Gümrük Birliği antlaşmasının 2005 yılı ve sonrası Türkiye ödemeler bilançosuna etkisi
Effects of EU-Turkey Customs Union agreement on balance of payments in Turkey from 2005 through today
- Tez No: 553234
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ İSMAİL CEM AY
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Ekonomi, Uluslararası İlişkiler, Economics, International Relations
- Anahtar Kelimeler: Gümrük Birliği, Ödemeler Bilançosu, Türkiye, Customs Union, Balance of Payments, Turkey
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Aydın Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Uluslararası İktisat Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Uluslararası İktisat Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 109
Özet
Türkiye'nin AB ile 1964 yılında imzaladığı Ankara Anlaşması ile başlayan serüveni, günümüze kadar çalkantılı geçmiştir. Hatta yeni kararla ilişkiler askıya alınmıştır. Aday ülke konumunda olan Türkiye açısından 54 yıllık bekleyişin dikkat çekici dönüm noktalarından birisi ise GB'ne katılmasıdır. Türkiye bu yönüyle birliğin üye olmadan iktisadi bütünleşmesine dâhil olan ve iktisadi kararlarında AB'yi dikkate alması gereken tek ülkedir. 1996 yılında dâhil olduğu GB katılımının ardından, 2005 yılında başlayan müzakerelere başlama kararı ile hızlanan sürecin Türkiye ekonomisi üzerinde mutlak etkileri olduğu görülmüştür. 1980 yılına kadar kapalı ekonomik modeli uygulayan Türkiye, 24 Ocak kararları ile serbest piyasa ekonomisine hızlı bir geçiş yapmıştır. Yeterli yapısal önlemler alınmadan başlatılan liberalizasyon hareketi sonucunda Türkiye dış piyasalara kendi piysalarını açmış, dünya ile bütünleşme adımı atmıştır. Serbest ekonomi modeline geçen Türkiye'nin yine serbest ekonomi modeli uygulayan Birlik ile ilişkilerini ve GB anlaşmasının ödemeler bilançosuna etkilerini 1980-1996, 1996-2005 ve 2005-2018 dönemleri olarak üç ayrı alt başlıkta incelenmiştir. 2005 yılında başlayan müzakereler sonrası, Türkiye'nin 2005-2018 döneminde ithalatı ortalama %1095,1 ve ihracatı ortalama %1137,9, artış gösterirken, diğer taraftan dış ticaret açığı %1023,2 ve cari denge açığı ise %3059,5 oranında yükselmiştir. Benzer şekilde, Türkiye'ye gelen Doğrudan Yabancı Yatırımların içinde AB'nin payı %78'den %62'ye gerilemiştir. Türk Lirası, yabancı para birimlerine karşı değer kaybetmeye devam etmektedir. Birlik üyesi ülkelerin güçlü para birimleri karşısında zayıf TL ise ticari politikalar ile döviz kuru politikalarının uyumsuzluğunu göstermesi bakımından ayrıca dikkat çekmiştir. Sonuç olarak, GB anlaşmasının ve 2005 yılında başlayan müzakerelerinin Türkiye ödemeler bilançosu üzerinde olumludan daha çok olumsuz etkileri olduğu görülmüştür. Türkiye'nin bu durumdan çıkabilmesi ve AB üyeliği ile GB anlaşmasından doğan haklarını avantaja çevirmesi gerekmektedir. Bunu da gerçekleştirmek için üretime dayalı bir ekonomik modele geçilmesinde fayda olduğu görülmektedir.
Özet (Çeviri)
Turkey's journey to Europe has been gone through a tempestuous period until now after the Ankara Agrement signed in Ankara, in 1964 to establish an association between the European Economic Community and Turkey. One of the major turning points in this journey of 54 years for Turkey as a candidate country was the linking to the Union with a Customs Union agreement. This linking made Turkey a unique country taking the Union's policies into consideration without being an official EU member. It was realized that the Customs Union Agrement as of 1996 has significantly impacted Turkish economy, in particular after the accession negotiations started in 2005. Turkey's economic model was closed till 1980. After this year, Turkey shifted its economy to an open economic model by the January 24 decisions. This liberal economic change without taking the necessary measures resulted in Turkey's integration and opening to foreign markets and to the World. In this study, we assessed the effects of EU-Turkey Customs Union agreement on balance payments in Turkey from 2005 through today based on the three periods of 1980-1996, 1996-2005 and 2005-2018, respectively. After the accession negotiations started in 2005, overall, Turkey's import and export in between 2005 and 2018 increased by 1095.1% and 1137.9%, respectively. On the other hand, foreign trade deficit was raised by 1023.2%, followed by a deficit of accounts balance of 3059.5%. Similarly, direct foreign investment to Turkey lowered from 78% to 62%. Turkish Lira is still loosing value against foreign currencies. Weak Turkish Lira against the currencies of the member countries in the EU indicates mismatches between trade and currency policies. In conclusion, we revealed that the Customs Union Agreement and accession negotiations after 2005 yielded adverse effects on balance payments in Turkey rather than positive impacts. It seems that only way for Turkey to overcome these issues is to turn its legal rights accorded by the membership and Customs Union Agrement into advantages. To realize that, it has seen that Turkey needs to perform a new economic model based on the production.
Benzer Tezler
- Tekstil ve konfeksiyon sektörünün özellikleri ve Türkiye'nin ihracatındaki yeri ve önemi
The Characteristics of textile and clothes sectors and the position and importance of them in Turkish export
İLHAMİ KELEŞ
- Avrupa Birliği müzakerelerinde gümrük birliği fasılı ve sta
Customs union chapter in European Union negotiations and fta
MERKUT LANPİR
Doktora
Türkçe
2023
Hukukİstanbul Ticaret ÜniversitesiUluslararası Ticaret Hukuku ve Avrupa Birliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÖMER ÖZKAN
- Gümrük Birliği'nden sonra Türkiye-AB İlişkileri
Turkey-Eu relations after the introduction of Custom Union
YASEMİN TELLİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2008
Uluslararası İlişkilerSelçuk ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Bölümü
YRD. DOÇ. DR. MURAT ÇEMREK
- Türkiye'nin Avrupa Birliği uyum sürecine Gümrük Birliği ve tam üyelik görüşmelerinin katkısı
Contribution of Customs Union and full membership negotiations to the Turkey's EU harmonization
NAZLI TÜMEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2009
Kamu YönetimiBalıkesir ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Bölümü
DOÇ. DR. RIZA ARSLAN
- Türkiye'nin Avrupa Birliği'ne üyelik sürecinin Gümrük Birliği bağlamında değerlendirilmesi
The evaluation of Turkey's European Union membership process in the context of the Custom Union
SERKAN AYHAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
EkonomiMarmara ÜniversitesiAvrupa Birliği İktisadı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUZAFFER DARTAN