The effects of Johnson letter on Turkish-American relations and Turkish foreign policy during the period of 1960-1980 relative authonomy and the process of identification priorities
1960-1980 göreli özerklik dönemi ve önceliklerin belirlenmesi sürecinde Johnson mektubunun Türk-Amerikan ilişkilerine ve Türk dış politikasına etkileri
- Tez No: 497443
- Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. MAHMUT DENİZ TANSİ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Siyasal Bilimler, Political Science
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2018
- Dil: İngilizce
- Üniversite: Yeditepe Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 178
Özet
Bu çalışma özü itibariyle Türk-Amerikan ilişkilerinin en çalkantılı yıllarını kapsayan 1960-1980 dönemini ve bu zaman dilimi içinde Türkiye'nin dış politika yapılanmasında yaşanan göreli özerklik sürecini ele almıştır. Nasıl ki İkinci Dünya Savaşı sonrası uluslararası konjonktürde ortaya çıkan iki kutuplu ideolojik güç mücadelesi Türk-Amerikan ilişkilerinin yükselen seyrini ve sürekliğini belirleyen temel etkenlerden biri olmuşsa, 1960'ların değişmeye başlayan dış konjonktürel çevresi, ülkenin iç yapısal-toplumsal dinamiklerinden gelen zorlamalar hem ilişkilerin hem de dış politikanın niteliğini görece değiştiren, Batı bağımlılığına karşı denge oluşturacak alternatif çözüm arayışlarına iten faktörler olarak kabul edilmiştir. Bu değişimin ayak sesleri Küba Krizi ve U-2 olayı gibi adımlarla duyulurken, 1964 Kıbrıs Kriziyle gelen Johnson Mektubu sonrası netleşecektir. Bu tez çalışmasında amacımız Türk Dış Politikasında genel olarak 1960'larda başlayan, 1980 askeri darbesine kadar devam eden göreli özerklik ve önceliklerin belirlenmesi sürecinde Johnson Mektubu'nun dış politikayı yeniden gözden geçirme, çok-yönlülüğe geçiş ve çeşitlendirme noktasında ne gibi etkiler yarattığını araştırmaktır. Bu sorulara yanıt bulmak için nitel araştırma tekniği kullanılmış, sürecin oluşum ve gelişimi uluslararası-sistem, devlet-toplum ve birey düzeylerini kapsayan dış politika analiz düzeyleri çerçevesinden tarihsel bir bakış açısıyla ele alınmıştır. Söz konusu inceleme döneminde bulunan sonuç ise her ne kadar dış politikanın ana ekseninde kalıcı bir sapma görülmese de, Johnson Mektubu'nun dış politikayı yeniden değerlendirme, çok-yönlülüğe geçiş ve çeşitlendirme noktasında önemli bir katalizör olduğu, mektup sonrası ABD'yle yaşanan gerginlik ve kamuoyunda oluşan güven eksikliğinin yalnız ilişkilerin seyrini değil, fakat Türkiye'nin o döneme kadar izlediği tek-yönlü, blok-odaklı dış politika yapılanmasında önemli sayılabilecek bir dönüşümün de önünü açtığı varsayımıdır. Bu bağlamda mektup dış politika karar alıcılarının davranışındaki genel yönelimi çeşitlendiren, belli bir dereceye kadar değiştiren ve dış politikada hareket kabiliyetlerini görece de olsa arttıran bazı önemli değişikliklerin referans noktası sayılmıştır. Bu tarihten sonra Türkiye'nin Doğu Bloğu, Sovyetler, Üçüncü Dünya Ülkeleri özellikle Orta Doğu'da Araplarla ilişkileri belirli bir yakınlaşma ve iyileşme sürecine girmiştir. Ancak ne var ki Johnson Mektubu sonrası ivme kazanan göreli özerklik ve çok-yönlü dış politika süreci 12 Eylül 1980 askeri darbesiyle son bulmuştur.
Özet (Çeviri)
This study in essence, dealt with 1960-1980 period covering the most turbulent years of Turkish-American relations, and relative autonomy process experienced Turkey's foreign policy structuring within this time frame. Just as bipolar ideological power struggle emerged after WWII in international conjuncture, became one of the main determining factor for rising course and continuity of Turkish-American relations, the external conjunctural environment of 1960s, that begun to change, and the forces coming from internal social-structural dynamics of country have been accepted as factors that will relatively change the nature of both relations and foreign politics, and pushes search for alternative solutions that will balance against Western dependency. While footsteps of this changes were heard by Cuban Crisis and U-2 events, become clearer after Johnson Letter coming with 1964 Cyprus Crisis. Our aim in this thesis work, is to investigate what kind of effects did Johnson Letter create on point of re-evaluation, diversification and transition to versatility in process of relative autonomy and determining priorities in Turkish Foreign Policy that generally began in 1960s and continued until 1980 military coup. To find answers to these questions qualitative research technique was used, formation and development of process has been dealt with the framework of foreign policy levels of analysis covering international-system, state-societal and individual levels, from a historical perspective. Founding result is; although there is not seeing a permanent deviation in main axis of foreign policy, assumption that Johnson Letter is an important catalyst on point of re-evaluating, transition to versatility and diversification of foreign policy, tension with US after letter and lack of confidence forming in public opinion not only affected course of relations, but also opens a transformation can be considered important in one-way, block-oriented foreign policy structuring of Turkey. In this context, Letter has considered as a reference point for some important changes about diversifying general orientation in conduct of foreign policy decision-makers', changing a certain extent, and increasing their ability to act in foreign policy, even if it is relative. After this date, Turkey's relations with Eastern Bloc, Soviets, and Third World Countries esspecially Arabs in Middle East has entered a certain degree of rapprochement and recovery process. However, relative autonomy and multifaceted foreign policy process, which gained momentum after Johnson Letter, ended with September 12, 1980 military coup.
Benzer Tezler
- Johnson Mektubu'nun Türk dış politikası üzerindeki etkileri
The effects of the Johnson Letter on Turkish foreign policy
DİLARAY KOYUPINAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Siyasal BilimlerErzincan Binali Yıldırım ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HAYDAR EFE
- Soğuk Savaş döneminde Türkiye-Sovyetler Birliği ilişkisi (1945-1965) ve Türk dış politikası, cilt 1
Turkish-Soviet Union relations (1945-1965) during the Cold War and Turkish foreign policy (1 valume)
MEHMED ALİ GEMUHLUOĞLU
Doktora
Türkçe
2003
Uluslararası İlişkilerGazi ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
PROF. DR. REFET YİNANÇ
- Türkiye'de 1960 - 1980 yıllarında anti - Amerikanizm'in yükselişi
Increasing anti - Americanism in Turkey between the years of 1960 and 1980
GÜNER ACAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Siyasal BilimlerBahçeşehir ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. BURAK KÜNTAY
- Turkish-US relations towards Cyprus issue from the perspective of security
Güvenlik açısından Kıbrıs sorununa dair Türk-Amerikan ilişkileri
CEREN DEVRAN BAYKOTAN
Yüksek Lisans
İngilizce
2011
Uluslararası İlişkilerSakarya ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Bölümü
YRD. DOÇ. DR. TUNCAY KARDAŞ
- 1974-1979 arası Bülent Ecevit'in başbakanlık dönemlerinde Türkiye-ABD ilişkilerinde krizler
Crisis in Türkiye-USA relations during Bülent Ecevit's prime ministery period between 1974-1979
NUR HAZAL AKÇAY
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Uluslararası İlişkilerAydın Adnan Menderes ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ TANER BULUT