Sosyal bilgilerde hizmet ederek öğrenmenin öğrencilerin iyi vatandaşlık algı, bilgi ve tutumlarına etkisi ve öğretmen görüşleri
The effect of the service-learning in social studies to the students' perception of good citizenship, their knowledge and attitudes and teachers' views
- Tez No: 550987
- Danışmanlar: PROF. DR. HAMZA KELEŞ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Sosyal Bilgiler Eğitimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 204
Özet
Bu araştırmanın amacı, ortaokullarda sosyal bilgiler eğitiminde hizmet ederek öğrenme yaklaşımının kullanılmasının öğrencilerin“iyi vatandaşlık”algıları, bilgileri ve vatandaşlığa yönelik tutumları üzerindeki etkililiğini ölçmek, aynı zamanda sosyal bilgilerde yer alan vatandaşlık konularının öğretiminde hizmet ederek öğrenme faaliyetlerinin kullanılma durumuna ilişkin öğretmen görüşlerini ortaya koymaktır. Araştırmada karma yöntem kullanılmıştır. Araştırmanın nicel boyutunda, hizmet ederek öğrenme yaklaşımının öğrencilerin vatandaşlığa dair algıları, vatandaşlık bilgileri ve tutumları üzerindeki etkisini tespit etmek amacıyla öntest-sontest kontrol gruplu deneysel desen kullanılmıştır. Deneysel süreç 2016-2017 eğitim öğretim yılı bahar döneminde gerçekleştirilmiştir. Deney grubu 50 öğrenci ve kontrol grubu 50 öğrenci olmak üzere 100 kişi çalışma grubunu oluşturmaktadır. Deney grubu öğrencileri ile on haftalık bir süreçte hizmet ederek öğrenme faaliyetleri yapılmıştır. Araştırmanın nitel boyutu ise iki bölümden oluşmaktadır. İlk bölümde sosyal bilgiler öğretmenlerinin hizmet ederek öğrenme yaklaşımı ile ilgili görüşlerine başvurulmuştur. İkinci bölümde deney grubu öğrencilerinin“iyi vatandaşlık”algıları görüşme yapılarak tespit edilmiştir. Araştırmada kullanılan ölçme araçları araştırmacı tarafından geliştirilmiştir. Nitel verileri toplamak amacıyla öğretmen görüşme formu ve öğrenci görüşme formu kullanılmıştır. Nicel verilerin toplanmasında ise yirmi iki sorudan oluşan“Vatandaşlık Başarı Testi”ve otuz üç sorudan oluşan“Vatandaşlık Uygulamalarına Yönelik Tutum Ölçeği”kullanılmıştır. Nitel verilerin analizinde içerik analizi kullanılmıştır. Nicel verilerin analizinde ise SPSS 24.0 paket programı kullanılmıştır. Nicel verilerin analizinde deney ve kontrol gruplarının ön test ve sontestlerinin karşılaştırılması amacıyla ilişkisiz örneklemler t testi ve ilişkili örneklemler t testi kullanılmıştır. Araştırmada nitel verilerden elde edilen sonuçlara göre örneklem grubunu oluşturan Sosyal bilgiler öğretmenleri hizmet ederek öğrenme yaklaşımının vatandaşlık sorumlulukları ve görevlerinin öğretilmesine, vatandaşlık bilincinin kazandırılmasına, değerlerin geliştirilmesine katkı sağladığını belirtmişlerdir. Hizmet ederek öğrenmenin toplumsal duyarlılıkları artırdığından, topluma karşı sorumlulukları öğrettiğinden, öğrenci-toplum etkileşimini artırma gibi faydaları olduğundan bahsetmişlerdir. Ayrıca derslerde kullanılabilecek bir yöntem olarak, ders konularını günlük olaylarla ilişkilendirmede ve kalıcı ve etkin öğrenmeyi sağlamada faydalı olabileceği için hizmet ederek öğrenmeyi tercih ettiklerini belirtmişlerdir. Öğretmenler vatandaşlık eğitiminde hizmet ederek öğrenme faaliyetlerinin katkısı