Grafik simgelerin standartlara uygunluğu, anlaşılabilme düzeyi ve öğretimi
Conforming to standards, level of comprehensibility and teaching of graphical symbols
- Tez No: 532722
- Danışmanlar: DOÇ. DR. KEMALETTİN DENİZ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Grafik simge, Görsel iletişim, Görsel okuma, Türkçe eğitimi, Gaphical symbol, Visual communication, Visual reading, Turkish education
- Yıl: 2018
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sosyal Bilimler ve Türkçe Eğitimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 614
Özet
Bu araştırmayla Türkiye'deki kamusal alan ve ürünlerde yer alan grafik simgelerin standartlara uygunluk durumu ve vatandaşların bu kodlama sistemini anlayabilme düzeyi tespit edildikten sonra ihtiyaç duyulan grafik simgelerin geliştirilip okul öncesi dönemden başlayarak ortaokulun sonuna kadar öğrencilerin hayat boyunca karşılaşabilecekleri simgelerin öğretimine yönelik kazanım listesinin geliştirilmesi amaçlanmaktadır. Çalışmada araştırma modeli olarak betimsel model benimsenmiştir. Araştırmanın çalışma alanı, 7 kamusal alan (alışveriş merkezi, hastane, havalimanı, lise, ortaokul, otogar ve park) ve 7 farklı kategorideki (elektronik, gıda, giyim, kırtasiye-oyuncak, kozmetik, temizlik ve züccaciye) ürünlerde bulunan grafik simgelerden oluşmaktadır. Araştırmanın çalışma grubunu ise anketin uygulandığı anda gönüllü olarak veri sağlayan ve kamusal alanlarda seçkisiz olarak belirlenmiş 387 katılımcı oluşturmaktadır. Betimsel araştırmanın doğasına uygun olarak hem nitel hem de nicel verilerin toplandığı bu araştırmada, Türkiye'deki kamusal alanlar ile ürünlerin ambalaj, etiket veya bizzat üzerinde yer alan mesajların iletim biçimi ile grafik simgelerin standartlara uygunluk durumu fotoğraflama; bireylerin standart grafik simgeleri bilme düzeylerinin yanında varsa grafik simgesine ihtiyaç duyabilecekleri mesajlar eşleştirme soruları ve bir açık uçlu sorudan oluşan anket formları yoluyla elde edilmiştir. Kamusal alanlar ile ürünlerin ambalaj, etiket veya üzerinde yer alan mesajların iletim biçimine ilişkin veriler“görsel”,“yazılı”ve“her ikisiyle”şeklinde gruplara ayrılarak çözümlendikten sonra bu verilere ilişkin yüzdelik ve frekanslar sunulmuştur. Grafik simgelerin standartlara uygunluğunu ortaya koymak adına toplanan veriler, yayımlanmış standart, yönetmelik veya genelgelerde yer alan grafik simgelerle karşılaştırıldıktan sonra ilgili standartlara uyan veya uymayan grafik simgelerin sayısal oranları ile herhangi bir mesajı (örneğin“tuvalet”) iletmek üzere kaç farklı grafik simgenin kullanılmakta olduğu belirtilmiştir. Araştırmada gönüllü olarak yer alan katılımcıların standart grafik simgeleri anlama düzeyleri, anketlerde yer alan eşleştirme sorularına verdikleri cevapların IBM SPSS Statistics 25 paket programında ististiksel analize tabi tutulması yoluyla tespit edilip yüzdelik hâlinde sunulmuştur. Yine aynı katılımcıların, grafik simgesine ihtiyaç duydukları mesajlara ilişkin anketlerde bulunan açık uçlu soruya verdikleri cevaplara ise içerik analizi uygulanmış; fotoğraflanan grafik simgelerin de incelenmesiyle birlikte simgesi eksik olan mesajlar belirlenmiştir. Bu süreçlerin sonunda ihtiyaç duyulan ve henüz standartlarda karşılığı bulunmayan mesajlara yönelik öneri niteliğindeki grafik simgeler, uzman görüşleri doğrultusunda, alan uzmanı ekiplerle birlikte tasarlanmıştır. Geleceğin bireyleri çocukların, okul öncesi dönemden itibaren ortaokulun bitimine kadar grafik simgelerin ilettikleri mesajları doğru anlayabilmeleri adına sınıf seviyelerine göre hazırlanmış bir kazanım listesi öneri olarak sunulmaktadır. Araştırmanın, iletişim, grafik tasarım ve görsel okuma alanlarında faaliyet gösteren araştırmacılar, grafik simgelerin standartlaştırılması yolunda çalışmalar yürüten kuruluşlar ve başta etkili iletişim kurabilen bireyler yetiştirmeyi amaçlayan Türkçe öğretmenleri olmak üzere diğer disiplinlerdeki öğretmenlere veriler sunacağı düşünülmektedir.
