Geri Dön

Galaktik novaların yeni bir uzaklık tayin yöntemi ile incelenmesi

Investigation of the galactic novae with a new distance estimation method

  1. Tez No: 496246
  2. Yazar: AYKUT ÖZDÖNMEZ
  3. Danışmanlar: DOÇ. DR. TOLGA GÜVER
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Astronomi ve Uzay Bilimleri, Astronomy and Space Sciences
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2018
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: İstanbul Üniversitesi
  10. Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Astronomi ve Uzay Bilimleri Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 168

Özet

Farklı yakın kızılötesi gökyüzü tarama verilerinden elde edilen renk-parlaklık diyagramlarındaki kırmızı yığın yıldızlarının kendine özgü konumlarının tesbit edilmesiyle, yaklaşık 150 Galaktik nova doğrultusunda kızarma-uzaklık ilişkileri elde edilmiştir. Novaların kızarma ölçümlerinin kızarma-uzaklık ilişkileri ile karşılaştırılması vasıtasıyla, örnekte yer alan her nova için en olası uzaklıklar hesaplanmıştır. Böylelikle, 73 Galaktik novanın uzaklığı ve 46 sistemin de uzaklıklarının alt limitleri hesaplanabilmiştir. Galaktik novaların uzaklıklarının sistematik bir yolla belirlenmesi, yeni bir Galaktik nova kataloğunun derlenmesine imkan tanımıştır. Katalog, ışık eğrisi parametreleri, sınıflamaları, Hα çizgisinin yarı maksimumdaki tam genişlik (FWHM) hızları, uzaklıklar ve yıldızlararası kızarma ölçümleri gibi novaların neredeyse tüm önemli gözlemsel parametrelerini barındırmaktadır. Uzaklıklar literatürden temin edilen paralakslardan veya tezde geliştirilen kızarma-uzaklık ilişkilerinden elde edilmiştir. Galaktik nova kataloğu, novaları aramak için bir SQL tabanlı sorgu ve verilen bir değer için gerek uzaklıkların gerekse kızarmaların kızarma-uzaklık ilişkilerinden tekrar hesaplanabileceği bir araç barındıran bir web sitesinde yayımlanmıştır. Katalogda yer alan novalar kullanılarak, Galaktik novalar için maksimum parlaklık-azalma oranları (MMRD) ilişkisi incelenmiştir. Tezde MMRD ilişkisi elde edilebilmiş olmasına rağmen MMRD dağılımlarında dikkate değer bir saçılma hala bulunmaktadır. Tezde elde edilen sonuçlar, MMRD ilişkisinin azalma oranlarına ek olarak Hα FWHM hızlarına ve ışık eğrisi şekilleri gibi başka parametrelere de bağlı olabileceğini göstermektedir. Katalogda yer alan uzaklıklara ve tezde geliştirilen MMRD ilişkilerinden elde edilen uzaklıklara dayanan iki farklı örnek için, Galaktik novaların uzay dağılımları tayfsal ve hız sınıflarına göre incelenmiştir. Galaktik model parametreleri üzerine yapılan analizlerden, iki örnek için en olası yerel patlama yoğunluğu 3.6 ve 4.2 × 10⁻¹⁰ pc⁻³ yıl⁻¹ olarak hesaplanmıştır. Galaksi düzleminden dikine dağılımlarının, yükseklik ölçeği ise sırasıyla 148 ve 175 pc'tir. Güneş civarındaki yerel uzay yoğunluğu 0.4 - 16 × 10⁻⁶ pc⁻³ aralığında değişmektedir. Tezde hesaplanan patlama yoğunlukları ve yükseklik ölçekleri kullanılarak Galaksimizdeki disk nova oranının ~20-100 yıl⁻¹ aralığında olduğu belirlenmiştir. En olası parametreler için 67(+21, -17) yıl⁻¹ ortalama bir nova oranı hesaplanmıştır.

