Beş faktör kişilik özelliklerinin belirsizliğe tahammülsüzlüğü yordamasında psikolojik sağlamlığın aracı rolü
The mediator role of resilience in the prediction of intolerance of uncertainty by the five-factor traits
- Tez No: 554090
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ AHMET ERDEM
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Psikoloji, Education and Training, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Kişilik, Belirsizliğe Tahammülsüzlük, Psikolojik Sağlamlık, Personality, Intolerance of Uncertainty, Resilience
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 151
Özet
Bu araştırmanın genel amacı emniyet hizmet sınıfındaki personellerin kişilik özelliklerinin belirsizliğe karşı toleranslarını yordamada, psikolojik sağlamlığın aracı rolünün test edilmesidir. Araştırmanın deseni ise nicel araştırma modellerinden biri olan ilişkisel taramadır. Verilerin toplanmasında Beş Faktör Kişilik Envanteri, Belirsizliğe Tahammülsüzlük Ölçeği ve Psikolojik Sağlamlık Ölçeği kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu Orta Karadeniz Bölgesinde yer alan orta ölçekli bir ilde görev yapan 19-55 yaş aralığında 62 kadın, 540 erkek toplam 602 emniyet hizmetleri sınıfında görev yapan personellerden oluşmaktadır. Bu çalışma grubunun seçiminde uygun örnekleme yöntemi kullanılmıştır. Örneklemden elde edilen verilerin işlenmesi ve yorumlanması için IBM SPSS 22 ile AMOS 24 programlarından yararlanılmıştır. Beş faktör kişilik özellikleri, belirsizliğe karşı tahammülsüzlük ve psikolojik sağlamlık arasındaki yordayıcılıkları analiz edebilmek için yapısal eşitlik modeli kullanılmıştır. Değişkenler açısından medeni duruma göre anlamlı bir fark olup olmadığını ortaya koyabilmek içinde bağımsız gruplar t testi uygulanmıştır. Analizler sonucunda beş faktör kişilik özelliklerinden dışa dönüklük, gelişime açıklık, sorumluluk ve uyumluluk alt boyutları psikolojik sağlamlığı pozitif yönde anlamlı, nevrotiklik alt boyutu ise negatif yönde anlamlı yordadığı tespit edilmiştir. Bununla birlikte psikolojik sağlamlık belirsizliğe tahammülsüzlüğü negatif yönde anlamlı düzeyde yordadığı değerlendirilmiştir. Araştırma kapsamında elde edilen aracılık testi sonuçlarına göre beş faktör kişilik özelliklerinden dışa dönüklük, uyumluluk alt boyutları ile belirsizliğe tahammülsüzlük arasında psikolojik sağlamlık tam aracı rol; nevrotiklik ve sorumluluk alt boyutları ile belirsizliğe tahammülsüzlük arasında psikolojik sağlamlık kısmi aracı rol üstlendiği bulunmuştur. Polis memurlarının medeni durumlarına göre belirsizliğe tahammülsüzlük düzeyleri incelendiğinde anlamlı bir farklılık olmadığı tespit edilmiş, psikolojik sağlamlık düzeylerinin ise bekârlar lehine olduğu değerlendirilmiştir. Sonuç olarak beş faktör kişilik özelliklerinin belirsizliğe tolerans ve psikolojik sağlamlığı yordama gücünün incelendiği bu çalışmanın bulguları, ilgili alanyazın ışığında tartışılmış, uygulayıcılara ve araştırmacılara öneriler sunularak, ileriki çalışmalara katkı sağlayacağı düşünülmüştür.
Özet (Çeviri)
The general purpose of the current study was to test the mediating role of resilience in predicting the level of intolerance of uncertainty in personality traits of the police officers in the service department of a security directorate. Correlational research design of non-experimental quantitative method was the design of the study. The Big Five Inventory, Intolerance of Uncertainty Scale and Brief Resilience Scale were employed as data collecting instruments. Chosen by convenient sampling, the participants, ranging in age from 19 to 55, were 602 (540 males, 62 females) personnel in the service department in a security directorate in a medium-scaled city in the Black Sea Region, Turkey. Data were analyzed via IBM SPSS 22 and IBM AMOS 24. Regression weights among five-factor personality traits, intolerance of uncertainty and resilience were examined through structural equation modelling. Independent samples t-test was performed to find if there was a significant difference by marital status in each variable. The results indicated that the subscales of the Big-Five, namely extraversion, openness, conscientiousness and agreeableness positively predicted psychological resilience whereas only neuroticism showed negative significant prediction. Similarly, resilience significantly negatively predicted intolerance of uncertainty. Upon testing the mediating roles, psychological resilience was found to be a full mediator between extraversion and conscientiousness, and intolerance of uncertainty whereas it partially mediated between neuroticism and conscientiousness, and intolerance of uncertainty. The police officers were also tested by marital status for intolerance of uncertainty and no significant differences were found except that resilience was larger in the singles than in the married. The results of the current study, which aimed to examine what extent the Big Five Personality Traits predicted intolerance of uncertainty, were summarized and discussed along with suggestions for practitioners and researchers and it is expected to contribute to further studies.
Benzer Tezler
- Üniversite öğrencilerinin gelecek zaman algıları ile kişilik özellikleri ve belirsizliğe tahammülsüzlük düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi
Investigation of the relationship between university students' perception of future time and the personality traits and intolerance to uncertainty levels
FATMA ÇETİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Eğitim ve ÖğretimSakarya ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MEHMET KAYA
- The moderating effects of motivational orientations and role ambiguity on the relation ship between personality and job performance
Motivasyon yönelimleri ve rol uyumsuzluğu değişkenlerinin kişilikle iş performansı arasındaki ilişki üzerindeki etkileri
SERDAR SELENGİL
Doktora
İngilizce
2004
İşletmeMarmara Üniversitesiİşletme (İngilizce) Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TÜLAY BOZKURT
- Yetişkinlerde kişilik özelliklerinin savunma mekanizmalarıyla ilişkisinde zihinselleştirmenin aracı rolü
The intermediary role of mentalization in relation between personality traits and defense mechanisms in adults
CEMRE DİLAN ULUYÜREK
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Psikolojiİstanbul Medipol ÜniversitesiKlinik Psikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HANDE GÜNDOĞAN
- Genç yetişkinlerde ölüm kaygısı, beş faktör kişilik özellikleri ve yalnızlık düzeyleri arasındaki ilişkiler
Relationships among death anxiety, big five personality traits, and loneliness levels in young adults
RAMAZAN KADIOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Eğitim ve ÖğretimNecmettin Erbakan ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ALİ FUAT YALÇIN
- Örgütsel özdeşleşmenin öncülleri ve ardılları üzerine bir saha çalışması
A field study on antecedents and consequences of organizational identification
MUSTAFA POLAT