A comparative analysis of the challenges encountered in literary and audiovisual translation of science fiction: A case study on Ready Player One by Ernest Cline
Bilim kurgu eserlerinin yazınsal ve görsel-işitsel çevirilerinde karşılaşılan zorluklar üzerine karşılaştırmalı bir çalışma: Ernest Cline'in Ready Player One adlı eseri
- Tez No: 553795
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ SİNEM BOZKURT
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Mütercim-Tercümanlık, Translation and Interpretation
- Anahtar Kelimeler: bilim kurgu, görsel-işitsel çeviri, yazın çevirisi, fan altyazı, profesyonel altyazı, Ready Player One, altyazı çevirisi, science fiction, audiovisual translation, literary translation, fansubs, professional subtitles, Ready Player One, subtitle translation
- Yıl: 2019
- Dil: İngilizce
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Mütercim Tercümanlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Mütercim Tercümanlık (İngilizce) Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 191
Özet
Bilim kurgu, günümüzde hem yazın alanında hem de görsel işitsel alanda, geçmiş yıllara nazaran daha popüler bir tür haline gelmiştir. Ancak literatürde bilim kurgu eserleri üzerine yapılan çalışma sayısı oldukça fazla iken, bilimkurgu eserlerinin çevirisi, özellikle de Türkçeye çevirisi, üzerine çok az çalışma bulunmaktadır. Bu noktadan hareketle, bu çalışma Ready Player One adlı romanın Taylan Taftaf tarafından yapılan yazın çevirisi, aynı isimli filmin Aycan Soner tarafından yapılan profesyonel altyazı çevirisi ile Hasangdr & X@nder rumuzlu çevirmenler tarafından yapılan fan altyazı çevirilerine odaklanmaktadır. Çalışmanın öncelikli amacı, bilim kurgu terimlerinin çevirisinde çevirmenlerin karşılaştığı zorlukları saptamak ve bilim kurgu terimlerinin Türkçeye aktarımında yararlanılan çeviri stratejilerini analiz ederek çevirmenlerin genel eğilimlerini belirlemektir. Çalışmanın bir diğer amacı ise çevirmenlerin strateji seçimlerindeki farklılıkları ya da varsa sistematik benzerlikleri ortaya koyarak, aldıkları kararlarının arkasında yatan olası nedenleri saptamaktır. Bu amaçla, toplam 30 bilim kurgu teriminin çevirisi, Cintas ve Remael' in (2007) altyazı çeviri stratejilerinin ışığında incelenmiş ve çevirmenlerin aldıkları kararların değerlendirilmesinde ise Pedersen'in (2011) ileri sürdüğü yönelim normları kuramsal çerçeveyi oluşturmuştur. Yapılan detaylı çözümleme sonrasında, yazın çevirmeni, profesyonel altyazı çevirmeni ve fan altyazı çevirmeninin bilim kurgu terimlerinin çevirisinde kaynak metin odaklı yaklaşım sergiledikleri sonucuna varılmıştır. Ayrıca, çalışmanın sonunda görsel-işitsel çeviri metinleriyle uğraşan fan alt yazı çevirmenlerinin, profesyonel altyazı çevirmeni ile yazın çevirmenin tabi oldukları bazı profesyonel normlara tabi olmadıkları ve bu yüzden de daha erek odaklı çeviriler ortaya koyabileceği saptanmıştır. Son olarak, beklenenin aksine, görsel-işitsel metinlerin benzer kısıtlamalarla karşı karşıya kalmalarına rağmen iki altyazı çevirmeni arasında daha az benzerlik görülmüş, buna karşın profesyonel altyazı çevirmeni ile yazın çevirmeninin uyguladıkları çeviri stratejilerinin daha fazla paralellik gösterdiği saptanmıştır.
Özet (Çeviri)
The genre of science fiction has relatively been very popular in literary and audiovisual fields in recent years. However, the academic literature related to the science fiction genre is rich in terms of the number of published articles but those which are related to translation, especially into Turkish, are very few. In this regard, this study primarily focuses on the literary translation of Ernest Cline's Ready Player One by Taylan Taftaf, the fan subtitle translation of the film Ready Player One into Turkish by Hasangdr & X@nder, and professional subtitle translation by Aycan Soner. This thesis primarily attempts to shed light on the challenges that the translators encounter while translating the science fiction terms, to analyze the translation strategies to map out the overall translation orientations of the translators, to reveal any differences or possible systematic preferences that the translators exhibit, and to detect the possible justifications and motivations behind the translators' decisions. To that end, the translations of 30 science fiction terms are analyzed in the light of Cintas and Remael's (2007) subtitling strategies, and then the translational decisions of the translators are evaluated within the theoretical framework of the orientation norms put forward by Pedersen (2011). Ultimately, it has been found that the literary, professional subtitle and fan subtitle translators have adopted a source oriented approach when transferring the science fiction terms. However, the study has also found that the fan subtitle translators might produce more acceptable translation since they generally do not need to translate in accordance with the professional rules followed by the professional subtitle translator and literary translator. In conlusion, contrary to the general assumption despite the similar constraints, the lower rate of similarity has been found between the translation strategies of the fan subtitle translator and professional subtitle translator while the higher rate of similarity has been detected between the translational decisions of the literary translator and the professional subtitle translator.
Benzer Tezler
- Sözcüğün dijitalleşmesi: Yeni medyanın getirdiği etkileşimli e-yayıncılık üzerine bir inceleme
Digitalization of the word: A study on interactive e-publishing brought by new media
EMRAH DUMAN
Doktora
Türkçe
2025
İletişim BilimleriErciyes Üniversitesiİletişim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MEHMET SENA KÖSEDAĞ
- Jane Eyre ve Bir Yaşdönümü Rüyası'nda kadının başkaldırısı ve bireysel kimlik inşası
The rebellion of women and the construction of individual identity in Jane Eyre and Bir Yaşdönümü Rüyası
EMRE ŞANLI
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Karşılaştırmalı EdebiyatEskişehir Osmangazi ÜniversitesiKarşılaştırmalı Edebiyat Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ZEHRA GÜVEN KILIÇARSLAN
- La problématique de l'espace et du temps dans l'écriture d'Assia Djebar et de Nedim Gürsel
Assia Djebar'ın ve Nedim Gürsel'in yazınında zaman ve mekan sorunsalı
CANSU GÜMÜŞTAŞ ŞEN
Yüksek Lisans
Fransızca
2014
Fransız Dili ve EdebiyatıGalatasaray ÜniversitesiFransız Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. SIDIKA SEZA YILANCIOĞLU
- The integration of Syrians into society: A comparative analysis of Turkey and Jordan
Suriyelilerin toplumla entegrasyonu (Türkiye ve Ürdün karşılaştırmalı bir analizi)
MURAD ALMALA
Yüksek Lisans
İngilizce
2022
Siyasal Bilimlerİstanbul Aydın ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MURAT JANE
- Vergi yargılamasında yürütmenin durdurulması
Stay of execution in tax proceeding
ESMANUR YÜKSEL
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
HukukAnkara Sosyal Bilimler ÜniversitesiKamu Hukuku Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA ÇOLAK