olduğunu düşündükleri halde okul idaresi, prosedür, zaman sıkıntıları, çevre şartları gibi teknik sorunlar nedeniyle çoğunlukla bu faaliyetleri uygulamadıklarını belirtmişlerdir. Hizmet ederek öğrenme faaliyetleri ile sorumluluk alma, sosyal ve kültürel katılım, problem çözme, empati kurma, vatanseverlik, dürüstlük, sevgi, adalet gibi becerilerin ve yardımseverlik, hoşgörü, sorumluluk, dayanışma gibi değerlerin kazandırılabileceğini düşünmektedirler. Öğretmenler toplumsal sorumluluk sahibi olmak, olaylara çok boyutlu bakmak, hoşgörülü olmak, karar verme süreçlerine katılmak, etkin vatandaşlık gibi vatandaşlık özelliklerinin hizmet ederek öğrenme ile ilişkili olduğunu ve hizmet ederek öğrenmenin öğrencilerde vatandaşlık bilinci kazandırdığını belirtmişlerdir. Öğretmenler hizmet ederek öğrenme yaklaşımının vatandaşlık eğitiminde daha etkili bir şekilde kullanılabilmesi için okullarda hizmet ederek öğrenme faaliyetlerine daha fazla zaman ayrılması, vatandaşlık eğitimine yönelik derslerin ders saatlerinin artırılması, resmi prosedürlerin daha iyi düzenlenmesi, öğretmenlerin kullanabileceği kaynakların artırılması, öğrencilerin projelere katılması konusunda desteklenmesi, düzenli bir planlama yapılması ve mali kaynak oluşturulması gerektiği gibi önerilerde bulunmuşlardır. Öğrencilerin“vatandaş”tanımlamalarında hizmet ederek öğrenme uygulamaları sonrasında geleneksel vatandaşa ait ifadelere daha az yer verirken demokratik vatandaşlık ve aktif vatandaşlığa dair ifadeleri daha fazla kullandıkları sonucuna ulaşılmıştır. Öğrencilerin“iyi vatandaş”tanımlamalarında ise hizmet ederek öğrenme uygulamaları öncesinde çoğunlukla geleneksel vatandaşlığı vurguladıkları en az aktif vatandaşlığın vurgulandığı görülmüştür. Hizmet ederek öğrenme uygulamaları sonrasında ise öğrencilerin iyi vatandaş tanımlamalarında tamamı aktif vatandaşlığa dair ifadelere yer vermiştir. Öğrencilerin hizmet ederek öğrenme faaliyetleri sonrasında kendilerini iyi vatandaş olarak görme oranı artmıştır. Öğrenciler çoğunlukla sorumluluklarını yerine getirdiklerini, yardım etmeyi sevdiklerini, kanunlara uyduklarını bu yüzden kendilerini iyi vatandaşlar olarak gördüklerini belirtmişlerdir. Öğrencilerin hizmet ederek öğrenme faaliyetlerinden sonra arkadaşlarını iyi vatandaşlar olarak görme oranı yükselmiştir. Hizmet ederek öğrenme uygulaması sonrasında öğrencilerin iyi vatandaş olarak gördükleri kişilerin özelliklerine dair cevaplarında yardımseverlik, hak ve sorumluluklarına karşı farkındalık, başkaları için çaba gösterme gibi cevaplar artış göstermiş, öğrencilerin aktif vatandaşlık özelliklerine olan dikkatlerinin arttığı sonucuna ulaşılmıştır. Araştırmanın nicel bulgularında hizmet ederek öğrenme yaklaşımı ile yapılan faaliyetlerin öğrencilerin vatandaşlık bilgi düzeylerini olumlu yönde etkilediği sonucuna ulaşılmıştır. Vatandaşlık uygulamalarına yönelik tutum üzerindeki etkisine bakıldığında ise gerçekleştirilen hizmet ederek öğrenme faaliyetlerinin öğrencilerin vatandaşlık uygulamalarına yönelik tutumlarını olumlu yönde etkilediği, hizmet ederek öğrenme faaliyetlerine fiilen katılan öğrencilerin katılmayan öğrencilere göre vatandaşlığa yönelik tutumlarında artış olduğu görülmüştür.
