Geri Dön

Garibnâme'de insan vücuduyla ilgili adların eşdizimlilikleri ve kavramlaştırma -yüz, beñiz, rûy, surat örneği-

Connotations and conceptualisation of the names related to human body in Garibname the case of face, complexion, visage and countenance

  1. Tez No: 525535
  2. Yazar: YUDUM KIRMIZI
  3. Danışmanlar: PROF. DR. LEYLA KARAHAN
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2018
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Gazi Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Türk Dili Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 366

Özet

Bu çalışmada önce Garibnâme'deki insan vücuduyla ilgili adlar tespit edilmiş, daha sonra çalışma, yüksek sıklıkta kullanılan yüz, beñiz, rûy, surat organ adları ile sınırlandırılmıştır. Tezin birinci bölümünde Eski Oğuz Türkçesi Dönemi, Âşık Paşa ve Garibnâme adlı eseri, Âşık Paşa ve Garibnâme ile ilgili çalışmalar, temel sözcükler ve organ adları, organ adları ile ilgili çalışmalar ve son olarak da Garibnâme'de insan vücuduyla ilgili adların topografik (bölgesel) anatomiye göre sınıflandırılması bilgileri yer almaktadır. İkinci bölümde sırasıyla, anlam bilimi, bağlam, kavram ve kavram alanı, anlam ve anlam alanı, temel anlam ve yan anlam konuları hakkında bilgi verilmiş; üçüncü bölümde de kavramlaştırma (adlandırma), eşdizimlilik ve eşdizimlilikle ilgili çalışmalar ele alınıp incelenmiştir. Dördüncü ve son bölümde yüz, beñiz, rûy, surat sözcükleri öncelikle sözcüksel eşdizimlilik açısından incelenerek, sözcüklerinin dil bilgisel birliktelikleri tablolar hâlinde verilmiş, daha sonra yüz, beñiz, rûy, surat sözcük birliktelikleri, şekil ve anlam bakımından ele alınıp değerlendirilmiştir. Ekler bölümünde ise Garibnâme'deki insan vücuduyla ilgili adların sıklık tablosu, yüz, beñiz, rûy ve surat sözcüklerinin geçtiği beyitler ile bu sözcüklerin tek başına ve eşdizimlilikleri ile oluşturdukları kavramsal anahtarlar verilmiştir. Âşık Paşa'nın Garibnâme adlı eserinde yüz, beñiz, rûy, surat sözcüklerinin eşdizimlilik örüntüleri incelenerek, bu eşdizimliliklerden hareketle söz konusu adların kavramsal arka planı ortaya çıkarılmaya çalışılmış, aynı zamanda Âşık Paşa'nın bu kavramlar ile ilgili tasarrufları da tespit edilmiştir.

Özet (Çeviri)

In this study, names related to the human body in Garibname were first identified, and then the study was limited to the names of face, complexion, visage and countenance (yüz, beñiz, rûy, surat) that were used at high frequency. In the first part of the thesis, Old Oghuz Turkish Period, Asik Pasha and Garibname, works related to Asik Pasha and Garibname, basic words and organ names, studies on organ names, and finally set of information about the classification of the names related to human body in Garibname according to the anatomy classification are presented. In the second part, details about semantics, context, concept and concept domain, meaning and semantic domain, denotation and connotation are given respectively. In the third part, studies on conceptualisation (naming) and collocations are discussed in detail. In the fourth and last part, the words of face, complexion, visage and countenance were first examined in terms of lexical collocations and their grammatical associations were given in tables, then the associations of the words of face, complexion, visage and countenance were discussed and evaluated in term of their structure and meaning. In the Appendices, the frequency tables of the names related to the human body in Garibname, the couplets that involved the words of face, complexion, visage and countenance, and the conceptual keys that these words formed by themselves and with their collocations were presented. The collocational patterns of the words of face, complexion, visage and countenance in the work of Asik Pasha, Garibname, were examined and the conceptual background of the names were aimed to be revealed through these collocations, and at the same time the use of these concepts by Asik Pasha were identified.

Benzer Tezler

  1. Garib-name'de insan ve insan tipleri

    Human and types of human in Garib-name

    CAFER CAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2007

    Türk Dili ve Edebiyatıİstanbul Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. KEMAL YAVUZ

  2. Âşık Paşa'nın Garib-nâme'sinde insan eğitimi ile ilgili unsurların incelenmesi

    The analysis of educational components in Âşık Paşa's 'Garipnamesi'

    MİHRİBAN BÜLBÜL

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2004

    Eğitim ve ÖğretimDokuz Eylül Üniversitesi

    Ortaöğretim Sosyal Alanlar Eğitimi Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. İLHAN GENÇ

  3. Âşık Paşa'nın Garib-nâme adlı eserinde tasavvufî görüşleri

    Âşik Paşa's sufî views in his work named Garib-nâme

    SÜMEYYE KARAKUŞ

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2024

    DinKırşehir Ahi Evran Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. HÜSEYİN KURT

  4. Âşık Paşa'nın Garib-Nâmesi'nde devrin toplum hayatı

    Social life of the period (xiii and xiv centuries) in Garib-Nâme of Aşik Paşa

    FATMA ASLI ŞEKER

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2006

    TarihCelal Bayar Üniversitesi

    Tarih Ana Bilim Dalı

    PROF.DR. MEHMET ÇELİK

  5. Garib-nâme'de ekler

    Suffixs in Garib-nâme

    SEVİNÇ YAKUT

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2007

    Türk Dili ve EdebiyatıErciyes Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    PROF.DR. MUSTAFA ARGUNŞAH

  6. Türk İslam edebiyatında aşere-i mübeşşere

    Ashara-i mubashshara in Türkish Islamic literature

    MURAT AK

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2009

    Türk Dili ve EdebiyatıSelçuk Üniversitesi

    İslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. AHMET YILMAZ