Eski Türkçede nesneye yönelik olumlu niteleyiciler
Positive qualifiers for the objects in old Turkish
- Tez No: 523992
- Danışmanlar: PROF. DR. SERKAN ŞEN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2018
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ondokuz Mayıs Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 116
Özet
Tezimizin konusu“Eski Türkçede Geçen Nesneye Yönelik Olumlu Niteleyiciler”dir. Araştırma konumuz Türk Dilinin Eski Türkçe dönemini kapsamaktadır. İnceleme alanımızı oluşturan nesnelere yönelik olumlu niteleyicilerin tespiti ile söz konusu dönemde Türk dilinde toplumsal değerlendirmeyi etkileyen ve Türk toplumunun iç içe olduğu değerler hakkında bilgi edinmemiz mümkün olur. Tezimizde araştırma problemi olarak“Eski Türk dilinin imkânları nesneleri nitelemede kendini nasıl göstermiştir, Türk kültürünün ve Türk dilinin etkileşimi nesneleri nitelemede geçmişte kendini nasıl göstermiştir”sorularına cevap aranmıştır. Çalışmamızda nesnelere yönelik olarak kullanılan olumlu niteleyicilerin çeşitli sınıflamalara tâbi tutularak ortaya çıkarılmasıyla Eski Türkçenin kullanım imkânları incelenmiş ve söz konusu kültürün bu yönüyle dili şekillendirmedeki etkisinin ortaya konması amaçlanmıştır. Araştırmamızın sonucu olarak Eski Türkçede nesneye yönelik kullanılan yetmiş üç adet olumlu niteleyici tespit edilmiştir. Bu niteleyicilerden on bir adeti yabancı dillerden alıntıdır. Söz konusu niteleyicilerin beş tanesi Sanskritçe, iki tanesi Çince, iki tanesi Farsça, bir tanesi Soğudca, bir tanesi de Arapçadır. Eski Uygur Türkçesi metinlerinin büyük bölümünün ve Kur'an tercümelerinin yabancı dillerden çevrilen ürünler olması ve tercümanların Türk dilinin imkânlarını kullanarak bu metinleri çevirmeleri Eski Türk kültür birikiminin ve de Eski Türkçenin yeterlik ve gelişmişliğinin diğer bir göstergesidir. Araştırmamızda tespit edilen nesneye yönelik olumlu niteleyicilerin isimden sıfat ve fiilden sıfat yapan yapım ekleri ile türediği görülmektedir. Bu ekler arasında kullanım sıklığına göre en çok örneği tespit edilenler +lxġ ve -(x)k ekleridir.
Özet (Çeviri)
The subject of our thesis is“Positive qualifiers for the object used in Old Turkish”. Our research topic includes Old Turkish. By the determination of the positive qualifiers for objects in Old Turkish, It is possible for us to find out about the values that affect the social evaluation in Turkish language and in Turkish society. In our thesis, we have searched the question“How did the possibilities of the old Turkish language show itself in describing objects, how did the interaction of Turkish culture and Turkish language show itself in terms of describing objects in the past ”. In our work, the possibilities of use of Old Turkish were investigated by classifying positive qualifiers used for objects into various classes and it was aimed to reveal the effect of Turkish culture to form the language. As a result of our research, seventy three positive qualifiers used for objects were determined in Old Turkish. Eleven of these qualifiers are borrowings from foreign languages. Five of these qualifiers are from Sanskrit, two of them are Chinese, the other two are Persian, one of them is Soghian, and the other one is Arabic. Another indication of the competence, development and accumulation of old Turkish culture and Old Turkish is most of the Old Uighur Turkish texts and the products of Quran translations translated from foreign languages by using the possibilities of Turkish language, In our research, we can see that the positive qualifiers for the object were derived from denominal and deverbal adjectives. Among the suffixes of denominal and deverbal adjectives, the most frequent examples are +lxġ and -(x) k according to the frequency of use.
Benzer Tezler
- Eski Türkçeden Orta Türkçeye nesneye yönelik olumsuz niteleyiciler
Negative qualifiers for objects from Old Turkish to Middle Turkish
SEVDA KARAYİĞİT
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
DilbilimOndokuz Mayıs ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SERKAN ŞEN
- La passivite du souvenir: Husserl, Proust et Merleau-Ponty
Hatırlamanın edilgenliği: Husserl, Proust ve Merleau-Ponty
ECEHAN TANIŞIK
Yüksek Lisans
Fransızca
2022
FelsefeGalatasaray ÜniversitesiFelsefe Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ UMUT ÖKSÜZAN
- Orhon Türkçesinde nesne
Object in Orkhon Turkic
FATMA YELDA ŞAHİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
DilbilimYıldız Teknik ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET ÖLMEZ
DOÇ. DR. BALKIZ ÖZTÜRK BAŞARAN
- XVII.-XVIII. yüzyıl metinlerinde kelime grupları
Başlık çevirisi yok
OSMAN KEMAL KAYRA
Yüksek Lisans
Türkçe
1988
Türk Dili ve Edebiyatıİstanbul ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MERTOL TULUM
- Eski Türkçede çatı ekli fiillerin semantiği
Semantics of voice verbs in Old Turkish
KERİME ÇALIŞ
Doktora
Türkçe
2022
Türk Dili ve EdebiyatıEskişehir Osmangazi ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FERRUH AĞCA