Erken dönem aerofonlarda polygenesis referansları: Okarina örneğinden hareketle çömlekten yapılmış çalgılarda çoklu köken incelemesi
References of polygenesis of aerophones in earlier periods: A polygenic analysis of musical instruments made of earthenware through the sample of Ocarina
- Tez No: 553746
- Danışmanlar: PROF. DR. HAKKI ALPER MARAL
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Antropoloji, Müzik, Sanat Tarihi, Anthropology, Music, Art History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Yıldız Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sanat ve Tasarım Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Müzik ve Sahne Sanatları Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 111
Özet
Bu tez çalışması çalgıların tek bir kökenden var olma ön kabulünün tersine; farklı coğrafyalarda, farklı ya da aynı zaman dilimlerinde, benzer kültürlerin günlük yaşam pratikleri içerisinde var olabilme ihtimalini araştıran bir çalışmadır. Değişik isimlerle ve küçük yapısal farklılıklarla da olsa bazı kadim çalgılar aynı anda farklı coğrafyalarda ortaya çıkabilmişler, benzer özellikleri dolayısıyla da çalgı sınıflandırma sistemlerinde de aynı gruplamaların içerisine girmişlerdir. Müzikal özelliklerinin yanı sıra kültürel yaşam pratiklerinde de kapladığı muazzam alan dolayısıyla çalgılar, toplum bilimlerininde üzerinde çokça durduğu kültürel ögelerden olmuşlardır. Arkeolojik kazılarda gün yüzüne çıkarılan çalgı örnekleri sayesinde söz konusu kültürlerin günlük yaşamları ile ilgili nitelikli bulgular elde edilirken, aynı zamanda kültürel ve sosyal alanlardaki gelişmişlik seviyeleri ile teknolojik alanlarda kat ettikleri yollar da kolayca gözlemlenebilmektedir. Birden farklı yerde ve zamanda ortaya çıkan birbirine benzer kültürel ögeler ve bu çalışma özelinde benzer çalgılar; insanın kültürel evriminin belirli safhaları, zaman dizgeleri ve birbirine neredeyse tıpatıp benzeyen medeniyetleşme süreçleri konusunda adeta kanıt niteliğindedir. Buradan hareketle bu çalışma; çalgıların kökenine 17. Yüzyıldan itibaren monogenetik (tekil köken) metodoloji ile yaklaşan organoloji bilimine alternatif bir metodoloji önerisi sunmayı amaçlamakta ve poligenetik (çoklu köken) yaklaşım için gerekli olan doğru kültürel okumanın nasıl yapılabileceği konusunda öneriler sunmaktadır. Çalışmaya ideal bir örnek olması dolayısıyla aerofonların erken dönem örneklerinden biri olan“okarina”çalgısı üzerinden tarihi bir okuma yapılırken bu çalgının farklı versiyonlarına sahip toplumlar; sahip oldukları tarih, bulundukları coğrafya ve kendi kültürel özellikleri baz alınarak incelenmiştir. Bu çalışmada müzikoloji ve organoloji dallarının yanı sıra antropoloji, arkeoloji, etnoloji ve tarih alanlarında da açıklayıcı bölümler bulmak mümkündür. Çalışma sonucunda okarina çalgısı ve benzer aerofonların birden fazla kökeni olabileceği kanıtlarıyla ortaya koyulmuş, çalgıların köken araştırmalarında poligenetik yaklaşımın farklı bir metodolojik yaklaşımı mümkün kıldığı saptanmıştır.
Özet (Çeviri)
This study focuses on the question if musical instruments might exist in same or different periods of time, regarding daily life practices in similar cultures but in different geographies, contrary to the belief arguing musical instruments spring off and spread out from one, single, respective origin. In spite of different names and small structural differences, most of the ancient musical instruments recovered in different geographies reflect their pasts from close or sometimes even same time brackets. Moreover, they could be put into the same categorization in the classification system of musical instruments thanks to their many similar features. In addition to their musical characteristics, due to their extremely widespread usage in cultural life practices, musical instruments have become one of the most important cultural signifiers social sciences put great emphasis on, as well. Regarding cultural and social developments reflected by the specific stages of human cultural evolution, time periods and civilization processes, a bunch of common or similar cultural elements might be observed. Such as, similar musical instruments in the present study—or those almost identical to each other—provide evidence to this argument. Therefore, the main aims of the present study are to present an alternative methodology to the organology which used to approach to the origins of the musical instruments with a monogenetic (singular origin) methodology since the 17th century and to provide recommendations for the procedures of cultural reading/evaluation required for a polygenetic (multiple origin) approach. As it creates an ideal example for the present study,“Ocarina”is selected. One of the most important and wide-spread prehistoric aerophones, it gives the chance to study societies with different versions of this instrument—thus with their own history, geography and cultural features. Also, in addition to the branches of musicology and organology, in the current study, there are supporting explanatory sections in anthropology, archeology, ethnology and history. According to results of the study, it was clearly revealed that the instrument“Ocarina”—and similar aerophones—may easily have more than one origin—a hint to polygenetic approach welcoming a different methodology in the origin studies of the musical instruments.
Benzer Tezler
- Erken dönem Şiî ricâl ilmi: Keşşî örneği
Early Shi'ite rijal science: Example of Kashshi
MUHAMMED ENES TOPGÜL
- Erken dönem stresli ve ambivalan yaşam olaylarının davranısşal ve nörogelişimsel etkileri
Behavioral and neurodevolopmental effects of early stressful and ambivalence life events
MELİKE KÜÇÜKKARAPINAR
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2015
PsikiyatriGazi ÜniversitesiRuh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SELÇUK CANDANSAYAR
- Erken dönem uyumsuz şemalar ve mizah arasındaki ilişki
The relation between early maladaptive schemas and humor
DOLUNAY HATİPOĞLU YANIK
- Erken dönem tasavvufunda bir mücâhede yöntemi olarak sükût
Silence as a method of struggle in early sufism
SERVET YERLİKAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
DinKocaeli ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ADALET ÇAKIR
- Erken dönem uyumsuz şemalar ve duygusal zorlanmaya tolerans ilişkisinde algılanan sosyal destek ve savunma mekanizmalarının aracı rolü
The mediating roles of defense mechanisms and perceived social support in the relationshi̇p between early maladapti̇ve schemas and emotional distress tolerance
SÜMEYYE HAMRA KOTAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
PsikolojiBursa Teknik ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ NURAY MUSTAFAOĞLU ÇİÇEK