Geri Dön

Ankara'da seçilmiş okullarda öğrencilerin beslenme özelliklerinin beslenme dostu okul olma durumuna göre değerlendirilmesi

The evaluation of selected schools' students' nutrition features according to the status of nutrition friendly school at Ankara

PDF İndir

  1. Tez No: 517779
  2. Yazar: GÜLŞAH TAŞKIN KILINÇ
  3. Danışmanlar: PROF. DR. DENİZ ÇALIŞKAN
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Halk Sağlığı, Public Health
  6. Anahtar Kelimeler: Okul Sağlığı, Beslenme Dostu Okul, Sağlıklı Yaşam Biçimi Ölçeği, Beden Kütle İndeksi, Obezite, School Health, Nutrition Friendly School, Healthy Living Style Scale, Body Mass Index, Obesity
  7. Yıl: 2018
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Ankara Üniversitesi
  10. Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Halk Sağlığı Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Halk Sağlığı Hemşireliği Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 208

Özet

Giriş ve Amaç: Yeterli ve dengeli beslenme, yaşamın her döneminde sağlıklı ve kaliteli bir yaşam için temel koşulken, büyüme ve gelişmenin hızlı olduğu, öğrenme ve eğitimin önem kazandığı okul çağında önemi daha da artmaktadır. Türkiye Sağlık ve Hareketli Hayat Programının Okullarda Obezite ile Mücadelede Yeterli ve Dengeli Beslenme ve Düzenli Fiziksel Aktivite Alışkanlığının Kazandırılması başlığı kapsamında,“Beslenme Dostu Okul (BDO) Projesi”ile okullarda sağlıklı beslenme ve hareketli yaşam konularında duyarlılığın artırılması ve bu konuda yapılan iyi uygulamaların desteklenmesi ile okul sağlığının daha iyi düzeylere çıkarılması hedeflenmektedir. Avrupa bölgesindeki 17 ülkenin dahil olduğu Dünya Sağlık Örgütünün“Nutrition Friendly Schools Initiatives – BDO Girişimi”Milli Eğitim Bakanlığı ile Sağlık Bakanlığı arasında 21.01.2010 tarihinde imzalanan protokol ile ülkemizde başlamıştır. Bu çalışmada BDO olan ve olmayan okullarda okul çağı çocuklarının beslenme alışkanlıklarının ve okulda yeme davranışlarının belirlenmesi ve antropometrik ölçümlerinin değerlendirilmesi ve karşılaştırılması amaçlanmıştır. Yöntem: Kesitsel tipteki bu çalışmanın evrenini Ankara ilinde 2015-2016 döneminde okumakta olan ortaokul ve lise öğrencileri oluşturmaktadır. Evrenin bilindiği örneklem formülüne göre p=0.12, d=0.05 alınarak minimum örneklem büyüklüğü 164 olarak belirlenmiştir. TC. Sağlık Bakanlığı Obezite, Diyabet, Endokrin ve Metabolik Hastalıklar Dairesi'nden BDO Sertifikası olan okulların listesi alınmıştır. Listeden ortaokullar için sosyoekonomik düzeyi(SED) orta ve yüksek olan Çankaya ilçesinde, liseler için SED orta ve düşük olan Altındağ ilçesindeki okullar arasından kura yöntemi ile birer okul