Osmanlı Devletinde Şeyhülislamlığın idareye etkisi
Influence of the Shaykh al-Islam in the Ottoman Empire
- Tez No: 505521
- Danışmanlar: DOÇ. DR. OKTAY KOÇ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Kamu Yönetimi, Tarih, Public Administration, History
- Anahtar Kelimeler: Şeyhülislamlık Kurumu, Osmanlı Devleti, Fetva, İlmiye Sınıfı, Kazasker, Shayk-al islam İnstitution, Ottoman Empire, Fetwa, İlmiye Corps, Kadi-ul asker
- Yıl: 2018
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Kocaeli Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Yönetim Bilimleri Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 128
Özet
Çalışma kapsamında, Osmanlı Devletinin kurulduğu ilk günden beri varlığını koruyan Şeyhülislamların verdikleri fetvalar bazında kurumun Osmanlı devlet idaresine etkisi incelenmiştir. İslam devletlerinde din ve siyasetin etkinliği ve sıkı bir ilişki içerisinde oluşu, Hz. Peygamber ile başlamakta ve Osmanlı Devletinde de devam etmektedir. İslam devletleri büyüdükçe karar alıp uygulama ve ya alınan kararların dine uygun olup olmadığının sorgulanması bir ihtiyaç haline gelmeye başlamıştır. Bu nedenle İslam devletlerinde ilk dönemlerinden itibaren farklı isimler veriliş olsa da Şeyhülislamlık Kurumu'nun ortaya çıktığı anlaşılmaktadır. Bu çerçevede çalışmada, Şeyhülislamlık Kurumu'nun ortaya çıkışı, tarihsel süreç içerisindeki gelişimi ve Osmanlı Devletinden önceki Şeyhülislamlık kurumu ve benzerleri incelenmiştir. Sonrasında Osmanlı Devlet yönetimindeki Şeyhülislamlık Kurumu'nun kırılma noktaları ile tarihsel süreç anlatılarak Şeyhülislamlık Kurumu'nun devlet teşkilatındaki yeri ve Şeyhülislamlar tarafından verilen fetvaların, din ve devlet ilişkisi birlikte ortaya konulmuştur. Osmanlı Devletinden önceki İslam devletlerinde de varlığından çokça söz ettiren kurum olan bu yapının, Osmanlı Devleti zamanında statüsü en üst seviyeye ulaşmıştır. Osmanlı Devletinin çok uzun yıllar varlığını devam ettirebilmesinin en önemli nedenlerinden biri de teokratik bir yönetim anlayışını benimseyen devlet idarecilerinin aldığı kararları Şeyhülislamlık Kurumu vasıtasıyla halk ve din nezdinde meşrulaştırmasıdır. Çalışma kapsamında cihat, arazi ve tımar, vergi ve beytülmal, hal ve katl ile yargı alanlarında Şeyhülislamların verdikleri seçilmiş fetvalar incelenmiştir. İncelenen fetvalar kapsamında dini kuralların etkinliği önemli biçimde hissedilen Osmanlı Devletinde dini kurum olan Şeyhülislamlık Kurumu'nun aslında yönetim için önemli bir karar mekanizması haline dönüştüğüne ve yönetimin kararlarını dini açıdan meşruiyet kazandırdığı sonucuna ulaşılmıştır.
Özet (Çeviri)
In this study, it is analysed the influence of the Shayhk-al islam which is existed since the establishment of the Ottoman Empire and their fatwas on the administration of the state. In Islamic countries, the interconnectedness of religion and politics started during the era of Prophet Muhammad and had continued throughout the Ottoman empire era. Whenever a decision what to be made religious consultation was needed; the decision had to be checked if it was in harmony with Islamic teachings and values. That is why in Islamic countries there was a body of religious leaders Shayk-al islam from the beginning. The appearance of this religious leadership body or religious directorate has been studied in this study including those that date back before the Ottoman era. The link of these fatwas to state and religion are also discussed and analysed. This religious body that has been comnon throughout history of the Islamic world, finally reached it's most popular status and value during the Ottoman era. One of the reasons why the Ottoman empire ruled longer was because of its theological status as well as the ability of the religious body, to render the Ottoman empire's decisions as religiously viable and influence crowds to support the empire. In this study, have also selected topics like the holy war, property and tımar, tax and jurisprudence, which were heavily influenced by the directorate body of Shayk-al islam. We also see in our study that the empire which relied on religious rules to rule was heavily influenced by the religious body of Shayk-al islam or religious directorate.
Benzer Tezler
- Osmanlı İmparatorluğu'nda yapının çöküşü
The Collopsing period of administrative structure of Ottoman Empire
RIZA ÜSKÜDAR
- Şeyhülislam Ürgüplü Mustafa Hayri Efendi'nin hayatı, fetvaları ve dönemin siyasi olayları
The life of Sheikh al-Islam Mustafa Hayri Efendi of Urgup, his fatwas and poli̇ti̇cal events of the period
OSMAN GÜNEŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Dinİstanbul Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NURETTİN GEMİCİ
- II. Mahmud dönemi şeyhülislâmları ve ıslahatlara etkileri
Shaykh al-Islāms during the reign of Mahmūd II and their effects on reforms
NECMİ ÖZTÜRK
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
DinBolu Abant İzzet Baysal Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. TALİP AYAR
- Osmanlı Devleti'nde II. Meşrutiyet Dönemi Şeyhülislâmlık (1908-1918)
Sheikh al-Islam the Second Constitutional Period in the Ottoman Empire (1908-1918)
KADİR KILINÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
DinBursa Uludağ Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SALİH PAY
- Osmanlı Devleti'nde modernleşme dönemi (1879-1924) dava belgelerinin düzenlenme biçimi
The redaction of case documents during the modernization period (1879-1924) in the Ottoman Empire
AYŞE ŞEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
HukukGalatasaray ÜniversitesiKamu Hukuku Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ FATMA GÜL KARAGÖZ