Amasya oluz höyük arkeolojik katmanlarının arkeojeofizik yöntemlerle belirlenmesi
Determination of amasya oluz höyük archaeological layers by using archaeogeophysical methods
- Tez No: 523237
- Danışmanlar: PROF. DR. DAVUT AYDOĞAN, DR. ÖĞR. ÜYESİ FETHİ AHMET YÜKSEL
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Jeofizik Mühendisliği, Geophysics Engineering
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2018
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Jeofizik Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 142
Özet
Bu tez kapsamında, Amasya ili Gözlek Köyü'nün 2 km. kuzeybatısında yer alan Oluz Höyük kültürel mirasının saptanmasında kullanılabilecek tahribatsız jeofizik yöntemler incelenerek olası mirasın ortaya çıkartılması aşamasında arkeolojik kazı sürecinin planlanmasına katkı sağlayacak olası yeraltı yapısının belirlenmesi amaçlanmıştır. Tahribatsız Jeofizik yöntemler, arkeolojide büyük bir öneme sahiptir. Geniş alanlarda yapılması düşünülen arkeolojik çalışmalarda jeofizik yöntemlerden elde edilen ölçümlerin yorumlanarak kullanılması, direkt kazılara göre, tarihi mirasın korunmasında, daha güvenilir ve tercih edilen bir yoldur. Arkeojeofizik yöntemlerin kullanımı ile arkeolojik çalışmaların farklı bir bakış açısıyla, yeraltını görüntüleyerek, projelendirilmesi sağlanmaktadır. Arkeolojik çalışmalarda jeofizik arama yöntemlerinden olan manyetik ölçüm verileri yorumlanarak yeraltında gömülü tapınak, mezar, duvar, temel ve benzeri tarihi kalıntılar saptanabilmektedir. Bu bağlamda ilk olarak, ilgili alanda ölçülen manyetik arazi verilerinin iyileştirilme aşamasında uygulanması düşünülen klasik Yukarı Uzanım (rejyonal, rezidüel ayırım işlemi), Dannemiller (arazi inklinasyon, denklinasyon açılarının saptanması) ve Kutba İndirgeme (İnklinasyon açısının düşeyden farklı olması halinde yanıltıcı sonuçların elde edilmemesi) yöntemlerine ait MatLab ortamında kodları hazırlanan programlardan yararlanarak yorumlama aşamasında kullanılan kuramsal veriler hazırlanmıştır. İkinci adımda, yorumlama aşamasında kullanılması planlanan arazi verilerinden yararlanarak yeraltında bulunan olası arkeolojik yapılarının yatay ve düşey sınırlarının saptanması amacıyla türev tabanlı Eğim Açısı (TA), Kaynak Parametre Görüntüleme (SPI) ve Geliştirilmiş Kaynak Parametre Görüntüleme (iSPI) algoritmalarına ait MatLab ortamında kodlar yazılarak arkeojeofizik verilere ilk kez uygulanmıştır. Hazırlanan programlar arazi verilerine uygulanarak, verilere neden olan yeraltındaki olası yapılara ait yatay kenar lokasyonları ve düşey yöndeki derinlik değerleri hesaplanmıştır. Sonuçta, bu çalışmaya konu olan Amasya İli, Oluz Höyük bölgesine ait arkeolojik alanda varlığı daha önce saptanan tarihi mirasın önerilen yöntemler kullanılarak yerleşiminin konum parametreleri (yatay, düşey) saptanmıştır. Çalışma alanında tarihi mirasın zarar görmeden ortaya çıkartılması amacıyla yapılması düşünülen arkeolojik kazılarının planlanmasında ışık tutabilen bir ön çalışma gerçekleştirilmiştir.
Özet (Çeviri)
The primary focus of this thesis is to evaluate the potential subsurface structure which can make major contributions to the planning of the archaeological excavation process to unearth the potential heritage by studying non-destructive geophysical methods to be used in discovering the hidden cultural heritage of Oluz Höyük, located 2 km northwest of Gözlek village, Amasya. Non-destructive geophysical methods are of great value to archaelogical studies. In the archaeological studies extending over large areas, using measurements obtained from geophysical methods, compared to direct excavations, is considered a more reliable way to conserve historical heritage. The application of the arcaheogeophysical methods to archaeology will render possible the subsurface monitoring and its projection. In archaelogical surveys,the buried temples, tombs, walls other historical remains can be discovered through measurement and interpretation of magnetic data, one of the geophysical prospection methods. The data used in the interpretation stage was provided by drawing on codes in MatLab environment and data processing methods such as Upward Continuation (regional-residual seperation), Dannemiller (calculating inclination and declination angles) and Reduction to Pole (converting magnetic anomaly to symmetrical pattern), to be used in the enhancement of magnetic field data. In the second stage, in order to determine the horizontal and vertical boundaries of subsurface archaeological structures by making use of the field data intended to be used in the interpretation stage, derivative based programs that belong to Tilt Angle (TA), Source Parameter Imaging (SPI) and Improved Source Parameter Imaging (iSPI) algorithms were prepared in the MatLab environment and applied to archaeogeophysics data for the first time. These programs were then applied to the data obtained from the field and horizantal locations and values associated with vertical depth were calculated. Consequently, by using recommended methods, location parameters (horizontal, vertical) of the historical heritage of Amasya Oluz Höyük archaeological field were determined. On the study area preliminary study was conducted to throw significant light on the planning of archaeological excavations without causing damage to archaeological remains.
Benzer Tezler
- Arkeolojik yapıların belirlenmesinde jeofizik araştırma teknikleri
Geophysical exploration tools for detecting archaeological structures
OYA TARHAN BAL
Doktora
Türkçe
2011
Jeofizik Mühendisliğiİstanbul ÜniversitesiJeofizik Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İBRAHİM KARA
YRD. DOÇ. DR. FETHİ AHMET YÜKSEL
- Oluz Höyük Demir Çağı bitkisel bezemeli çanak çömleği
Iron Age pottery with plantal decoration of Oluz Höyük
GÖZDE DİNARLI
- Oluz Höyük Kubaba Sunağı ışığında Orta Anadolu Kubaba kültünün değerlendirilmesi
An evaluation of the Central Anatolian Kubaba cult in the light of the Oluz Höyük Kubaba Altar
İMRAN FİDAN
- Zerdüşt dini'nin Anadolu yayılımı: Oluz Höyük Geç Demir Çağı bulguları ışığında
The expansion of Zoroastrianism in Anatolia: In the light of Late Iron Age evidence from Oluz Höyük
MONA SABA
- M.Ö. 2. binde Eskiyapar'ın Orta Kuzey Anadolu arkeolojisi'ndeki yeri
The place of Eskiyapar in the archeology of Central-North Anatolian region in the 2nd millennium B.C.
ÖZNUR OTLU