Özet (Çeviri)

Utilizing the unique location of red clump giants on colour-magnitude diagrams obtained from various near-infrared surveys, specific reddening-distance relations towards about $150$ Galactic novae were derived. Comparing the independent reddening measurements of novae with the derived distance-extinction relation, the most likely distances for each system were calculated. Thus, the distances of 73 Galactic novae and the lower limits on the distances of 46 systems were calculated. Determination of distances for Galactic novae in such a systematic way allowed to compile a new Galactic novae catalogue that contains nearly all important parameters as their light curve parameters, classifications, full width half maximum (FWHM) of H$_\alpha$ line, distances and interstellar reddening estimates. The distances were obtained from parallaxes in literature, or from the reddening-distance relations. The catalogue published on a website which contain an sql query for searching the novae and an algorithm to do calculation of the distance/reddening from derived reddening-distance relations. Using the novae in the catalogue, the existence of a maximum magnitude-rate of decline (MMRD) relation in the Galaxy is investigated. Although an MMRD relation was obtained, a significant scattering in the resulting MMRD distribution still exists. The results suggest that the MMRD relation likely depends on other parameters in addition to the decline time, as FWHM H$_\alpha$, the light curve shapes. Using two different samples depending on the distances in the catalogue and from the derived MMRD relation, the spatial distributions of Galactic novae as a function of their spectral and speed classes were studied. The investigation on the Galactic model parameters implies that best estimates for the local outburst density are 3.6 and 4.2 × 10⁻¹⁰ pc⁻³ yr⁻¹ with a scale height of 148 and 175 pc, while the space density changes in the range of 0.4 - 16 × 10⁻⁶ pc⁻³. The local outburst density and scale height obtained in this study infer that the disk nova rate in the Galaxy is in the range of ~20 to ~100 yr⁻¹. An average estimate for best plausible parameters is 67(+21, -17) yr⁻¹ .

Benzer Tezler

  1. Novaların tayfsal ve fotometrik analizi: Yeni bir sınıflama metodu

    Spectrometric and photometric analysis of novae: A new classification method

    HASAN H. ESENOĞLU

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    1996

    Astronomi ve Uzay Bilimleriİstanbul Üniversitesi

    Astronomi ve Uzay Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF.DR. M. TÜRKER ÖZKAN

  2. Galaksimizdeki nötron yıldız dağılımının matematiksel modellemesi

    Mathematical modelling of neutron stards distribution in our galaxy

    HASAN ÖZALP

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    1998

    MatematikSüleyman Demirel Üniversitesi

    Matematik Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. LÜTFULLAH ALBAYRAK

  3. X-ray binaries with white dwarfs

    Beyaz cüceli x ışını çiftleri

    GÜLNUR GÜN İKİS

    Doktora

    İngilizce

    İngilizce

    2002

    Astronomi ve Uzay BilimleriBoğaziçi Üniversitesi

    Astronomi ve Uzay Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. E. NİHAL ERCAN

  4. Structural evolution of the central galaxies in galaxy clusters

    Galaktik kümedeki merkezi galaksilerin yapısal evrimi

    EMAN ALY SHAABAN ABDELMOTALEB

    Doktora

    İngilizce

    İngilizce

    2023

    Fizik ve Fizik MühendisliğiSakarya Üniversitesi

    Fizik Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MEHMET BEKTAŞOĞLU

    DR. ÖĞR. ÜYESİ SİNAN ALİŞ

  5. RXTE and chandra observations of galactic microquasars GRS 1915+105 and GRO J1655-40

    Galaktik mikrokuazarlar GRS 1915+105 ve GRO J1655-40 ın RXTE ve chandra gözlemleri

    GÜL ESRA BÜLBÜL

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2006

    Fizik ve Fizik MühendisliğiOrta Doğu Teknik Üniversitesi

    Fizik Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ALTAN BAYKAL

    YRD. DOÇ. DR. SITKI ÇAĞDAŞ İNAM