Ahmed Vefik Paşa'nın Lehce-i Osmânî adlı sözlüğünün 1876 ve 1889 tarihli baskıları üzerine sözlük bilimsel bir değerlendirme
A lexicographical investigation on Ahmed Vefik Pasha's Lehce-i Osmani's 1876 and 1889 dated editions
- Tez No: 537175
- Danışmanlar: PROF. DR. NESRİN BAYRAKTAR ERTEN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Dilbilim, Linguistics
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türk Dili Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 363
Özet
Üç bölümden oluşan bu tez çalışmasında, Türkçeden Türkçeye ilk sözlük olan Lehce-i Osmânî'nin iki baskısının modern sözlük bilimi kuramlarının yardımıyla incelenmesi; eserdeki söz varlığının tanıtılması; mevcut baskılarının karşılaştırılarak Ahmed Vefik Paşa'nın sözlükçülük anlayışının ortaya koyulması amaçlanmıştır. Bu doğrultuda Batı'daki sözlük bilimsel inceleme ölçütlerinden faydalanılırken, bu ölçütler Lehce-i Osmânî'nin özelliklerine göre yeniden düzenlenmiş ve incelenecek maddelerin seçiminde bu sözlüğe özgü yeni bir yöntem geliştirilmiştir. Bahsi geçen yöntemler ve inceleme için gerekli kuramsal altyapı, bu çalışmanın Birinci Bölüm'ünde sunulmuş; İkinci Bölüm'de sözlüğün iki baskısı karşılaştırılarak incelenmiş; Üçüncü Bölüm'de ise önceki bölümlerden elde edilen veriler değerlendirilmiştir. XIX. yüzyıl Osmanlı Türkçesinin söz varlığını konu edinen Lehce-i Osmânî'nin“(muhtemel) Türkçe Sözlük”için bir kılavuz kitap amacını taşıdığı; birinci baskısının tamamı ile ikinci baskısındaki birinci cildin söz varlığı açısından aynı çizgide olduğu; ikinci cildin ise Arapça-Farsçadan Türkçeye ayrı bir sözlük (yabancı ögeler sözlüğü) niteliğinde olduğu tespit edilmiştir.
Özet (Çeviri)
In this thesis which consists of three parts, the first Turkish to Turkish dictionary's, Lehce-i Osmânî, two editions have been examined. First, dictionaries have been examined using modern lexicography's perspectives; second, vocabulary of the dictionaries have been introduced; and lastly, by comparing up to date works with aforementioned dictionaries, Ahmed Vefik Pasha's understanding of lexicography have been attempted to be clarified. In this manner, West's lexicographical examination criterion have been used and adapted to Lehce-i Osmânî's properties; therefore a spesific method to choose the headwords have been developed. These methods and the necessary methodological framework have been presented in the First Chapter of this thesis, and in Second Chapter, two editions of the dictionary have been compared and analyzed; lastly, in Third Chapter, acquired data from first two chapters have been evaluated. As results, Lehce-i Osmânî's first edition, which have focused on XIX. century Ottoman Turkish lexical inventory and the second edition of Lehce-i Osmânî have been found to be written with same apprehension; and the second volume have been identified as a distinct Arabic-Persian to Turkish dictionary.
Benzer Tezler
- An analysis of Ahmed Vefik's political thought: A Turkist pasha?
Ahmed Vefik'in siyâsî düşüncesinin bir tahlîli: Türkçü bir paşa?
HALİS SÜNNETCİ
- Ahmed Vefik Paşa'nın hayatı, idari ve siyasi faaliyetleri
Ahmed Vefik Pasha's life, administrative and political activities
ABDULLAH ÇANKAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
BiyografiÇanakkale Onsekiz Mart ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ŞERİF KORKMAZ
- Ahmed Vefik Paşa ve Bursa'nın modernleşmesi üzerine bir inceleme
A study of modernization of Bursa and Ahmed Vefik Pasha
KÜBRA USLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Kamu YönetimiMarmara ÜniversitesiYerel Yönetimler Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AYNUR CAN ATMACA
- Türk düşünce tarihi'nde Ahmed Vefik Paşa'nın yeri ve önemi
Vefik Ahmed Pasha, place and importance of history of Turkish thought
BAHATTİN ÇATMA
- Ahmet Vefik Paşa'nın diplomatik görev ve faaliyetleri
Diplomatic duties and activities of Ahmet Vefik Pasha
GÜLÜZAR KOYUNCU
