Türkçede günlük konuşma bağlamında kullanım sıklığı yüksek söylem belirleyicilerinin işlev ve konum özellikleri
Functional and positional features of discourse markers in high frequency of occurrence in the context of daily speech in Turkish
- Tez No: 559822
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ FUNDA UZDU YILDIZ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Dilbilim, Linguistics
- Anahtar Kelimeler: Söylem Çözümlemesi, Karşılıklı Konuşma Çözümlemesi, Söylem Belirleyiciler, Sözlü Söylem, Günlük Konuşma Dili, Discourse Analysis, Conversation Analysis, Discourse Markers, Spoken Discourse, Daily Speech
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dokuz Eylül Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Genel Dilbilim Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Genel Dilbilim Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 102
Özet
Sözlü söylem, kendi içerisinde çeşitli özellikleri barındıran ve bu yüzden yazılı söylemden birçok yönde farklılaşan bir söylem türüdür. Bu bağlamda günlük konuşma dili, konuşucular arasındaki etkileşim unsurlarına dayanmaktadır. Bu unsurların başında gelen söylem belirleyiciler biçimsel, sesbilimsel ve sözdizimsel olarak sözlü söylemde çeşitli birimlere bürünmekte ve bu bakımdan söylem belirleyicilerin işlevsel özellikleri sözcelemede çeşitlilik göstermektedir. Alanyazında söylem belirleyiciler ile ilgili ilk kapsamlı çalışma Schiffrin (1987) tarafından yapılmıştır. Bu çerçevede bu çalışma, genelde söylem belirleyicilerin özelde ise Türkçede günlük konuşma bağlamında sıklıkla kullanılan söylem belirleyicilerinin betimlenmesini amaçlamaktadır. Çalışmada nitel araştırma yönteminin içerik çözümlemesi tekniğinden yararlanılmıştır. Alanyazındaki çalışmaların rehberliğinde ve yapılan sıklık çalışmasıyla saptanan belirli sayıdaki söylem belirleyiciler, ilk olarak günlük konuşmadaki kullanım sıklıkları bakımından ele alınmış ve çalışma sonucunda Türkçedeki sıklık değerlerine ulaşılmıştır. Bundan sonraki aşamada ise söylem belirleyicilerin işlev ve konum özellikleri kişilerarası ve metinsel işlev olmak üzere iki açıdan betimlenmiştir. Bu betimlemede temel alınan model Brinton (1996)'nın taksonomisidir. Bu doğrultuda, oluşturulan çeviriyazılardaki kesitlerin karşılıklı konuşma çözümlemesi yaklaşımıyla betimlenmesi sonucu söylem belirleyicilere dair nitel değerlendirmelere yer verilmiştir. Yapılan çalışmanın sonucundav söylem belirleyicilerin Türkçe günlük konuşma söylemindeki işlevsel çeşitliliği ve dilbilim alanındaki yeri vurgulanmıştır.
Özet (Çeviri)
Spoken discourse is a type of discourse which has features differing from written discourse. In this sense, daily speech is based on interactional elements among the speakers. One of these elements, discourse markers occur in spoken discourse as various morphological, phonological and syntactical units and, the functions of the discourse markers vary in enunciation. In literature, the initial broad analysis upon the discourse markers belongs to Schiffrin (1987). Within this frame, this study aims for describing the discourse markers in general, and provides descriptive analysis of the discourse markers in high frequency of occurrence in Turkish daily speech. Content analysis of the qualitative methodology is the research technique applied for this study. Under the guidance of the previous studies in literature, certain numbers of the discourse markers have been determined, and the frequency values of the discourse markers in Turkish daily speech use have been detected. Following this process, the descriptive analysis upon the discourse markers has been based on interpersonal function and textual function. Brinton (1996)'s taxonomy is the key category approved in this study, for analyzing the functions of the discourse markers. In this regard, a qualitative evaluation towards the discourse markers has been proceeded, assessing the registers selected from the transcriptions within the scope of the conversation analysis. The overall result of this study is the emphasisvii of the functional variance of the discourse markers in Turkish daily speech and their importance in the field of Linguistics.
Benzer Tezler
- Ejderhanın motif olarak gelişimi ve Osmanlı sanatında kullanımı (1453-1600)
Başlık çevirisi yok
CANDAN ÜLKÜ
- Kırgızca ve Türkçede 'göz' ile ilgili deyimler ve çağrışım alanlarının karşılaştırılması
The idioms related with 'eye? in Kyrgyz and Turkish dialects and comparison of their association areas
AIGUL TURSUNOVA
- Reclaiming the city square; social production of public space- Sultanahmet–Beyazit–Taksim Republican squares
Şehir meydanı savunusu; kamusal mekanın toplumsal üretimi-Sultanahmet–Beyazıt–Taksim Cumhuriyet meydanları
MERİÇ DEMİR KAHRAMAN
Doktora
İngilizce
2017
Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HANDAN TÜRKOĞLU
- Ana dili Rusça olanların ana dilini konuşma sürecinde kod değiştirme, karıştırma ve girişim hataları
Code changing, mixing and interference errors in the process of speaking the native language of Russian speakers
MADİNA KÜÇÜK
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
DilbilimGazi ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BAŞAK UYSAL
- 5. sınıf öğrencilerinin kalıp sözleri tanıma ve yazılı anlatımda kullanma durumları (Manisa örneği)
5. class students' formulaic word recognition and usage in written expression (Example of Manisa)
ŞÜKRÜ ÖZEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Eğitim ve ÖğretimUşak ÜniversitesiTürkçe Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSA ÇİFCİ