Geri Dön

William Faulkner'ın Sanctuary adlı romanının kaynak ve erek dizgedeki çeviri serüveni: Diliçi çeviri, öz-çeviri, yeniden çeviri ve dolaylı çeviri kavramları ışığında bir inceleme

The translational adventure of William Faulkner's Sanctuary in source and target systems: An analysis in the light of intralingual translation, self-translation, retranslation and indirect translation

PDF İndir

  1. Tez No: 555750
  2. Yazar: GÜLSÜM CANLI
  3. Danışmanlar: PROF. DR. AYŞE BANU KARADAĞ
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Mütercim-Tercümanlık, Translation and Interpretation
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2019
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Yıldız Teknik Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Batı Dilleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Diller ve Kültürlerarası Çeviribilim Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 167

Özet

Amerikalı yazar William Faulkner (1897-1962) Sanctuary (1931) kitabını editörün talebi üzerine yeniden kaleme almak zorunda kalır, zira editöre göre kitabın mevcut hâliyle yayımlanması hem kendisi hem de yazar için bir hapis cezası ile sonuçlanabilir. Yeniden yazım sonucu üzerinde uzlaşılan metin 1931 yılında yayımlanır ve 1961, 1967 ve 2007 yıllarında yayımlanan Türkçe çevirilerin kaynak metni olarak kabul edilir. Editörlerin metinlerde düzeltme talep etmesi edebiyat dünyasında olağan bir durumdur, ancak buradaki yeniden yazımı tartışmaya açan, reddedilen metnin önce 1972 yılında The University of Texas Press tarafından, daha sonra da 1981 yılında Random House tarafından Sanctuary: The Original Text adıyla yayımlanmış olmasıdır. On yıllar boyunca arşivlerde saklanan bir metnin yeniden gündeme gelmesi ve erişilebilir olması kaynak kültürde çeşitli tartışmaları beraberinde getirir. Yeniden yazımla metnin edebî kusurlarının giderildiğini düşünenler, tartışmanın birinci ayağını oluşturur. Bu fikre katılmayıp ilk metnin de kendi içinde bir bütünlük ve edebî standart barındırdığını ve yeniden yazımın bir iyileştirme ya da gelişme gibi algılanmaması gerektiğini iddia edenlerse tartışmanın ikinci ayağını oluşturur. Bu iki kutup etrafında toplanan görüşler, reddedilen metinle yeniden yazılan metnin edebî karşılaştırmasına dayanmaktadır. Ne var ki söz konusu metnin yeniden yazımı şimdiye dek çeviribilim bağlamında ele alınmamıştır. Sanctuary özelinde gerçekleşen yeniden yazımı çeviribilim bağlamında ele alan bu tezdeki tartışmanın çıkış noktasını André Lefevere'in çeviri tanımı oluşturmaktadır. Zira Lefevere'in“çeviri, özgün bir metnin yeniden yazımıdır”(Lefevere, 1992, vii) ifadesi, tersine yapılan bir okumayla, Sanctuary örneğindeki yeniden yazımın bir çeviri olup olmadığını sorgulatmaktadır. Akla gelen ikinci soru, kaynak kültürde yeniden yazımı gerçekleştirenin metnin yazarı olmasından hareketle, buradaki yeniden yazım olgusunun bir öz-çeviri olup olmadığıdır. Yeniden yazım aynı dil içinde gerçekleştiği için incelenen çeviri olgusu bir diliçi çeviri olarak değerlendirilebilir, ancak öz-çeviri kavramının alanyazında sadece dillerarası çeviri boyutuyla ele alındığı görülmektedir. Öz-çeviri kavramının tanımındaki bu sınırlılık, kavramın Sanctuary örneğinde nasıl ele alınabileceğini de tartışmaya açmaktadır. Kaynak kültür bağlamında diliçi çeviri ve öz-çeviri kavramlarıyla yürütülen tartışma, erek kültürde yerini yeniden çeviri ve dolaylı çeviri kavramlarına bırakır. Türkçeye üç kez çevrilen tek Faulkner metni olma özelliği taşıyan Sanctuary'nin yeniden çevirisini gerekli kılan koşullar, kaynak metin ve çeviri metinler arasında yapılacak bir karşılaştırma ile anlaşılmaya çalışılacaktır. Sözü geçen üç çevirinin de ara metinden değil, doğrudan kaynak metinden yapıldığı iddia edilmektedir. Burada altı çizilmesi gereken nokta, üç çeviri metinde de yukarıda sözü edilen editör tarafından reddedilen özgün metnin daha sonra yayımlanmış olmasının göz önünde bulundurulmamasıdır. Çevirilere kaynaklık eden metnin aslında başka bir metnin yeniden yazımı olduğu dikkate alınarak 1931 basımlı metne bir sözde-kaynak metin şeklinde yaklaşılıp yaklaşılamayacağı da tezde tartışmaya açılacaktır. Tartışma sırasında bu sözde-kaynak metnin özünde bir ara metin niteliği kazanıp kazanmadığı irdelenecektir. Bu anlamda, Türkçeye 2007 yılında kazandırılan son çevirinin özgün metnin yayımlanmasından sonra gerçekleşmiş olması, dolaylı çeviri tartışmalarının da önünü açmaktadır. Kaynak ve erek kültürlerde farklı kavramlar üzerinden yürütülen tartışmalar sırasında çeviribilim alanında yeni kavramsallaştırmalara ihtiyaç duyulduğu gözlemlenmiştir. Tez, tespit edilen bu ihtiyaçların giderilmesine katkıda bulunmak adına çeşitli kavramsal önerilerle son bulacaktır.

