Kuran'ın İbâzî yorumu (Itfiyyiş'in Teysiru't-Tefsir'i örneği)
İbadi interpretation of the Qur'an (Itfiyyis's Taysiru't-Tafsir example)
- Tez No: 506180
- Danışmanlar: PROF. DR. NURETTİN TURGAY
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Din, Religion
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2018
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dicle Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Tefsir Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 341
Özet
Bu çalışmada ülkemizde yeterince tanınmayan İbâzî âlim Muhammed b. Yusuf Itfiyyiş'in hayatı, eserleri, ilmî kişiliği ve mensup olduğu mezhep hakkında bilgiler verilmiş; daha sonra da müellifin Teysiru't-Tefsir adlı eseri tanıtılarak çeşitli yönlerden değerlendirilmiştir. Kur'an'ın sünnî, şiî ve mutezilî yorumlarının yanı sıra ibâzî yorumu da olmasına karşın ülkemizde Kur'an'ın ibâzi yorumuyla alakalı çalışmalar oldukça az ve yetersizdir. Çalışmamız ile bu alandaki eksikliğin kısmen de olsa giderileceğini umuyoruz. Tezimizde, ibâzîlerin Kur'an'a bakış açısının daha iyi yansıtılması için, ibâzîler tarafından Kutbu'l-Eimme diye nitelendirilerek en büyük âlim olduğuna işaret edilen ve uzun hayatı süresince üç tefsir telif etmiş olan Itfiyyiş'in son tefsiri olan Teysiru't-Tefsir adlı eseri ele alındı. Çalışmamızın sonunda müellifin, gereksiz diyebileceğimiz rivayetlere çok fazla yer verdiğini, fıkhî ve filolojik tahlillerini zaman zaman tefsir kitabını aşacak derecede uzattığını, itikada dair ayetleri mezhebinin etkisinde kalarak tevil ettiğini ancak toplumdaki yaygın kanaatin aksine sahâbeden hiç kimseye dil uzatmadığını bilakis hepsi hakkında güzel sözler söylediğini tespit ettik. Ayrıca müellifin Hâricîler, Mutezile ve Şia'ya şiddetli eleştiriler yöneltip kendilerine hakarete varacak sözler sarf ettiğini buna karşın Ehl-i sünnet'e eleştirilerde bulunurken daha hassas ve yapıcı davrandığını gördük.
Özet (Çeviri)
In this study, the information is given about the Ibâzî scholar Muhammad b. Yusuf Itfiyyiṣ's life, works, scientific personality and the sect he belonged; then the author's book Teysiru't-Tafsir was introduced and evaluated in various ways. Despite the Sunni, Shi'i, and Mu'tazila interpretations of the Qur'an as well as the Ibâzî interpretation, the works are rather insufficient on the Ibâzî interpretation of the Qur'an in our country. We believe that our work will partially eliminate this defficiency. In our study, Itfiyyiṣ has been labelled as the greatest scholar“Qutb al-Eimme”by Ibâzîs. In order to better reflect his viewpoint for the Qur'an, Teysiru't-Tafsir which is the last comment of Itfiyyiṣ who wrote three interpretations of the Qur'an during his long life, is discussed. At the end of our study, we found that the author gave a lot of importance to the narrations that we might say unnecessary and he extended his jurisprudential and philological analyzes exceeding the book of tafsir from time to time and he interpreted the verses on the faith under the influence of the sect, he spoke well about the Sahabas contrary to popular belief in the society. We have also seen tha the writer made extreme criticism and the words like defamation for the Mu'tazila, and Shia despite that he was more sensitive and constructive in criticizing the Sunni tradition.
Benzer Tezler
- Tefsirde İbâdiyye–Mu'tezile etkileşimi
The interaction between Ibadiyya and Mu'tazila in tafsir
MUSTAFA AKDAĞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
DinMarmara ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET SUAT MERTOĞLU
- دراسة السَّردية القَصصيَّة في القرآن الكريم دراســة دلالــيَّة [سورة يوسف أنموذجاً]
Kur'an-ı Kerim'de hikaye anlatımını incelemek / bir model olarak Yusuf Suresi (Anlamsal çalışma)
AREEJ ALLAWİ ABBAS AL-SULAIMAWI
Yüksek Lisans
Arapça
2023
DinÇankırı Karatekin ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ Semra Nurdan YAĞLI SOYKAN