seçilmiştir. BDO seçilen okula en yakın yerleşimdeki BDO olmayan okul kontrol grubu seçilmiştir. Araştırmanın verileri Okul Bilgi Formu, Kişisel Bilgi Formu, Sağlıklı Yaşam Biçimi Ölçeği (Beslenme ve Egzersiz Alt Ölçekleri) ve Antropometrik Kayıt Formu ile toplanmıştır. Veri formları öğrenciler tarafından gözlem altında doldurulmuştur. Antropometrik ölçümler sınıf içinde uygun çalışma ortamı sağlanarak 100gram hassasiyetli tartı, esnemez mezura kullanılarak yapılmıştır. Çocukların Beden Kütle İndeksi(BKİ)'ne göre Z skoru hesaplanmıştır. Çocukların BKI'lerinin değerlendirilmesinde WHO-MGRS, 2007 5-19yaş grubu çocuklar için referans alınmıştır. Araştırma için AÜTF Etik Kurulu'nda İl Milli Eğitim Müdürlüğü'nden onay alınmıştır. Veri analizinde Ki-Kare, t-Testi ve ANOVA kullanılmıştır. Bulgular: BDO olan ortaokulda 147, lisede 216, BDO olmayan ortaokulda 122, lisede 312 olmak üzere araştırmaya 797 öğrenci(399 kız ve 398 erkek) katılmıştır. Öğrencilerin 559'u(%70,1) normal kilolu, 127'si(%15,9) fazla kilolu, 111'i(%13,9) obezdir. BDO olan ortaokullarda birinci sınıflarda BKİ ortalaması 19,1±4,1 BDO olmayan ortaokullarda birinci sınıflarda BKİ ortalaması 18,3±4'dır. BDO olan ortaokullarda dördüncü sınıflarda 20,9±3,8 iken BDO olmayan ortaokullarda dördüncü sınıflarda 20,9±4,2'dır. BDO olan liselerde birinci sınıflarda BKİ ortalaması 20,6±3,5, BDO olmayan liselerde birinci sınıflarda BKİ ortalaması 21,7±4,8'dır. BDO olan liselerde dördüncü sınıflarda 21,5±3,7, iken BDO olmayan liselerde dördüncü sınıflarda 22,3±4'dır. Öğrencilerin BKİ'lerinin, BDO olma durumuna, anne yaşına, sınıfına, aile ekonomik durumuna, kendi sağlık durumu ve kilo algısına, bir günde yenen ana öğün sayısına ve kahvaltı yapma durumuna göre anlamlı bir farklılık gösterdiği saptanmıştır. Öğrencilerin beslenme ve fiziksel aktivite alışkanlıklarının cinsiyete, sınıfına, ailedeki çocuk sayısına, anne eğitim durumuna, aile ekonomik durumuna, kendi ile ilgili sağlık durumu ve boy algısına, bir günde yenen ana öğün sayısına ve kahvaltı yapma durumuna göre anlamlı bir farklılık gösterdiği saptanmıştır. Sonuç ve Öneriler: Ankara İli'nde ortaokul ve liselerde her 10 öğrenciden biri obezdir. BDO olan okullarda birinci sınıflarda obezite oranları benzer iken son sınıflarda obezite azalmaktadır. BDO Programının öğrencilerin antropometrik değerleri üzerine olumlu etkisi olduğu tespit edilmiştir. Programa dahil olan okul sayılarının artırılmasının ülkemizde obezitenin önlenmesinde önemli olacaktır. Okulların BDO olma motivasyonlarını artırmada elde edilen bulgular kullanılabilir. Daha çok sayıda BDO olmayan okullarda çalışmanın yinelenmesi programın değerlendirilmesinde katkı sağlayacaktır.

