişkileri sistematik olarak ele almamıştır. Lefebvre, Castells ve Harvey ise, kentsel mekâna duyarlı Marksistler oldukları için, tez konusu kapsamında ele alınmıştır. Çalışma kapsamında İstanbul İli, Beykoz İlçesi, Paşabahçe Şişe-Cam Fabrikası ve çevresinin seçilmesinin nedeni ise, Beykoz'un Türkiye işçi sınıfı tarihindeki önemidir. Beykoz Paşabahçe Şişe-Cam Fabrikası ve çevresinin işçi sınıfının üretim ve yeniden üretim alanındaki hareketlerini ve yer değiştirme örüntülerini incelemeye, kapitalist sınıf ile olan ilişkilerini kuramsal yaklaşımlar ile karşılaştırarak değerlendirmeye çalışılmıştır.

Özet (Çeviri)

It can say that space history arise in the time that poeple shape the nature. The space history thar refer inthis sentence is the space history that contain scoial relations. There is a historical and interactive relation is copmlicated. Each of the modes of production that Marx defines (communism, slavery, feoadaalism, capitalism, socialism) have defetent social and spacital patterns. The way the theorists define the relation of space with society is the turning point of the emergence of capitalist mode of production. the topic of space and society is the centralpoint in the mode of capitalist production. In other words, capitalism which one of Marx' s definition of historical process shaply distinction social-spacital pattern from feudalism society and space. Space located in capitalism's center is urban space and the social structure of capital is based on capital and labor. Firstly, capital have solved rural space and let labor power of the neeed for space come to urban. the villagers who servet o the feudal lords in the urban space turnt to working class who sells his labor for a certain wage. the production and reproduction area of the worker is the urban space. The purpose of this thesis reveal the realitionship between capitalist urbanization and the process of formation of social structures of capitalist production mode. the other of purpose is observing these relations in Beykoz Paşabahçe district ( Paşabahçe Şişe-Cam Factory and its environmental ). Furthermore, it is examine chancing policies in the historical process of capitalist mode of production and how the location election fort pense he reproduction areas of social classes changed. In this work, it will be evaluated Marx and Neo-Marxist Lefebvre, Castells and Harvey' s approaches to capitalist urbanization and social class. Marx studies class formation process, class realitions, but he has not systematically adressed the rlation of social classes to urban space. The reason fort he election os İstanbul Beykoz Paşabahçe district within the scope of the study, Beykoz is importance in the Turkish working class history. It is tried to evaluate that comparing with theorical approaches and the movement of the working class in the field of production and reproduction, the spatial effect of displacement patterns and the relations with the capitalist class of workers.

Benzer Tezler

  1. Gündelik hayatın ideolojik yeniden üretim sürecinde kentsel alanlarda soylulaştırma pratikleri: Tarihi Yarımada örneği

    Gentrification practices in urban areas in the ideological reproduction process of everyday life: Historical Peninsula example

    NURSEL OKUTAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    Kamu YönetimiÜsküdar Üniversitesi

    Medya ve Kültürel Çalışmalar Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ CEM TUTAR

  2. Mekânsal dönüşüm ve kentsel ayrışma: İstanbul-Zeytinburnu örneği

    Spatial transformation and urban segregation: The case of Zeytinburnu, İstanbul

    MERYEM KÜÇÜK

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2021

    SosyolojiSakarya Üniversitesi

    Sosyoloji Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MUSTAFA KEMAL ŞAN

  3. Antalya'da 1980 sonrası yaşanan dönüşümün kavramsal izdüşümleri

    The conceptual projections of the transformation experienced in Antalya after 1980

    ZEYNEP ESENGİL

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2017

    Mimarlıkİstanbul Teknik Üniversitesi

    Mimarlık Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. HÜSEYİN LÜTFÜ KAHVECİOĞLU

  4. Türkiye'de kentsel dönüşüm politikaları: Malatya örneği'nde kentsel mekânın dönüşümü

    Policies of urban transformation in Turkey: Malatya example of the urban spatial transformation

    YELİZ POLAT

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2014

    Kamu YönetimiSelçuk Üniversitesi

    Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MEHMET AKİF ÇUKURÇAYIR

  5. Kapitalist üretim sürecinde mekânsal pratikler ve tüketim mekânlarının dönüşümü: Üsküdar Çarşısı ve Capitol Alışveriş Merkezi örnekleri

    In the process of capitalist production spatial practices and transformation of consumption spaces: Charshi of Uskudar and Capitol Shopping Center examples

    KHAMEYKA EYUBOVA

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2021

    SosyolojiÜsküdar Üniversitesi

    Medya ve Kültürel Çalışmalar Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ CEM TUTAR