Diyaliz tedavisi alan hastaların sağlık hizmeti kullanımını ve yaşam kalitesini etkileyen faktörlerin belirlenmesi
Evaluation of factors affecting health services utilization and quality of life in patients receiving dialysis treatment
- Tez No: 556117
- Danışmanlar: PROF. DR. MEHMET TOP
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Sağlık Kurumları Yönetimi, İşletme, Health Care Management, Business Administration
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sağlık Yönetimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 248
Özet
Bu araştırmanın amacı, kronik böbrek rahatsızlığı olan ve diyaliz tedavisi alan hastaların tedaviye uyum, yaşam kalitesi ve sağlık hizmeti kullanımı düzeylerini belirlemek ve bu düzeylere etki eden faktörleri ortaya koyabilmektir. Bu kapsamda, hastaların demografik özellikleri, hastalığa özgü özellikler, tedavinin uygulandığı kuruma özgü özellikler, hasta hekim ilişkisi ve hasta aktiflik düzeyi değişkenleri ile tedaviye uyum, yaşam kalitesi ve sağlık hizmeti kullanımı değişkenleri açıklanmaya çalışılmıştır. Araştırmanın evreni, Ankara ili Çankaya Bölgesindeki iki üniversite hastanesinin diyaliz ünitesinden ve iki özel diyaliz merkezinden hizmet alan kronik böbrek hastalarıdır. Araştırma kapsamında, 328 hastaya ulaşılmıştır. Hastaların yaşam kalitesini ölçmek amacıyla, Hays ve diğerleri (1994) tarafından geliştirilen KDQOL (Kidney Disease Quality of Life - Böbrek Hastalığı Yaşam Kalitesi) Ölçeği, aktiflik düzeyini değerlendirebilmek amacıyla Hibbard ve diğerleri (2005) tarafından geliştirilen Hasta Aktiflik Düzeyi Ölçeği (Patient Activation Measure - PAM) ve hekim ile ilişkilerini belirlemek için Van der Feltz-Cornelis ve diğerleri (2004) tarafından geliştirilmiş olan Hasta Hekim İlişkisi Ölçeği (Patient Doctor Relationship Questionnare - PDRQ) kullanılmıştır. Diyaliz tedavisi alan hastaların tedaviye olan uyumlarını ve sağlık hizmeti kullanımlarını belirlemek için ise literatürde en çok kullanılan göstergeler dikkate alınarak soru formu oluşturulmuştur. Değişkenlerin analizinde korelasyon, çoklu doğrusal ve lojistik regresyon analizlerlerinden yararlanılmıştır. Analizler sonucunda, hastaların hekim ile ilişkileri ve aktiflik düzeylerinin diyaliz tedavisi alan hastaların tedaviye uyum sağlamalarına etki eden önemli değişkenler olduğu saptanmıştır. Hastaların ilaç tedavisine ve sıvı kısıtına uyum sağlamaları, fiziksel ve ruhsal (mental) yaşam kalitelerine olumlu olarak etki etmektedir. Hastaların böbrek hastalığına özgü yaşam kalitelerine en çok etki eden değişkenler ise hastaların aktiflik düzeyi ve tedaviye uyum sağlama durumları olarak bulunmuştur. Ayrıca, hastaların yaşam kalitelerinin düşük olması ve tedaviye uyum göstermeme davranışları, sağlık hizmeti kullanımlarının artmasına etki etmektedir. Hekim ile olumlu ilişkiler kurarak daha aktif olan ve tedaviye daha iyi uyum sağlayan hastaların yaşam kalitesini iyileştirmeye ve sağlık hizmeti kaynaklarının daha etkili kullanımına odaklanan bir hastalık yönetim modelinin benimsenmesi önem taşımaktadır. Araştırma sonucunda elde edilen bu bulguların; sağlık yöneticilerine, sağlık çalışanlarına ve bireysel düzeyde hastalara tedavinin yönetimi ve hastalıkla mücadele konusunda kanıta dayalı bilgiler sağlaması beklenmektedir.
Özet (Çeviri)
The aim of this study is to determine the treatment adherence, quality of life and health service utilization of patients with chronic kidney disease and receiving dialysis treatment and the factors affecting these levels. In this context, dependent variables are tried to be explained with demographic characteristics of the patients, disease specific characteristics, organizational characteristics, patient physician relationship and patient activity level variables. The population of the study consisted of chronic kidney patients, who received service from the dialysis unit of two university hospitals and two special dialysis centers. Within this study, 328 patients were reached. In order to measure the patients' quality of life, KDQOL (Kidney Disease Quality of Life) Scale developed by Hays et al. (1994) was used. In order to evaluate the activity level, Patient Activation Measure (PAM) developed by Hibbard et al. (2005) was used. To determine the relationship between patients and physicians, The Patient Doctor Relationship Questionnare (PDRQ) was developed by Van der Feltz-Cornelis et al. (2004) was used. In order to determine treatment adherence and the utilization of health services, a questionnaire was formed by taking into consideration the most frequently used indicators in the literature. Multivariate and logistic regression analyzes were used to analyze the variables. As a result of the analyzes, it was determined that the patients 'relationships with the physician and their activity levels were important variables affecting the patients' adherence to the treatment. Patients' adherence to medication and fluid restriction positively affects their physical and mental quality of life. The variables that have the greatest impact on the quality of life of patients with renal disease, the patients' level of activity and adherence to treatment were found. In addition, the low quality of life of patients and non-compliance with treatment affect the increase the utilization of health services. It is important to adopt a disease management model that focuses on improving the quality of life and more effective use of health care resources with patients who are more active by establishing positive relationships with physicians and who are better treatment adherence. These findings obtained as a result of the research, it is expected to provide evidence-based information about the management of treatment and disease control to health managers, health professionals and individually patients.
Benzer Tezler
- Faaliyet tabanlı maliyetleme analizi: Hemodiyaliz ünitesi üzerine bir uygulama
Activity-based costing analysis: An Application on a hemodialysis unit
ZÜLEYHA ÇELİK
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Sağlık Yönetimiİstanbul Sabahattin Zaim ÜniversitesiSağlık Yönetimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ GÜLAY EKİNCİ
- Diyaliz ünitesinden hizmet alan hastaların bakım verenlerinde bakım yükü ve yaşam kalitesinin değerlendirilmesi
Evaluation of care load and quality of life in careers of patients who receive service from the dialysis unit
MÜCAHİT AKÇİN
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2020
Aile HekimliğiSağlık Bilimleri ÜniversitesiAile Hekimliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MAHCUBE ÇUBUKÇU
- Diyaliz hastalarına yönelik tele-destek uygulamalarının hasta memnuniyeti üzerine etkisi
The effect of tele-support applications for dialysis patients on patient satisfaction
HAKAN MEYVA
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Sağlık YönetimiTrakya ÜniversitesiSağlık Yönetimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AYSU ZEKİOĞLU
- Hemodiyaliz hastalarında dindarlık ve öznel iyi oluş
Religiosity and subjective well-being in haemodialysis patients
NEVZAT GENCER
Doktora
Türkçe
2019
DinHitit ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUAMMER CENGİL
- Diyaliz hastalarının umut/umutsuzluk düzeyi ile algılanan sosyal destek ve hizmet memnuniyetleri arasındaki ilişki
The relationship between the hope/hopelessness level of dialysis patients and perceived social support and service satisfaction
TÜLAY AKSOY
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Sağlık Kurumları Yönetimiİzmir Katip Çelebi ÜniversitesiSağlık Yönetimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ELİF TÜRKAN ARSLAN