Özet (Çeviri)
It is aimed to develop acquisitions list for teaching graphical symbols with which students can encounter in their life via designing necessary graphical symbols after determining the conformity of graphical symbols in public places of Turkey to standards and peoples' level of comprehending this coding system with this research. Descriptive model was chosen for this study. Study field of this research consisted of seven public places (a shopping mall, hospital, airport, highschool, secondary school, bus terminal and park) and products in seven categories (electronic, food, clothing, stationery-toy, cosmetic, cleaning and glassware). 387 participants selected randomly from public places mentioned above and submitted data voluntarily forms the study group. In this research that contained both qualitative and quantitative data according to the nature of descriptive research model, the type of message transmission in public places and on product packages, labels or themselves and the conformity situation of graphical symbols to standards in Turkey was determined with photographing. Data on participants' level of knowing the meanings of standard graphic symbols and messages that participants need for graphical symbols were obtained by surveys that contains matching and open-ended questions. Data about messages located in public places and on product packages, labels or themselves was presented via grouping as“visual”,“written”and“both of them”. After that percentages and frequences were given. To reveal the conformity of graphical symbols' to standards, obtained graphical symbols were compared with graphical symbols that were publiced in standards, regulations or circulars. After these process, how many different graphical symbols were used for transmitting any messages (e.g.,“toilets”message) as well as ratios of graphical symbols that were standards-compliant or non-compliant were determined. The level of comprehending graphical symbols of participants were determined by subjecting their answers which were given for matching questions to statistical analysis with IBM SPSS Statistics 25 program and presented as percentages. Content analysis applied to their answers to open-ended question located in surveys about graphical symbols for messages they need. Thus, messages that don't have any graphical symbols in standards are determined with reviewing of photographed graphical sylbols before. At the end of these processes, recommendatory graphical symbols intended for messages not yet in standards and needed were designed with field expert team, according to learned opinions. An acquasitions list which had been prepared according to the class levels for children to comprehend accordingly the graphical symbols' messages from pre-school to the end of middle school was presented as proposal. It is believed that this study would present data for researchers who study in visual communication and visual reading, organizations that works for standardizing graphical symbols, especially Turkish teachers that aims to raise individuals who communicate effectively and teachers of the other disciplines.
Benzer Tezler
- Görsel okuma kapsamında grafik simgeler
Graphical symbols within the scope of visual reading
İSMAİL YAVUZ ÖZTÜRK
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Eğitim ve ÖğretimGazi ÜniversitesiTürkçe Eğitimi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. KEMALETTİN DENİZ
- Çankaya İlçesi Milli Eğitim Müdürlüğü'ne bağlı ilköğretim okullarına ait web sitelerinin grafik tasarım açısından incelenmesi ve örnek web sitesi tasarımı hazırlanması
The examination of the websites of the primary schools depending on Çankaya County Directorate of Education from the aspect of graphic design principles and preparation of example website design
OĞUZHAN KORKUT
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
Güzel SanatlarGazi ÜniversitesiUygulamalı Sanatlar Eğitimi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MUSTAFA KINIK
- Grafik tasarım eğitimi alan öğrencilerin evrensel kültür açısından imge - simge okuryazarlıklarının geliştirilmesine yönelik program denemesi
The program trial for the development of the image - symbol literacy in terms of the universal culture of the students receiving the graphic design training
MEYREM DEVECİ
Doktora
Türkçe
2015
Eğitim ve ÖğretimMarmara ÜniversitesiGüzel Sanatlar Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. EROL BULUT