Özet (Çeviri)
The aim of this study is to measure the effectiveness of service-learning approach use in social studies education in secondary schools on students' perceptions of good citizenship, knowledge and their attitudes towards citizenship and to reveal the opinions of teachers about the use of service-learning activities in citizenship education. The mixed method has been used in the research. In the quantitative dimension of the study, experimental design with pretest-posttest control group has been used to determine the effect of service-learning approach on students' perceptions of citizenship, their citizenship knowledge and attitudes. The study group is made up of 100 individuals, the experimental group being 50 students and the control group 50 students. Service-learning activities have been conducted with experimental group students in a ten-week period. The qualitative dimension of the research consists of two parts. In the first part, the opinions of the social studies teachers about the service-learning approach have been consulted. In the second part, good citizenship perceptions of experimental group students have been determined by interviews. The assessment instruments used in the study have been developed by the researcher. The teacher interview form and the student interview form have been used to collect qualitative data. While collecting quantitative data, the Citizenship Success Test consisting of twenty-two questions and the Attitude Scale for Citizenship Practices consisting of thirty-three questions have been used. In the analysis of qualitative data, content analysis for the views of teachers and students has been used and in the analysis of quantitative data, SPSS 24.0 package program has been used. In the analysis of quantitative data, independent samples t-test and paired samples t-test have been used to compare the pre-test and post-test results of the experimental group and control group. According to the results obtained from the qualitative data in the research, the social studies teachers who formed the sample group have stated that the service-learning approach contributes to the teaching of citizenship responsibilities and duties, raising citizenship awareness and development of values. They have reported that service-learning increases social sensitivities, teaches responsibilities for the society and has benefits such as increasing the student-society interaction. They have also stated that they prefer service-learning as a method to be used in lessons because of the fact that it might be useful in associating the course subjects with daily events and in providing lasting and effective learning. Despite teachers think that service-learning activities contribute to citizenship education, the school management states that they mostly do not apply these activities due to some technical problems such as heavy procedure, time constraints and environmental conditions. The teachers think that with the help of the service-learning activities the skills like taking responsibility, social and cultural participation, problem solving, empathy, patriotism, honesty, love, justice and the values like charity, tolerance, responsibility and solidarity can be provided. They have stated that the citizenship characteristics such as being socially responsible, seeing the facts in a multidimensional way, being tolerant, participating in decision-making processes, active citizenship are associated with service-learning and service-learning provides students with citizenship consciousness. The teachers have suggested proposals like sparing more time to service-learning activities, increasing the hours of the courses related to citizenship education, regulating the formal procedures more effectively, increasing the resources available to teachers, encouraging students to participate in projects, making regular planning and establishing financial resources in order to enable the service-learning approach to be used more effectively in citizenship education. It has been found out that after service-learning practices, students have used expressions about democratic citizenship and active citizenship more while used the expressions of the traditional citizen less in their 'citizen' description. Besides, it has been seen that in their 'good citizen' description, they have laid stress on the traditional citizenship most and active citizenship least. After service-learning practices, all of the students have given place to the expression of active citizenship while describing the good citizen. The rate of students seeing themselves as good citizens after service-learning activities has been increased. The students have mostly stated that they fulfill their responsibilities, they like to help, they abide by the laws and therefore they consider themselves as good citizens. After the learning activities, the rate of students seeing their friends as good citizens has increased. It has been seen that in the answers about the characteristics of the people who are considered as good citizens after the practice of service-learning, expressions such as helpfulness, awareness of the rights and responsibilities and making effort for others have shown an increase and it has been concluded that students' attention to active citizenship characteristics has increased. In the quantitative findings of the study, it has been concluded that the activities carried out with the service-learning approach have a positive effect on the citizenship knowledge levels of the students. When its impact on attitudes towards citizenship practices is considered, it is seen that the service-learning activities have positive effects on students' attitudes towards citizenship practices and that the attitudes of students towards citizenship who attended to the service-learning activities efficaciously shows a greater increase when compared to the students who did not attend.
Benzer Tezler
- Sosyal yapılandırmacılık bağlamında farklı sosyo-kültürel ve ekonomik çevrelerden gelen öğrencilerin vatandaşlık algılarının incelenmesi
Examination of citizenship perceptions students from different sociocultural and economic environments in the context of social constructivism
BANU BOĞAZLIYAN
Doktora
Türkçe
2020
Eğitim ve ÖğretimMarmara ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CEMİL ÖZTÜRK
DOÇ. DR. AHMET KATILMIŞ
- Din öğretiminde öğretmen yetiştirme
Başlık çevirisi yok
HABİP GÜMÜŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
1999
Eğitim ve ÖğretimHarran ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ŞÜKRÜ KEYİFLİ
- Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Adana ve Hatay Eğitim Yüksekokullarındaki öğrencilerin 1987 ÖSS puanları ile akademik başarılarının karşılaştırılması
Başlık çevirisi yok
KEZBAN KURAN
Doktora
Türkçe
1988
Eğitim ve ÖğretimÇukurova ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. DOĞAN ÇAĞLAR