Özet (Çeviri)

Introduction and Objective: Adequate and balanced nutrition is the basic condition for a healthy and quality life in every age groups, the fact that growth and development is faster and the importance of learning and education is increasing in the school age. The Turkey Healthy and Active Life Program includes Adequate and Balanced Nutrition and Regular Physical Activity Habits to fight against school age obesity. The“Nutrition Friendly School (NFS) Project”aims to increase the sensitivity of schools to healthy eating and living, and to improve the school health by supporting good practices in this respect. The World Health Organization's“Nutrition Friendly Schools Initiatives”initiated by the Ministry of National Education and the Ministry of Health on 21.01.2010, the protocol signed by 17 countries in the European region. In this study, it was aimed to evaluate the eating habits of school-age children and the eating behaviors and the anthropometric measurements of school age children who attended NFS and non-NFS schools. Method: This cross-sectional study is composed of middle and high school students who are studying the universe in Ankara during the period of 2015-2016. According to the known sampling formula of the universe, the minimum sample size was determined as 164 by taking p = 0.12, d = 0.05. TCE. A list of schools with the NFS Certificate from the Department of Obesity, Diabetes, Endocrine and Metabolic Diseases of the Ministry of Health has been received. One middle school has been chosen in the province of Çankaya which students socioeconomic level (SEL) is medium and high. And one high school has been chosen among the schools in the district of Altındağ, which isthe middle and low SEL from the NFS Certificated Schools List. After that the non-NFS control group has been selected, which ones located nearest to the selected NFS schools. The data of the study were collected by School Information Form, Personal Information Form, Healthy Living Style Scale (Nutrition and Exercise Subscales) and Anthropometric Recording Form. The data forms were filled in by the students under observation. Anthropometric measurements were made using a 100 gram precision scale and rigid mezzanine, providing a suitable working environment within the classroom. The Z score was calculated according to the Children's Body Mass Index (BMI). WHO-MGRS, 2007 5-19 age group was taken as reference for children in evaluating BMI of children. For research, approval has been obtained from the Provincial National Education Directorate in the Ethics Committee of the EUTF. Chi-square, t-test and ANOVA were used for data analysis. Results: 797 students (399 girls and 398 boys) participated in the study, 147 of which were NFS, 216 were high school, 122 were high school and 312 were high school. 559 (70,1%) of the students were normalweight, 127 (15,9%) were overweight and 111 (13,9%) were obese. In NFS secondary school students the BMI average is 19.1 ± 4.1 in the first grade and in non-NFS secondary school students the BMI average is 18.3 ± 4 in the first grade. In NFS secondary school students the BMI average is 20.9 ± 3.8 in fourth grade and 20.9 ± 4.2 in fourth grade non NFS secondary school students. The average BMI in the NFS high school students is 20.6 ± 3.5 in first grade, and in non-NFS high school students the BMI average is 21.7 ± 4.8. in first grade. The avarage BMI in the fourth grade in the NFS high school fourth grade students is 21.5 ± 3.7 and in the non-NFS high school students grade is 22.3 ± 4 . It was determined that BMI of the students showed a significant difference according to being NFS, maternal age, class, family economic status, own health status and weight perception, number of main meals in one day and breakfast. It was determined that the nutrition and physical activity habits of the students were significantly different according to sex, class, number of children in the family, education level of the mother, family economic status, health status and perception of self, number of main meals in one day and breakfast. Conclusion and Suggestions: Our study results shows that every 10 students in middle school and high school in Ankara Province is obese. In NFS schools, obesity rates are similar in first grade and obesity is decreased in last grade. NFS program has been found to have a positive effect on the antropometric results of students. Increasing the number of schools involved in the program will be important in preventing obesity in our country. Findings can be used to increase the motivation of schools to become NFS. Repetition of working with a larger number of non-NFS schools will contribute to the evaluation of the program.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    17974

    Ortaokul öğrencilerinin beslenme bilgi ve alışkanlıkları üzerine bir araştırma

    Başlık çevirisi yok

    HATİCE ŞİMŞEK

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    1991

    Beslenme ve DiyetetikGazi Üniversitesi

    PROF.DR. MİNE ARLI

  2. Tez No

    187273

    Öğretmenlerin A vitaminine ilişkin bilgi ve davranışları

    Teachers' knowledge and behaviours concerning vitamin A

    NERGÜL KURTCU

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2006

    Eğitim ve ÖğretimGazi Üniversitesi

    Aile Ekonomisi ve Beslenme Eğitimi Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MİNE ARLI

  3. Tez No

    107162

    İlköğretim resim-iş (sanat) eğitiminde karşılaştırmalı durum çalışması

    Başlık çevirisi yok

    HURİYE ATATÜRE

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2001

    Eğitim ve ÖğretimGazi Üniversitesi

    Resim-İş Eğitimi Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. VEDAT ÖZSOY

  4. Tez No

    302017

    Sınıf öğretmenlerinin 2009 hayat bilgisi öğretim programında belirtilen strateji, yöntem ve teknikleri uygulamadaki yeterlik düzeylerinin belirlenmesi

    Determining the level of elementary school teachers? sufficiencies on implementation of strategies, methods and technics that are stated in life studies curriculum in 2009 academic year

    ASLI UYSAL

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2010

    Eğitim ve ÖğretimAnkara Üniversitesi

    Eğitim Programları Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. F. DİLEK GÖZÜTOK

  5. Tez No

    82164

    Metaphorical images of school: School perceptions of students, teachers and parents from four selected schools (in Ankara)

    Okul ile ilgili mecazlar (metafor): Seçilmiş dört okulda öğrencilerin, öğretmenlerin ve velilerin okul algıları (Ankara)

    AYŞE BALCI

    Doktora

    İngilizce

    İngilizce

    1999

    Eğitim ve ÖğretimOrta Doğu Teknik Üniversitesi

    Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı

    DOÇ.DR. HASAN ŞİMŞEK

Geri Dön