Yasama organının bütçe gözetim işlevinin mali saydamlık açısından ekonometrik analizi
Econometric analysis of the budget oversight function of the legislature in terms of fiscal transparency
- Tez No: 529284
- Danışmanlar: DOÇ. DR. HÜSEYİN GÜÇLÜ ÇİÇEK
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Kamu Yönetimi, Maliye, Public Administration, Finance
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2018
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Süleyman Demirel Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Maliye Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 248
Özet
Yirminci yüzyılın son çeyreği, hükümetlerin politika ve eylemlerindeki mali saydamlık eksikliğini gün yüzüne çıkarmıştır. Mali saydamlık eksikliğinin giderilmesi adına ulusal ve uluslararası düzeyde pek çok reform çalışması başlatılmıştır. Uluslararası düzeyde, mali kuruluşlar saydamlığın sağlanmasına yönelik girişimlerde bulunurken; ulusal düzeyde de yasama organları mali saydamlığı desteklemek için gözetim işlevlerini güçlendirmişlerdir. Reform çalışmalarına rağmen; mali saydamlığın ve bütçe gözetiminin devletlerin mali sistemlerine tam anlamıyla yerleştirilememesi konunun daha fazla önemsenmesi gerektiğini göstermektedir. Yasama organının bütçe gözetimi ile mali saydamlık ilişkisi üzerine kurulan bu çalışmanın temel amacı, yasama organının etkin bütçe gözetimi gerçekleştirmesi durumunda mali saydamlığın artıp artmadığını belirlemektir. Ayrıca çalışma yasama organının bütçe gözetimini ve mali saydamlığı etkileyen faktörleri belirlemeyi amaçlamaktadır. Bu amaçlar doğrultusunda birinci bölümde yasama organının bütçe hakkını kullanım düzeyi ve bütçe sürecinde yasama organının rolü bütçe-yasama organı ilişkisi bağlamında ele alınmıştır. Yasama organının bütçe gözetimi ile mali saydamlık arasındaki ilişkinin teorik altyapısının sunulduğu ikinci bölümde öncelikle yasama organının gözetim işlevi ele alınmıştır. Sonrasında bütçe gözetiminin tanımı, amaçları ve araçları değerlendirilmiştir. Mali saydamlık açısından yasama organının bütçe gözetim işlevinin önemi ülke örnekleri çerçevesinde vurgulanmıştır. Ayrıca bütçenin uygulama öncesi gözetimini etkileyen faktörler ve Kıta Avrupası ile Anglosakson modelde uygulama sonrası gözetimin farklılıkları ortaya koyulmuştur. Üçüncü bölümde yasama organının bütçe gözetimi ile mali saydamlık arasındaki ilişki İki Aşamalı En Küçük Kareler Yöntemi (2SLS) ile ampirik olarak test edilmiştir. Uluslararası Bütçe Ortaklığının 2017 yılında yayınlanan Açık Bütçe Anketi verilerinin kullanıldığı analizde 115 ülkeye yer verilmiştir. Analiz sonucunda yasama organının bütçeyi etkin gözetlemesi durumunda mali saydamlığın artacağı sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca çalışmada yasama organının bütçe gözetimi ile mali saydamlığı etkileyen faktörler de araştırılmıştır. Analiz sonucunda yasama organının bütçe gözetimini yüksek denetim kurumlarının gözetiminin, hukuk sistemi türünün, parti disiplininin, siyasi rekabetin, bütçe sürecine kamu katılımının, ekonomik gelişmişlik seviyesinin ve demokratikleşme seviyesinin etkilediği tespit edilmiştir. Mali saydamlığı ise bütçe sürecine kamu katılımının, ekonomik gelişmişlik seviyesinin, demokratikleşme seviyesinin ve bütçe denkliğinin etkilediği belirlenmiştir. Anahtar Kelimeler Bütçe Gözetimi, Mali Saydamlık, Yasama Organı, Bütçe Hakkı, İki Aşamalı En Küçük Kareler Yöntemi (2SLS).
Özet (Çeviri)
The last quarter of the 20th century brought the deficiency of fiscal transparency in governmental policies and action to light. For the sake of the elimination of the fiscal transparency deficiency various reform efforts have been made at the national and international level. While financial institutions were attempting to ensure the transparency at the international level, legislature strengthen the oversight functions at the national level in order to support fiscal transparency. In spite of the reform efforts, the failure to properly embed the fiscal transparency and budget oversight into the fiscal systems of governments has revealed that more importance should be attached to the subject. The main purpose of the study that is constructed on the relationship between budget oversight and fiscal transparency is to determine whether the actualization of efficient budget oversight by the legislature would increase fiscal transparency or not. Furthermore the study aims to determine the factors that affect budget oversight and fiscal transparency. In accordance with these aims, the level of the use of power of purse by the legislature and the role of legislature in the budget process are discussed in the context of budget-legislature relationship. In the second section in which the theoretical background of the relationship between the budget oversight of legislature and the fiscal transparency is given, primarily the oversight function of the legislature is examined. Thereafter, the definition, the purposes and the tools of budget oversight are assessed. The importance of the budget oversight function of the legislature in terms of fiscal transparency is emphasized within the frame of country cases. Besides, the factors affecting the ex-ante oversight of the budget and the ex-post oversight differences between Continental Europe and Anglo-sakson model are revealed. In the third section the relationship between the budget oversight of legislature and the fiscal transparency is tested empirically with the 2-Stage Least Squares Method (2SLS). In the analysis of International Budget Partnership dated 2017 and in which the Open Budget Survey data is used, 115 countries are given place. According to the results of the analysis it is determined that in case of an efficient budget oversight by the legislature, fiscal transparency would increase. Furthermore, the factors that affect the budget oversight of the legislature and the fiscal transparency are investigated in the study. According to the analysis results it is determined that the oversight of supreme audit institutions, the type of legal system, party discipline, political competition, public participation to budget process, level of economic development and the level of democratization affect the budget oversight of legislature. It is also determined that public participation to budget process, the level of economic development, the level of democratization and the existence of balanced budget affect fiscal transparency. Keywords Budget Oversight, Fiscal Transparency, Legislature, Power of Purse, Two-Stage Least Squares Method (2SLS).
Benzer Tezler
- Bütçe sürecinde parlamentonun rolü ve etkinliği
The role and the efficiency of the parliament in the budget process
ENGİN KAYA
- Kamu giderlerinde yargı denetiminin etkinliği
The efficiency of judicial control in public expenditure
MUSTAFA TAYTAK
- Irak'ta mahkemelerin bağımsızlığı ve hakimlik teminatı
Independence of courts, judge security in Iraq
SUNBUL A. AHMED
- Vatandaş odaklı bütçeleme yaklaşımı perspektifinden Türkiye'de vatandaşların bütçe bilinci analizi
Analysis of budget awareness of citizens in Turkiye from the perspective of citizen-oriented budgeting approach
MERVE BEYDEMİR
- Küreselleşme sürecinde bütçe sistem ve uygulamalarındaki değişimler
Changes in the budget system and practices in the process of globalisation
SİZEM KARAÇAY
