In between children's literature and adult literature: An analysis of translational style in The Turkish translation of Norton Juster's The Phantom Tollbooth as an ambivalent text
Çocuk edebiyatı mı yetişkin edebiyatı mı? Muğlak bir metin olarak Norton Juster'ın The Phantom Tollbooth adlı eserinin Türkçe çevirisinin çeviri biçemi analizi
- Tez No: 547733
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ HİLAL ERKAZANCI DURMUŞ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Mütercim-Tercümanlık, Translation and Interpretation
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2019
- Dil: İngilizce
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İngilizce Mütercim Tercümanlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 149
Özet
Çocuk edebiyatına bir tanımlama getirmek uzun yıllardır zorlu bir görev olmuştur. Çocuk edebiyatının, yazın dizgesi içerisinde çevresel konumda yer alması ve bu dizgenin içinde bulunan yazar, çevirmen, yayınevi, editör ve eleştirmen gibi edebiyat eyleyicilerinin müdahalelerine açık olması bu nedenlerin başında gelmektedir. Çocuk edebiyatının didaktik yönü, yazarlar ve çevirmenler için bir takım kısıtlayıcı faktörleri de beraberinde getirir (Shavit, 1986:63). Bazı yazarlar bu kısıtlamaların önüne geçmek adına hem çocuk hem de yetişkin okuyucu kitlesini hedefleyen, muğlak (ambivalent) eserler ortaya çıkarmaktadır. Kelime oyunları, bu eserlerin ön plana çıkan biçemsel özelliklerindendir çünkü söz konusu eserlerde yaratılmış olan edebi dilin ve biçemin çocuk okuyucu tarafından algılanamayacağı öne sürülür. Hedef kitlesinin çocuk okurlar mı yoksa yetişkinler mi olduğu konusunda belirsizlik bulunan muğlak eserlerin bu özelliğinin çeviri biçemini nasıl etkilediğini araştırmayı amaçlayan bu tezde Norton Juster'ın The Phantom Tollbooth adlı eserinin Yasemin Akbaş tarafından yapılan Hayalet Gişe: Milo'nun Akıl Almaz Serüveni başlıklı Türkçe çevirisi incelenmektedir. Jurij M. Lotman (1977) tarafından önerilen ve Zohar Shavit (1986) tarafından geliştirilen muğlak metin (ambivalent text) kavramı çerçevesinde yürütülen araştırmada, Dirk Delabastita (1993) tarafından kelime oyunları çevirisi için önerilen çeviri stratejileri kategorizasyonu, teze konu kitabın çevirmeninin kelime oyunlarını çevirmek için başvurmuş olduğu çeviri çözümlerinin betimlenmesi ve sınıflandırılması için kullanılmıştır. Çalışma, kaynak metnin kendine has biçeminin, erek kültürde çevirmen tarafından hedef kitlenin özellikle çocuk okuyucu olarak kabul edilmesiyle nasıl yeniden oluşturulduğunu göstermektedir. Sonuç olarak bu çalışma, hedef kitlesi bakımından muğlak bir metin olan eserin (yetişkin ya da çocuk edebiyatı), kaynak metindeki biçemsel özelliklerden farklı biçemsel özelliklere sahip bir erek metin olarak ortaya çıkabileceği sonucuna varmaktadır.
Özet (Çeviri)
Defining children's literature has long been a challenging issue due to the peripheral position it assumes and constraints set by literary agents such as writers, translators, publishing houses, editors and critics within this system. With the didactic nature of children's literature, there are some governing rules to be followed by writers and translators (Shavit, 1986, p. 63). Some writers try to overcome these rules by addressing their work to both adult and child readership. These works are defined as ambivalent texts. Wordplay is the most prominent feature of ambivalent texts because it is thought that children can never fully appreciate the features of figurative speech due to their complexity. This thesis seeks to explore how the ambivalent status of a literary text (that is, uncertainty about whether text belongs to adult literature or is a part of children's literature) affects the translation strategies used by the translator to recreate the style of the ST. To that end, this study focuses on the Turkish translation of Norton Juster's The Phantom Tollbooth carried out by Yasemin Akbaş; Hayalet Gişe: Milo'nun Akıl Almaz Serüveni. The theoretical and methodological framework of the thesis is based on the concept of“ambivalence”proposed by Jurij M. Lotman (1977) and elaborated by Zohar Shavit (1986). As wordplays and puns contribute to the ambivalent nature of a literary work, the study develops its research by examining Delabastita's (1993) categorization of translation strategies to illustrate and categorize the translational choices followed by the Turkish translator of The Phantom Tollbooth. The study also intends to show how the translator recreates the distinctive style of the source text if the child readership is the intended audience of a work. Ultimately, this thesis concludes that the ambivalence of a literary text as regards its intended readership (that is, children and adults) may result in the production of a target text the style of which differs from the style of a source text.
Benzer Tezler
- Çocuk edebiyatında kurmaca gerçeklik üzerine bir inceleme
An analysis on the fictional reality in children's literature
ERHAN ŞEN
Doktora
Türkçe
2017
Eğitim ve ÖğretimAnkara ÜniversitesiEğitimin Kültürel Temelleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SEDAT SEVER
- Johann Wolfgang Von Goethe'nin 'Reineke Fuchs' adlı eserinden hareketle diliçi ve diller arası uyarlama çevirilerde kazançlar ve kayıplar
Gains and losses in intralingual and interlingual adaptation translations based on Johann Wolfgang Von Goethe's novel 'Reineke Fuchs'
MEYSUN SÖZERİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Mütercim-Tercümanlıkİstanbul ÜniversitesiÇeviribilim Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NEJDET NEYDİM
- A comparative analysis of the Turkish translations of Roald Dahl's Charlie and the Chocolate Factory
Roald Dahl'ın Charlie and the Chocolate Factory adlı eserinin Türkçe çevirilerinin karşılaştırmalı bir analizi
EBRU KÜRKCÜ
Yüksek Lisans
İngilizce
2022
Mütercim-TercümanlıkHacettepe ÜniversitesiMütercim Tercümanlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ASALET ERTEN
- Hikâye kitaplarında dilin şiddet aracı olarak kullanımı: Ömer Seyfettin örneği
The use of language as a tool of violence in story books: Ömer Seyfettin example
SİBEL KAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimMuğla Sıtkı Koçman ÜniversitesiTürkçe Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HATİÇE FIRAT