Özet (Çeviri)

American author William Faulkner (1897-1962) has to rewrite his novel Sanctuary (1931) upon the request of the editor who thinks that the publication of the manuscript in its original form may result in a jail imprisonment for both himself and the writer. The rewritten text on which both sides compromise is published in 1931 and adopted as the source text for Turkish translations which are published in 1961, 1967 and 2007, respectively. It is quite common for editors to ask writers to edit their manuscripts but what makes the rewriting process of Sanctuary interesting is the publication of the original manuscript, which is put on the market by The University of Texas Press in 1972, and then as Sanctuary: The Original Text by Random House in 1981. Especially after the latter publication, the convenience of accessing the original text initiates various debates on the rewriting process in the source culture. While a group of scholars believe that the rewriting has helped to get rid of the artistic flaws in the original text, there are others who totally reject the idea of regarding the rewriting as a way of improvement or betterment. This second group believes that the first manuscript is coherent in its own right and has an artistic value. The opinions which can be grouped into these two opposite poles are based on a literary comparison of the original and rewritten texts. However, the rewriting of Sanctuary has not been handled within the frame of translation studies, so far. While looking into the rewriting process of Sanctuary within the context of translation studies, this dissertation takes the definition of translation proposed by André Lefevere as the point of departure. Lefevere thinks“translation is, of course, a rewriting of an original text”(Lefevere, 1992, vii). Reading this definition backward, this dissertation questions whether the rewriting within the case of Sanctuary can be a translation. Given that the rewriter is the author himself, the dissertation also discusses whether it could be a self-translation as well. As the rewriting takes place within the limits of the same language, the given translation act can be defined as an intralingual translation; however, the definitons provided within translation studies suggest that self-translations only occur through interlingual translations. This limited definition of self-translation is also discussed within the case of Sanctuary. The discussions gorunded on the concepts of intralingual translation and self-translation in the source culture extend into the target culture with the concepts of indirect translation and retranslation. The conditions which have necessitated the retranslations of Sanctuary, the only Faulkner novel with three Turkish translations, will be analyzed via a textual comparison between the source text and the target texts. The target texts are claimed to be translated not from an intermediary text but directly from the source text. At this point, it needs to be underlined that none of the target texts take into consideration the fact that the original text initially turned down by the editor is published several decades later. On the other hand, as the source text is a rewritten version of the original text, it will be discussed whether the text published in 1931 is a pseudo-source text. In the course of the discussion, whether the pseudo-source text functions as an intermediary text will also be questioned. The fact that the most recent translation into Turkish (2007) has been rendered after the publication of the original text sparks the discussion of indirect translation as well. The discussions carried out on different concepts in source and target cultures have revealed that there is a need for new concepts and definitions within translation studies. This dissertation is finalized with some conceptual suggestions which may contribute to fulfilling the needs detected.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    257406

    The sound and the fury and Sanctuary: Women and morals in William Faulkner

    Ses ve öfke ve tapınak:William Faulkner'da kadınlar ve ahlaki değerler

    EMİNE BARUT

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2009

    Amerikan Kültürü ve EdebiyatıYüzüncü Yıl Üniversitesi

    İngiliz Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. BÜLENT C. TANRITANIR

  2. Tez No

    690088

    The representation of masculinity in the novels of William Faulkner

    William Faulkner'ın romanlarında erkeklik temsili

    İSMAİL ONUR SONAT

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2021

    Amerikan Kültürü ve Edebiyatıİstanbul Üniversitesi

    Amerikan Kültürü ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. HASİNE ŞEN KARADENİZ

  3. Tez No

    287770

    'William Faulkner'in 'Ses ve Öfke' eserinde zaman ve bilinç kavramları'

    Concepts of time and consciousness in William Faulkner's 'The Sound and The Fury'

    ÜMİT HASANUSTA

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2011

    Amerikan Kültürü ve Edebiyatıİstanbul Üniversitesi

    Batı Dilleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. SEMA BULUTSUZ

  4. Tez No

    739324

    From William Faulkner's Male Yoknapatawpha county to Eudora Welty's female Morgana experience: Southern reality in Faulkner's Sartoris and The Reivers, and Welty's A Worn Path and The Golden Apples

    William Faulkner'ın Erkek Yoknapatawpha eyaletinden Eudora Welty'nin kadın gözüyle Morgana deneyimine: Faulkner'in Sartoris ve The Reivers'ı ve Welty'nin The Worn Path ve The Golden Apples'ında Güney gerçekliği

    MEHMET ŞENTÜRK

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2022

    Amerikan Kültürü ve EdebiyatıVan Yüzüncü Yıl Üniversitesi

    İngiliz Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. BÜLENT CERCİS TANRITANIR

  5. Tez No

    825730

    William Faulkner's modernist and surrealist dialogues with the unconscious

    William Faulkner'ın bilindışı'yla modernist ve surrealist söyleşileri

    İREM KAYA

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2023

    Amerikan Kültürü ve Edebiyatıİstanbul Bilgi Üniversitesi

    Kültürel İncelemeler Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. İNCİ BİLGİN TEKİN

Geri Dön