Psikolojik iklimin örgütsel vatandaşlık davranışı üzerindeki etkisinde içsel motivasyonun aracılık rolü: Sanayi işletmelerinde bir araştırma
The mediating role of intrinsic motivation on the effect of psychological climate on organizational citizenship behavior: A research on industrial organizations
- Tez No: 505203
- Danışmanlar: PROF. DR. ADNAN ÇELİK
- Tez Türü: Doktora
- Konular: İşletme, Business Administration
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2018
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Selçuk Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İşletme Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: İşletme Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 278
Özet
21. yüzyılın bir gerekliliği olarak teknik ve teknolojik ilerlemelerin üst seviyelerde olması, çalışanların psikolojik yanının araştırılması ve daha çok geliştirilmesini yadsıyamamıştır. Bu doğrultuda bu çalışmada, psikolojik iklimin örgütsel vatandaşlık davranışı üzerindeki etkisinde içsel motivasyonun aracılık rolünün incelenmesi amaçlanmıştır. İlk olarak, çalışmanın teorik bölümünde psikolojik iklim, örgütsel vatandaşlık davranışı ve içsel motivasyon konuları incelenmiştir. Uygulama bölümünde ise psikolojik iklimin örgütsel vatandaşlık davranışı üzerindeki etkisinde içsel motivasyonun aracılık rolü incelenmiştir. Anketler, İSO 500 kapsamındaki ilaç ve kimya sanayi işletmelerinde görev yapan 416 beyaz yakalı çalışan üzerinde uygulanmıştır. SPSS 15.0 ve AMOS 11 programı ile yapılan analizlerin neticesinde psikolojik iklimin ÖVD üzerindeki etkisinde içsel motivasyonun yarı aracılık rolü saptanmıştır. Ayrıca ilgi/hoşlanma; katkının ve meydan okumanın özgecilik üzerindeki etkisinde yarı aracı bir role sahiptir. İlgi/hoşlanma; katkının, kendini ifadenin ve meydan okumanın sivil erdem üzerindeki etkisinde yarı aracı bir role sahipken destekleyici yönetim ve tanıma için tam aracı bir rol üstlenmektedir. Ayrıca yeterli görme; destekleyici yönetimin ve katkının nezaket üzerindeki etkisinde yarı aracı bir rol oynamıştır. Yeterli görme; katkının, kendini ifadenin ve meydan okumanın sivil erdem üzerindeki etkisinde yarı aracı bir role sahipken destekleyici yönetim için tam aracı bir role sahiptir. Ayrıca tercih etme; destekleyici yönetimin, rolde açıklığın ve katkının nezaket üzerindeki etkisinde yarı aracı bir role sahipken destekleyici yönetimin, katkının ve kendini ifadenin nezaket üzerindeki etkisinde yarı aracı bir role sahiptir.
Özet (Çeviri)
The high level of technical and technological progress as a requirement of the 21st century could not deny investigation and further development of psychological aspects of employees. Accordingly in this study, it is aimed to examine the mediating role of intrinsic motivation on the effect of psychological climate on OCB. Questionnaires were conducted on 416 white-collar employees in the pharmaceutical and chemical industrial enterprises involved in 500 largest industrial companies of Turkey. As a result of the analyses carried out with SPSS 15.0 and AMOS 11 program, semi-mediating role of intrinsic motivation on the effect of psychological climate on OCB was found. Interest/enjoyment also has a semi-mediating role in the effect of contribution and challenging on altruism. Moreover, while interest/enjoyment has a semi-mediating role in the effect of contribution, self-expression and challenging on civic virtue, it has a full mediating role for supportive management and recognition. It also plays a semi-mediating role in the effect of perceived competence, supportive management and contribution on courtesy. While perceived competence has a semi-mediating role in the effect of contribution, self-expression and challenging on civic virtue, it has a full mediating role for supportive management. Moreover, while perceived choice has a semi-mediating role in the effect of supportive management, role clarity and contribution on courtesy, it is semi-mediator in the effect of supportive management, contribution and self-expression on courtesy.
Benzer Tezler
- Hizmetkar liderlik davranışının örgütsel vatandaşlık davranışına etkisi ve aracı faktörlerin rolü: Bankacılık sektörü üzerinde bir araştırma
The effect of servant leadership behavior on organizational citizenship behavior and the role of mediator factors: A research on the banking sector
AYLİN DEMİRAY ÖZDEN
- İşletmelerde psikolojik şiddet ve örgütsel sessizlik arasındaki ilişki üzerine bir araştırma
A study on the relationship between psychological violence and organizational silence in business
POLAT GÜLŞEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
İşletmeİstanbul Kültür Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MAHMUT PAKSOY
- A research about the relationship of psychological safety and organizational politics perception with compulsory citizenship behavior
Psikolojik güvenlik ve örgütsel politika algısının zorunlu örgütsel vatandaşlık davranışı ile ilişkisi üzerine bir araştırma
SUZAN ECE ALKAN
Yüksek Lisans
İngilizce
2015
İşletmeMarmara Üniversitesiİşletme (İngilizce) Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. TÜLAY TURGUT
- Psikolojik iklim, örgüte adama ve örgütsel vatandaşlık davranışı arasındaki ilişki üzerine bir araştırma
A Study of relationship between psychological climate, organizational commitment and organizational citizenship behavior in a public organization
TUBA NESLİHAN ALTUNKESE
Yüksek Lisans
Türkçe
2002
İşletmeEskişehir Osmangazi Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. SELAHATTİN TURAN
- Örgüt iklimi ile örgütsel vatandaşlık arasındaki ilişkide psikolojik sözleşmenin aracılık etkisi: Adıyaman Üniversitesi örneği
The influence of psychological contract to relation between organizational climate and organizational citizenship: the case of Adiyaman University
MERVE ERKAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Kamu YönetimiAdıyaman ÜniversitesiKamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MEHMET SARITÜRK