Kırgızca ve Türkçede 'göz' ile ilgili deyimler ve çağrışım alanlarının karşılaştırılması
The idioms related with 'eye? in Kyrgyz and Turkish dialects and comparison of their association areas
- Tez No: 218339
- Danışmanlar: DOÇ. DR. HALİL IBRAHİM USTA
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Dilbilim, Türk Dili ve Edebiyatı, Linguistics, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2007
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Edebiyatı Bölümü
- Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 112
Özet
Kırgızca ve Türkçede `Göz' ile İlgili Deyimler ve Çağrışım Alanlarının Karşılaştırılması? adlı yüksek lisans tez çalışmamızda, esas konumuza geçmeden önce, Kırgız ve Türk lehçelerinin etnik ve dil bağlarına, sözdizimsel özelliklerine, deyimlerin genel değerlendirilmesine yer verdik. Her iki lehçedeki deyimleri karşılaştırmadan önce, iki lehçenin ne tür bağları vardır, sözdiziminin yapısı aynı mıdır farklı mıdır bir bakmak gerektiğini doğru bulduk. Kıpçak grubuna ait olan Kırgızca ile Oğuz grubuna ait olan Türkçenin tarihsel bağlantıları, bu lehçelerin sözdizimindeki benzerlik ve farklılıkları, dillerin gelişim süreci içinde akraba dillerden veya yabancı dillerden etkilenme dereceleri, bu etkilerin sözdizimine yansımaları, tezimizin çerçevesi içinde kalan konulardır.Ayrıca bu calısmamızda Çağdaş Kırgızca ve Türkçede sözdizimi, sözdiziminde görev alan üyeler, kalıplaşmış anlatım biçimleri (deyimler), bunların sözlükbirim olan şekilleri incelenerek gösterilmiştir.Daha sonra, bu iki lehçedeki ?göz? kavramı ile ilgili deyimler ve çağrışım alanı karşılaştırıldı. Çalışmada önce Kırgızcadaki deyim ele alınarak Türkçedeki karşılığı ile benzerlik-farklılıkları gösterildi. Her iki lehçe de deyim bakımından oldukça zengin olduğu ve konu itibariyle biraz geniş olduğu için en çok kullanılan organ adlarından ?göz? seçilip, bunun üzerinde bir karşılaştırma yapıldı.Kaynak olarak öncelikle genel dil sözlükleri, deyimler sözlükleri tarandı, bu konuda yapılan araştırma ve incelemeler araştırıldı. Örnekler edebi kaynaklardan, gazete ? dergilerden ve günlük konuşma dilinden alındı.İki dilde ortak olan eşdeğer deyimleri tespit ederek bir araya getirmemizdeki amaç, adı geçen iki dilin aynı kökene dayanan akraba diller olduğunu deyimler açısından da tespit etme yoluna gitmek olmuştur.Tezimiz Kırgızcayı veya Türkçeyi öğrenmek isteyenlere, bu iki lehçenin sözdizimsel özelliklerini ve deyimlerin kullanım alanındaki farklılıkları göstermesi bakımından önemli açılımlar sağlayacaktır düşüncesindeyim.
Özet (Çeviri)
Before passing to the main subject in Master?s Thesis work named ?The Idioms Related with `Eye? in Kyrgyz and Turkish Dialects and Comparison of Their Association Areas?, we mentioned about general valuation of idioms, syntactical speciality, dialectical and ethnical relations between Kyrgyz and Turkish dialects. Before the comparison of idioms in both dialects, we decided to study if the syntactical structure is the same or not, what kind of common points these dialects have? Historical relations between Kyrgyz dialect which belongs to Kypchak group and Turkish dialect which belongs to Oguz group, syntactical differences and similarities between these two dialects, the degree of effect of foreign or relative languages during the process of development of these dialects, the reflection of these effects to the syntax are subjects which are within our Master?s Thesis.Furthermore, syntax in Modern Kyrgyz and Turkish, elements in syntax, idioms are analysed in this thesis.After, idioms related with `eye? concept and their association area, in these two dialects, were compared. Firstly, Kyrgyz idiom was taken and then shown similarity-difference in Turkish. Because of both of dialects are rich of idioms and the wide-subject, the mostly used organ name ?eye? was choosen and comparison was done on it.As the main source, general vocabularies, idiom vocabularies, researches on this subject were studied. Examples were taken from literary sources, newspapers, journals and daily spoken language.Purpose in collection of common idioms, to determine, from view of idioms, that, these dialects are relative with the same roots.
Benzer Tezler
- Türkçe ve Kırgızcada 'El' ile ilgili deyimlerin karşılaştırılması
Comparative analysis of idioms about 'Hand' in Turkish and Kyrgyz languages
GÜLSÜN BETÜL HAKAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
Türk Dili ve EdebiyatıKırgızistan-Türkiye Manas ÜniversitesiTürkoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BURUL SAGYNBAEVA
- Кыргыз жана Tүрк тилиндеги уңгу этиштер
Kırgızca ve Türkçede kök fiiller / Root verbs in Kyrgyz and Turkish languages
ALİ ÇELİK
Doktora
Kırgızca
2023
Türk Dili ve EdebiyatıKırgızistan-Türkiye Manas ÜniversitesiTürkoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BURUL SAGINBAYEVA
- Кыргыз Жана Түрк Тилдериндеги Убакыт - Мезгилди Туюндуруучу Лексикалык Каражаттар
Kırgızca ve Türkçede zaman kavramıyla ilgili sözcüklerin leksikolojik özellikleri
ALİ DAŞMAN
Doktora
Kırgızca
2010
DilbilimBişkek Sosyal Bilimler ÜniversitesiTürkoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BEYŞENBAY USUBALİEV
- Кыргыз Жана Түрк Тилдериндеги Сырдык Cөздөр
Kırgızca ve Türkçedeki ünlemler
ALİ DAŞMAN
Yüksek Lisans
Kırgızca
2003
DilbilimJusup Balasagyn Kyrgyz State UniversityDilbilim Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. Turusbek Marazıkov
- Türkçe ve Kırgızcadaki akrabalık terimlerinin atasözü ve deyimlere yansıması
Туугандык терминдердин макал-лакаптарда жана фразеологизмдерде чагылышы
OĞUZ KILINÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
Türk Dili ve EdebiyatıKırgızistan-Türkiye Manas ÜniversitesiTürkoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. TAALAYBEK ABDİYEV