Erken dönem uyumsuz şema alanları ve aleksitimi ilişkisinde prefrontal işlevlerin, empatinin ve duygu düzenleme güçlüğünün aracı rolü
The mediator role of prefrontal functions, empathy and emotion regulation difficulties on the relationship between alexithymia and early maladaptive schema domains
- Tez No: 541018
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ DİLAY ELDOĞAN EKEN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Başkent Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Klinik Psikoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 134
Özet
Bu araştırmanın amacı, aleksitimi düzeyleri farklılaşan kişilerin erken dönem uyumsuz şema alanları, prefrontal işlevler, empati ve duygu düzenleme güçlüğü bağlamında farklılaşıp farklılaşmadığının araştırılmasıdır. Ayrıca, araştırma kapsamında erken dönem uyumsuz şema alanları ve aleksitimi ilişkisinde prefrontal işlevlerin, empatinin ve duygu düzenleme güçlüğünün aracı rolü incelenmiştir. Araştırmanın ilk aşamasında katılımcıların aleksitimi düzeyleri belirlenmiş, düşük aleksitimi grubu ve yüksek aleksitimi grubu olarak iki grup oluşturulmuştur. Oluşturulan bu iki grup erken dönem uyumsuz şema alanları, prefrontal işlevler, empati ve duygu düzenleme güçlüğü açısından karşılaştırılmıştır. Araştırmanın ikinci aşamasında ise erken dönem uyumsuz şemalar ve aleksitimi ilişkisinde prefrontal işlevlerin, empatinin ve duygu düzenleme güçlüğünün aracı rolü incelenmiştir. Araştırma sonuçların göre, ilk olarak, aleksitimi düzeyi yüksek grup aleksitimi düzeyi düşük grup ile karşılaştırıldığında aleksitimi düzey yüksek olan grubun erken dönem uyumsuz şema alanları ve duygu düzenleme güçlüğü bakımından aleksitimi düzeyi düşük olan gruba kıyasla daha yüksek puana sahip olduğu, prefrontal işlevler ve empati düzeyleri bakımından ise daha düşük puana sahip olduğu görülmüştür. İkinci olarak, erken dönem uyumsuz şema alanları ve aleksitimi ilişkisinde prefrontal işlevlerin, empatinin ve duygu düzenleme güçlüğünün aracı rolü incelenmiştir. Araştırma sonuçlarına göre, zedelenmiş özerklik - öteki yönelimlilik ve ayrılma - reddedilme şema alanları ile aleksitimi ilişkisinde prefrontal işlevlerin ve duygu düzenleme güçlüğünün aracı rolünün (mediator) olduğu ancak empatinin aracı rolü (mediator) olmadığı bulgusuna ulaşılmıştır. Ayrıca, zedelenmiş sınırlar - abartılı standartlar ve aleksitimi düzeyi ilişkisinde ise sadece duygu düzenleme güçlüğünün aracı rolü (mediator) olduğu görülmüştür. Araştırmadan elde edilen bulgular ve araştırmanın katkıları alanyazındaki araştırmalar göz önünde bulundurularak tartışılmıştır.
Özet (Çeviri)
The purpose of research is to investigate whether people who have different levels of alexithymia are different in terms of their early maladaptive schema domains, prefrontal functions, empathy and emotion regulation difficulty levels or not. Moreover, research investigated prefrontal functions, empathy and emotion regulation difficulty as a mediator of the relationship between alexithymia and early maladaptive schema domains. In the first step, alexithymia levels of the participants was determined and two groups were created as low alexithymia level and high alexithymia level. These two groups were compared in terms of their early maladaptive schema domains, prefrontal functions, empathy and emotion regulation difficulty. In the second step, prefrontal functions, empathy and emotion regulation difficulty used as a mediator of the relationship between alexithymia and early maladaptive schema domains. According to results of the research, the high alexithymia group has higher scores in early maladaptive schema domains and emotion regulation difficulty and lower scores in prefrontal functions and empathy when compared with low alexithymia group. The mediator role of the prefrontal functions, empathy and emotion regulation difficulty in relationship between early maladaptive schemas and alexithymia was investigated. Mediator roles for prefrontal functions and emotion regulation difficulties exist for relationship between impaired autonomy-other directedness schema domain and alexithymia but empathy is not a mediator for relationship between early maladaptive schema domains and alexithymia. Moreover, mediator role for emotion regulation difficulties exists for relationship between impaired limits-exaggerated standards schema domain and alexithymia but empathy and prefrontal functions are not a mediators for relationship between early maladaptive schema domains and alexithymia. Furthermore, mediator roles for prefrontal functions and emotion regulation difficulties exist for relationship between disconnection-rejection schema domain and alexithymia but empathy is not a mediator for relationship between early maladaptive schema domains and alexithymia. The results of the research is discussed with the consideration of the current literature.
Benzer Tezler
- Erken dönem uyum bozucu şema alanları ile aleksitimi ilişkisinde duygusal şemalar ve şema kaçınmasının aracı rolü
The mediator role of emotional schemas and schema avoidance on the relationship between early maladaptive schema domains and alexithymia
ÖZGECAN NURYÜZ
- PERMA modeline göre iyi oluşun yordayıcısı olarak erken dönem uyumsuz şemalar
Early maladaptive schemas as predictors of PERMA model of wellbeing
BERİL ÖZTÜRK
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimMuğla Sıtkı Koçman ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ASLI TAYLI
- İkizlerde algılanan ebeveynlik biçimlerinin erken dönem uyumsuz şema yapılanmasında ve felaketleştiren bilişler üzerindeki etkisinin incelenmesi
The study on early maladaptive schemas and catastrophic cognitions in terms of the influence of perceived parenting styles in twins
MERVE NUR TÖKEL
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
PsikolojiFatih Sultan Mehmet Vakıf ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SEFA SAYGILI
- Erken dönem uyumsuz şemalar ile distimi arasındaki ilişkide duyguların aracı rolü
The mediating role of emotions in the relationship between early maladaptive schemas and dysthymia
MUHAMMED NİMETULLAH ÖZCAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimMarmara ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MAKBULE KALI SOYER
- Çocukluk çağı travmasının erken dönem uyumsuz şemalar ve stresle başa çıkma tarzına etkisi
The effect of childhood trauma on early maladaptive schemas and stress coping style
BİRGÜL SENA MAYDA
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Psikolojiİstanbul Kent ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. KADRİYE ESİN CANTEZ