Yapılı çevre özelliklerinin sosyal ve çevresel sürdürülebilirlik üzerine etkileri: Mersin kent merkeziyle, Pozcu ve Mezitli alt merkezlerinden bulgular
Effects on built environment characteristics on social and environmental sustainability: Findings from Mersin city centre, Pozcu and Mezitli subcenters
- Tez No: 560626
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ŞULE TÜDEