Mülkiyet ve müşterekler arasında bir 'tolerans aralığı' olarak mekan
Space as an 'interval of tolerance' between property and commons
- Tez No: 520362
- Danışmanlar: PROF. DR. AYŞE ŞENTÜRER
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Mimarlık, Architecture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2018
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Mimarlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Mimari Tasarım Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 118
Özet
Tez çalışmasının amacı“mekan”kavramının“sahiplenme”ve“ortaklaşma”ile ilişkisini sorgulamaktır. Bu sorgulama ile sahiplenme ve ortaklaşmanın mekansal karşılıklarını tartışmak hedeflenmiştir. Tezin temel sorusu“insan [nasıl] mekansallaşır?”sorusudur. Bu soru üzerinden“özne-mekan”ilişkileri açılmış; sahiplenmenin mekansal açılımı olarak“mülkiyet”; ortaklaşmanın mekansal açılımı olarak“müşterekler”tartışmaya katılmıştır. Mülkiyet, sahiplenme üzerinden sahip ve sahip-olmayanı ayıran ve bu ayrım ile mekansal ilişkileri düzenleyen, ötekileştirici ve dışlayıcı bir mekanizmadır. Müşterekler ise, eşitlik, işbirliği, üretim ve paylaşıma dayanan bir ortaklaşma pratiği; her türlü katılıma açık bir ilişki biçimidir. Tez çalışması,“insanın [mülkiyet ve müşterekler arasındaki] mekansallaşmasına”odaklanmıştır. İnsan toplumsal bir varlık olduğu için, insanların birlikte-varoluşunun açıldığı ve kapandığı mekansal durumlar tartışmaya açılmıştır. Bu durumlar, insanın doğasında varolan“mekansal eğilimler”[yerleşiklik“ ve ”göçebelik]; mülkiyet ve müştereklere dair düşünce, teori, bilgi, pratik üreten ve üretimlerini kurumsallaştıran“kuramsal yapı”[felsefe, mimarlık, dil ve politika]; mülkiyet ilişkilerini ve müşterekler pratiğini sorgulatan [sanal ve fiziksel]“eylemsellik”durumlarıdır. Tez çalışmasının,“insanın [mülkiyet ve müşterekler arasındaki] mekansallaşmasını”sorgulaması ile bu sorgulamanın hangi yöntem ile yapılacağının araştırılması eş zamanlı gelişmiştir. Mülkiyet ve müşterekler arasındaki birlikte-varoluşun açıldığı ve kapandığı durumları karşıt mekansal ilişkiler olarak tartışmanın ötesine geçebilmek ve hem potansiyellerini hem de sorunlarını birlikte inceleyebilmek araştırmanın temel“yöntem sorunu”olarak belirlenmiştir. Bu sorunu aşmak için, iki kutuplu bakış yerine bir“aralık”üzerinden tartışma yaklaşımı geliştirilmiştir. Bu aralığa, farklı görüş, inanış ve yaşam pratiklerinin birlikte varolabilmeleri, iletişim kurabilmeleri ve ilişkilerini sürdürebilmeleri prensibi olan“tolerans”kavramından hareketle“tolerans aralığı”adı verilmiştir. Tezin, tolerans aralığı kavramı ile çözmeye çalıştığı“yöntem sorunu”, mekansal ilişkilerin tartışılma yöntemi kadar tartışma araçlarını da sorunsallaştırmıştır. Bu amaçla mülkiyet ve müşterekler arasındaki mekansal durumların [mekansal eğilimler, kuramsal yapı ve eylemsellik], bir“aralık”üzerinden tartışılması amacıyla, ilişki ağı haritalanmıştır. Ortaya çıkan ağ haritasına“tolerans aralığı grafiği”adı verilmiştir. Tolerans aralığı grafiğinde, mülkiyet ve müşterekler arasındaki mekansal durumlar [mekansal eğilimler, kuramsal yapı ve eylemsellik] bağlantı noktaları olarak; bağlantı noktaları arasında oluşan ilişki ağları ise“tolerans aralığı”olarak değerlendirilmiştir. Bu yaklaşım, bağlantıların varlığının farklılıklar ile temasın kurulduğu ve ilişkiselliğin sağlandığı bir tolerans ortamı olarak görülmesine dayanmaktadır. Dolayısıyla, ilişki ağının genişlemesi tolerans aralığının genişlemesi; ilişki ağının daralması ise tolerans aralığının daralması şeklinde okunmuştur. Grafiğe göre tolerans aralığı müşterekler tarafına doğru genişlemektedir. Mülkiyet ve müşterekler arasındaki mekansal durumların [mekansal eğilimler, kuramsal yapı ve eylemsellik] bir tolerans aralığı içinde incelendiği tez çalışması dört bölümden oluşmaktadır. Giriş bölümünde, tezin sahiplenme, ortaklaşma ve mekansallaşmaya dair temel soruları; tezin yöntem sorunu ve önerdiği“aralık”kavramı açıklanmıştır. İkinci bölümde,“insan [nasıl] mekansallaşır?”sorusu sorulmuştur. Bu soru üzerinden“özne-şey”ve“özne-mekan”ilişkilerine bakılmış;“sahiplenme ve ortaklaşma”ile“mülkiyet ve müşterekler”kavramsal olarak incelenmiş ve mekansal açılımları tartışılmıştır. Üçüncü bölümde, önce“tolerans”kavramı irdelenmiştir. Daha sonra“insanın [mülkiyet ve müşterekler arasındaki] mekansallaşması”tolerans aralığı içinde değerlendirilmiştir. Bu değerlendirmeye dayanarak mülkiyet ve müşterekler arasındaki mekansal durumlar [mekansal eğilimler, kuramsal yapı ve eylemsellik] açılmış ve tolerans aralığının oluşum ve gelişim süreci olarak görülen“tolerans aralığının oluşumu, genişlemesi, katlanması ve ekseni”başlıkları altında tartışılmıştır. Bu bölümdeki mülkiyet ve müşterekler tartışmaları, tolerans aralığı grafiği üzerinden yapılmıştır. Son bölümde ise, mülkiyet ve müştereklerin“tolerans aralığı”içindeki tartışmalarına dair sonuçlar değerlendirilmiştir. Tez çalışması, karşıt durumlar olarak kuramsallaştırılan mülkiyet ve müştereklerin bir aralık içinde incelendiğinde, doğrudan ya da dolaylı olarak ilişki halinde olduğunu göstermiştir. Fakat bu ilişkiler tolerans aralığını dengelecek ölçüde olmayıp, tolerans aralığı bir mekansal ortaklaşma pratiği olarak müşterekler tarafına doğru genişlemektedir.
Özet (Çeviri)
This thesis aims to examine the relation of the concept of“space”to“possession”and“commoning”. It is intended to discuss the spatiality of possession and commoning. The thesis produces questions and proposes discussion methods for the examination of spatialities. The main question of the thesis is“[how] does human being dwell in space?”. The relation of“human being and space”is discussed through this question. Related with the main question,“property”is integrated to discussion as spatiality of possession and“commons”as spatiality of commoning. Property is a mechanism that permits human beings to possess some things and to have some rights on these things. Historically it has been theorized by occupation, prescription, labor, social benefit and freedom. Through the right of possession, property becomes an otherizing and exclusionary mechanism that sets the spatial relations of human beings by separating them into groups as owners and non-owners. On the other hand, commons is a commoning practice based on equality, collaboration, production and sharing and a form of relation that is open to all kinds of participation. It has emerged as a social reaction to property based concepts that spread to all sides of life practices. From this point of view, the thesis has focused on“human being's dwelling [between property and commons]”. Because humans are social beings, the openness and closure of spatialities of coexistence between property and commons are questioned. These spatialities are“spatial tendencies, theoretical structures and actualities”. Spatial tendencies are“sedentarism and nomadism”that exist in human nature. Theoretical structures are“philosophy, architecture, language and politics”that produce ideas, theories, knowledge and practices about property and commons and institutionalize the theoretical productions. Actualities are“virtual and physical”actualities that question the property relations and the commoning practices. The thesis's discussion of“human being's dwelling [between property and commons]”and the method of discussion are simultaneously examined. To discuss the spatialities between property and commons not in opposite spatial relations but together with their potentials and problems is identified as the“method problem”of the thesis. To achieve this method problem, the thesis proposes a new approach as a discussion through“interval”instead of dual criticism. This interval is called“interval of tolerance”which is based on the principle of“tolerance”. Tolerance is a peaceful coexistence of different ideas, beliefs and life practices. It occurs in the interactions of differences and in the intentions of maintaining of relationships. In the thesis tolerance is identified as a spatial concept to evaluate the spatialities of differences. The tool of discussion is also problematized as much as the method of discussion achieved by the concept of“interval of tolerance”. For this purpose, the networks of relations of spatialities [spatial tendencies, theoretical structures and actualities] between property and commons were mapped. Graph Commons which is a web based collaborative platform for mapping networks is used as a tool for mapping the spatialities. The map of spatial networks between property and commons is called“the graphic of the interval of tolerance”. In the graphic, spatialities between property and commons are defined as connection points; and networks between connection points are defined as“interval of tolerance”. This definition is based on the idea that the interval of tolerance is an environment of tolerance that makes the interaction of differences possible and promotes maintaining of relationships between differences. Accordingly, expansion of networks of relations means that the interval of tolerance is widening; on the opposite side, contraction of networks of relations means that the interval of tolerance is narrowing. According to the graphic, the interval of tolerance is widening toward the commons. Another finding from the graphic is that the“theoretical structures”have the strongest relations with others in the interval of tolerance. The power of relations is based on their potentials of producing ideas, theories, knowledge and practices, creating discussions and integrating others into discussions. Due to the similarities of the position of theoretical structures and the principle of tolerance as a coexistence of differences, theoretical structures are evaluated as constitutive structures in the interval of tolerance. This position of the theoretical structures also indicates the productive and critical sides of academic productions of philosophy, architecture, language and politics. The thesis's discussion of the spatialities [spatial tendencies, theoretical structures and actualities] between property and commons in the“interval of tolerance”consists of four chapters. The first chapter primarily explains the main questions of thesis pertaining to possession, commoning and space. Later on, the method problem of the thesis is described as to discuss the spatialities between property and commons not in opposite relations but together with their potentials and problems. And then the concept of the“interval”is presented as a proposal instead of dual criticism. The second chapter asks the main question of the thesis“[how] does human being dwell in space?”. Through this question the relations between“human being and thing”and“human being and space”are examined. For the examination, primarily the concepts of“possession and commoning”are analyzed through Sartre's concept of“possession as a lack to be satisfied”and Deleuze and Guattari's concept of“desire as a production”. After that, the concepts of“property and commons”are analyzed and discussed in terms of their spatialities. This chapter includes a deep theoretical and historical research about property and commons. The third chapter begins with the definition of the concept of“tolerance”. And then the“human being's dwelling [between property and commons]”is evaluated in the“interval of tolerance”. According to this evaluation, the spatialities [spatial tendencies, theoretical structures and actualities] between property and commons are described and discussed within the process of the“emergence, expansion, folding and centerline”of the interval of tolerance. In this chapter, all spatial discussions of property and commons are visualized by the graphic of the interval of tolerance. The final chapter evaluates the results of the discussions regarding to property and commons in the interval of tolerance. Property and commons are generally theorized in opposite sides. The thesis has demonstrated that when they are evaluated in an approach of interval, it is seen that they have direct or indirect relations. But the relations of property and commons are not in an extent which can balance the interval of tolerance; accordingly the interval of tolerance is widening toward the commons.
Benzer Tezler
- Özelleştirme -Boyutları, seçilmiş ülkelerde deneyimler ve Türkiye uygulamaları
Başlık çevirisi yok
GÜLSEVİL YILDIZ
- Fluxus Hareketinde mimarlık
Architecture in fluxus Movement
ŞEYDA ASLANDOĞAN TEMEL
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. EBRU YETİŞKİN DOĞRUSÖZ
- Müşterekleştirme pratiklerinde duyguların yeri
The place of emotions in the commoning practices
BUŞRA ÖGEÇOK
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
SosyolojiMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiGenel Sosyoloji ve Metodoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BEGÜM ÖZDEN FIRAT
- Corporate governance practices in Turkey as a candidate country to the European Union: A comparative analysis between the European Union and Turkey
Avrupa Birliği?ne aday olan Türkiye?de kurumsal yönetim uygulamamaları: Türkiye ve Avrupa Birliği arasında karşılaştırmalı bir analiz
KADİR ÇAKAR
Yüksek Lisans
İngilizce
2012
EkonomiAkdeniz ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BEYKAN ÇİZEL
PROF. DR. WOLFGANG VOEGELİ