Geri Dön

Gözlenemeyen bileşen modelleri: Türkiye'de GSYH, işsizlik ve enflasyon ilişkisinin incelenmesi

Unobserved components models: The investigation of relationship GDP, unemployment and inflation in Turkey

  1. Tez No: 509515
  2. Yazar: EDA YALÇIN KAYACAN
  3. Danışmanlar: PROF. DR. ŞENAY ÜÇDOĞRUK
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Ekonometri, Econometrics
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2018
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Dokuz Eylül Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Ekonometri Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Ekonometri Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 138

Özet

Gözlenemeyen bileşen modelleri; serilerin önemli özelliklerini temsil eden trend, konjonktürel, mevsimsel ve düzensiz bileşenler gibi gözlenemeyen bileşenler açısından doğrudan formülize edilen modellerdir. Söz konusu modellerin başlıca avantajları; mevcut gözlenen değişkenleri kullanarak potansiyel çıktı, çıktı açığı, doğal işsizlik oranı gibi gözlenemeyen bileşenleri elde etmek ve serilerin orijinalliklerini koruyarak tahminleme yapmaktır. Çalışmanın esas amacı; gözlenemeyen bileşen modellerini kullanarak temel makroekonomik değişkenleri bileşenleri açısından incelemek ve ekonomik karar vericiler için önemli olan ancak gözlenemeyen değişkenleri tahmin etmektir. Bu amaç doğrultusunda; ekonomik sistemdeki temel makroekonomik değişkenlerden GSYH (Gayri Safi Yurtiçi Hasıla), işsizlik ve enflasyon; gözlenemeyen bileşen model kalıpları ve dayandığı istatistiksel teoriler kullanılarak bileşenlerine göre incelenmiştir. Elde edilen çıktı açığı, potansiyel çıktı ve doğal işsizlik oranı değişkenleri kullanılarak Okun yasası ve Phillips eğrisi tahminleri yapılmıştır. GSYH hesaplamalarında 2016:Q2 döneminden sonra baz yılı 2009 olarak belirlenmiş ve sabit fiyatlarla hesaplamanın yerini zincirleme hacim endeksi almıştır. Seçilen baz yılının, ABD'de 2008 yılında başlayan küresel krizin Türkiye ekonomisi üzerindeki etkilerini taşıdığı, doğru baz yılı olmadığı ve sonraki yıllardaki değerleri etkilediği düşünülmektedir (Eğilmez, 2016: 1). Söz konusu husus dikkate alınarak, analizlerde 1998:Q1-2016:Q2 dönemi için Türkiye GSYH, işsizlik ve enflasyon verileri kullanılmıştır. Elde edilen sonuçlarla, GSYH değişkeni gözlenemeyen bileşenleri açısından değerlendirilmiş, çıktı açığı ve potansiyel çıktıya ait bulgular yorumlanmıştır. Okun katsayısı teorik beklentiye uygun elde edilirken, Türkiye için Phillips eğrisinin geçerli olmadığı bulgusu elde edilmiştir.

Özet (Çeviri)

Unobservable component models are models that are directly formulated in terms of unobservable components such as trend, cyclical, seasonal, and irregular components that represent important features of the series. The main advantages of these models are to obtain unobservable components such as potential output, output gap and natural unemployment rate using existing observed variables and to estimate by preserving the originality of the series. The main purpose of the study is to examine key macroeconomic variables in terms of their components using unobservable component models and to estimate variables that are not observable but important for economic decision makers. In line with the aim of study, economic macroeconomic variables such as GDP, unemployment and inflation has been examined in terms of its components using unobserved component model methods and statistical theories on which they are based. The Okun Law and the Phillips Curve estimates were made using the output gap, potential output and natural unemployment rate variables obtained from the so-called methods. In the GDP calculations, the base year is set as 2009 after 2016: Q2 period and the chained volume index is taken at the place of calculation with fixed prices. The selected base year, the global financial crisis that began in 2008 in the United States carry the impact on Turkey's economy. Therefore, it is thought that it is not the correct base year and it is effective for values in the next year (Eğilmez, 2016: 1). In view of these considerations, GDP, unemployment and inflation data for Turkey analysis was performed using the related methods for 1998:Q1-2016:Q2 period. With the results obtained, GDP is evaluated in terms of the components of the change, and findings related to output gap and potential output are interpreted. It is found that Okun coefficient satisfied theoretical expectations and the Phillips Curve for Turkey is not valid.

Benzer Tezler

  1. Sanayi üretim endeksi üzerinde kalıcı ve geçici şokların etkisi: Türkiye üzerinde uygulama

    Effects of permanent and temporary shocks on industrial production index: The case of Turkey

    OSAMA WAQAR

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2016

    EkonomiDokuz Eylül Üniversitesi

    İktisat Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. HAKAN KAHYAOĞLU

  2. Finite element modeling of orthodontic tooth movement via stimulus-induced node motion

    Ortodontik diş hareketlerinin stimulus temelli nod hareketleri temelinde sonlu elemanlar yöntemi ile modellenmesi

    ZUMRAT USMANOVA

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2021

    Makine Mühendisliğiİstanbul Teknik Üniversitesi

    Makine Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. EMİN SÜNBÜLOĞLU

  3. Optimal discretionary monetary policy under persistent-transitory confusion over cost shock

    Geçici-kalıcı maliyet şokları ayırt edilemediğinde takdire dayalı optimal para politikası

    HİLAL TAŞKAN

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2023

    Ekonomiİhsan Doğramacı Bilkent Üniversitesi

    İktisat (İngilizce) Bilim Dalı

    PROF. DR. ALİ HAKAN KARA

  4. In vitro bioaccessibility of anthocyanins in black chokeberry (Aronia melanocarpa) added yogurts

    Siyah kuş kirazı (Aronia melanocarpa) ilave edilmiş yoğurtlarda antosiyaninlerin in vitro biyoyararlılığının incelenmesi

    GİZEM ÇATALKAYA

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2015

    Gıda Mühendisliğiİstanbul Teknik Üniversitesi

    Gıda Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. ESRA ÇAPANOĞLU GÜVEN

  5. Çanakkale Boğazı Marmara denizi çıkışında toplanan sığ sismik verilerin değerlendirilmesi

    Interpretation of shallow seismic data from Marmara sea entrance of the Strait of Çanakkale

    NURCAN SAĞCI

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2009

    Jeofizik Mühendisliğiİstanbul Üniversitesi

    Jeofizik Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. ERKAN GÖKAŞAN

    YRD. DOÇ. DR. HÜSEYİN TUR