Osmanlı Türkçesinde şimdiki zaman işaretleyicileri (XV.-XVIII. yüzyıllar)
Present continuous tense markers in Ottoman Turkish (XV.-XVIII. centuries)
- Tez No: 542317
- Danışmanlar: PROF. DR. AHMET KARADOĞAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2018
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Kırıkkale Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türk Dili Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 177
Özet
Şimdiki zaman, Türkçenin takip edilebilen tarihi dönemlerinden bu yana çeşitli eklerle veya kelimelerle anlatılmıştır. Geniş zaman ekleri -Ar/- (X)r, şimdiki zaman anlatmak için de kullanılırken -(I)yor, Osmanlıcadan Türkiye Türkçesine uzanan süreçte şimdiki zamanda standart bir varyant haline gelmiştir. Çalışmada, XV. ve XVIII. yüzyıllar arası Osmanlı Türkçesinde şimdiki zaman işaretleyicilerinin, seçilen bazı edebi metinler üzerinde yerleri tespit edilerek şimdiki zaman işaretleyicilerinin tarihsel gelişimi izlenmiştir. Ayrıca şimdiki zamanı ifade eden eklerin ve birleşik yapıların farklı zaman işlevleri belirlenmiştir. Çalışmanın giriş bölümünde zaman, şimdiki zaman, şimdiki zaman ekleri ve taranan metinler hakkında kısaca bilgiler verilmiştir. Birinci bölümde, Türkçede şimdiki zaman eklerinin tarihî dönemlerdeki kullanımları üzerinde durulmuştur. Şimdiki zaman ifadesinde kullanılan geniş zaman ekleri -r, -Ar, -Ir ve ayrıca -(I)yor ve mAktA/mAdA eklerinin fiil çekim eki olması çalışmayı fiil üzerinde yoğunlaştırdığından, zaman kavramı ile yakından ilgili olan görünüş konusu da çalışmaya dâhil edilmiştir. İncelenen tarihsel metinler üzerinde eylemlerin, şimdiki zaman işaretleyicileri ile oluşan farklı zaman ve görünüş işlevleri belirlenmeye çalışılmıştır.
Özet (Çeviri)
Various suffixes or words have described the present time since the history of the Turkish period. Time suffixes like -Ar/-(X)r, when used for the present time -(I)yor, it has become a standard variant in the process extending from Ottoman Turkish to Turkish. The historical development of the present time markers was observed by determining the places of the present time markers, selected literary texts in the study of Ottoman Turkish between XV. and XVIII. centuries. Also, the different time functions of the suffixes and the combined structures that express the present time are determined. In the introduction section of the study, time, the present continuous tense, present continuous tense suffixes, and the scanned texts are given briefly. The first chapter describes the use of present continuous tense attachments in Turkish that is emphasized in the historical periods. The simple present continuous tense suffixes used in the present tense statement: -r, -Ar, -Ir; in addition -(I)yor and mAktA / mAdA suffixes are verb due to concentrating the work on the verb, the subject of aspect which is closely related with the concept of time is also included in the study. On the historical texts examined, different time and aspect functions of verbs, which are formed by the present continuous tense markers were tried to be determined.
Benzer Tezler
- XIII-XIV. yüzyıllarda Kırşehir ve yöresinin siyasi, sosyal, kültürel ve dini tarihi
Politicial, social, culturel and religious history of Kırşehir and its places in XIII-XIV century
MEHMET EMİN KILIÇ
- Osmanlı Türkçesinde imla sorunları çerçevesinde Usul-i İmla (1333-1335) adlı eserin transkripsiyonu ve değerlendirilmesi
Orthographic problems in Ottoman Turkish and transcription and evaluation of the work named Usul-i İmla (1333-1335)
RECEP AKSOY
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
DilbilimPamukkale ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ABDULLAH BAĞDEMİR
- Klâsik Osmanlı Türkçesinde eklerin ses düzeni (16., 17. ve 18. yüzyıl)
Başlık çevirisi yok
YAVUZ KARTALLIOĞLU
Doktora
Türkçe
2005
Türk Dili ve EdebiyatıGazi ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. LEYLÂ KARAHAN
- Azerbaycan Türkçesi atasözlerinde eksilti
Ellipsis in Azerbaijani Turkish proverbs
HEDİYE YILDIZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
DilbilimGazi ÜniversitesiÇağdaş Türk Lehçeleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AYSUN DEMİREZ GÜNERİ
- Evliya Çelebi Seyahatnamesi'ne göre 17.yüzyıl Osmanlı Türkçesinde ses benzeşmeleri ve uyumlar
Başlık çevirisi yok
HAYATİ DEVELİ
Doktora
Türkçe
1993
Türk Dili ve Edebiyatıİstanbul ÜniversitesiYeni Türk Dili Ana Bilim Dalı
PROF.DR. MERTOL TULUM