Analysis on the two Turkish translations of John Grisham's the Pelican brief with regard to domestication and foreignization
John Grisham'ın Pelikan Dosyası adlı eserinin iki farklı Türkçe çevirisinin yerlileştirme ve yabancılaştırma stratejileri açısından incelenmesi
- Tez No: 553078
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ ELİF ERSÖZLÜ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Mütercim-Tercümanlık, Translation and Interpretation
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2019
- Dil: İngilizce
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Mütercim Tercümanlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Mütercim Tercümanlık (İngilizce) Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 183
Özet
Bu çalışma, John Grisham'ın The Pelican Brief adlı eserinin iki farklı Türkçe çevirisinin Lawrence Venuti'nin yerlileştirme ve yabancılaştırma (domestication and foreignization) stratejileri açısından incelenmesini amaçlamaktadır. Bu bağlamda adı geçen eserin Mehmet Harmancı (1992) ve Şefika Kamçez (2008) tarafından yapılan çevirileri incelenmiştir. Grisham, diğer eserlerinde olduğu gibi, bu eserinde de hukuk terimlerini yoğun olarak kullanmıştır. Bu hukuki dilin yanısıra, eserde Amerikan kültürüne ait birçok kültüre özgü kavram da yer almaktadır. Bu çalışmada, hem Amerikan hukuk sistemine hem de Amerikan kültürüne ait unsurların çevrilmesinde her iki çevirmenin daha çok hangi stratejiyi benimsediği belirlenmiştir. Bu yaklaşımlar, Aixela'nın kültüre özgü unsurların çevirisi konusunda önerdiği değiştirme ve koruma stratejileri (substitution ve conservation) yardımıyla tespit edilmiştir. Çalışmada inceleme konusu unsurlar iki kategori altında yer almaktadır. Birinci kategoride Amerikan hukuk sistemine ait olan 30 hukuk terimi incelenirken ikinci kategoride ise 6 alt başlık (markalar, ölçü birimleri, kısaltmalar, yabancı kelimeler, yiyecek ve içecek isimleri, toplumsal ve etnik gruplar) altında kültüre özgü unsurlar incelenmiştir. Bunun yanısıra, Venuti'nin çevirmenin görünmezliği (Translator's (in)visibility) kavramı ışığında hangi çevirmeninin daha görünür veya görünmez olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca, 1990ların başında edebiyatımıza çeviri yoluyla giren“legal thriller”(hukuki gerilim) türündeki eserlerin çevirilerinde uygulanan stratejilerin ve benimsenen yaklaşımların, türün Türk edebiyat çoğuldizgesindeki çevresel konumuyla ilişkili olup olmadığı Even-Zohar'ın Çoğuldizge Kuramı ışığı altında incelenmiştir. Bu bağlamda genelde polisiye edebiyat, özelde ise Grisham'ın“legal thriller”türünde verdiği eserlerin Türk edebiyat çoğuldizgesindeki yeri irdelenerek polisiye edebiyatın Batı dünyasındaki doğuşu, alt türleri, Türk edebiyatına ne zaman ve nasıl girdiği hakkında ayrıntılı bir biçimde incelenmiştir. İnceleme sonucunda türün Türk edebiyat çoğuldizgesine giriş yaptığı 1990larda The Pelican Brief adlı eserin ilk çevirisinde ağırlıklı olarak yerlileştirme stratejisinin benimsenmiş olduğu ve çevirmenin daha az görünür olduğu tespit edilirken, çeviri ve özgün polisiye romanların gelişmeye başladığı 2000'li yıllarda yapılan ikinci çeviride ise ağırlıklı olarak yabancılaştırma stratejisinin benimsendiği ve çevirmenin daha görünür olduğu belirlenmiştir. Anahtar Sözcükler John Grisham, The Pelican Brief, legal thriller, hukuk terminolojisi, kültürel öğeler, Venuti, yerlileştirme ve yabancılaştırma
Özet (Çeviri)
This study seeks to carry out an analysis on the two Turkish translations of The Pelican Brief by John Grisham with regard to Lawrence Venuti's domestication and foreignization strategies. In this respect, the Turkish translations by Mehmet Harmancı (1992) and Şefika Kamçez (2008) constitute the corpus of the study. Grisham frequently employs legal terminology in his work as in his previous works of legal thrillers. In addition to the legal terminology peculiar to the common law in the US, there are various culture-specific items (CSIs) related to the American culture. This study seeks to determine which approach has been predominantly adopted by each translator in the translation of legal terminology and CSIs. Aixela's microstrategies of substitution and conservation have been employed in ascertaining the predominant approach. The items to be analyzed in the study have been classified in two categories. The translations of randomly selected 30 legal terminology items have been analyzed in the first category whereas another set of randomly selected 30 CSIs in 6 subcategories (Brands, Measurements, Acronyms, Foreign Vocabulary, Foods and Drinks, Social and Ethnic Groups) have been analyzed in the second category. Furthermore, the study makes use of Venuti's concept of Translator's (in)visibility in order to determine which translator remained more visible. Moreover, the study takes into consideration Even-Zohar's Polysystem Theory in order to ascertain whether the general approach and strategies adopted in each translation are related to the peripheral position of legal thrillers in the Turkish literary polysystem, which have made their debut in the early 1990s via translations. Therefore, it seeks to to determine the position of translated crime fiction works in general and that of legal thrillers in particular in the Turkish literary polysystem by taking into consideration the origin of crime fiction in the West, its subgenres, how and when they have been introduced to the Turkish literary polysystem. In conclusion, the study reveals that the first translator adopted predominantly the domestication approach and remained less visible in the early 1990s when legal thrillers started to debut in the Turkish literature. In contrast, the second translator has been found to have employed extensively a more foreignizing approach in the 2000s when both translated and indigenous works of crime fiction seemed to thrive in the Turkish literature, which has rendered her more visible as a translator. Key Words John Grisham, The Pelican Brief, legal thriller, legal terminology, culture-specific items, Venuti, domestication and foreignization
Benzer Tezler
- A neorealist analysis of Iran-Russia relations: Tajik and Syrian civil wars
İran-Rusya ilişkilerinin neorealist bir analizi: Tacik ve Suriye iç savaşları
ESRA YANIK
Yüksek Lisans
İngilizce
2019
Uluslararası İlişkilerOrta Doğu Teknik ÜniversitesiOrtadoğu Araştırmaları Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ DERYA GÖÇER AKDER
DR. ZELAL ÖZDEMİR
- A descriptive study on the translation of a farewell to arms within the framework of catford's translation shifts
Catford'un çeviri kaymaları doğrultusunda Silahlara Veda adlı eserin çevirisi üzerine betimleyici bir çalışma
GÜNEŞ YAMANOĞLU
Yüksek Lisans
İngilizce
2019
Amerikan Kültürü ve EdebiyatıGazi ÜniversitesiMütercim Tercümanlık Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ KORKUT ULUÇ İŞİSAĞ
- John Cage'in müziğinde zamanın organizasyonu
The organisation of time in music of John Cage
SEVAN AMİROĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
MüzikMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiMüzikoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. İLKE BORAN
- Çocuk ve ergenlerde Duygu Düzenleme Ölçeği'nin Türkçeye uyarlanması
Adaptation of the Emotion Regulation Questionnaire for Children and Adolescents (ERQ-CA) into Turkish
SERTAP TETİK
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimÇukurova ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FULYA CENKSEVEN ÖNDER
- İşletmelerde risk derecelendirmesi ve Türkiye'de uygulanması
Başlık çevirisi yok
GÜLEN ALEV SALTIK (NALÇACI)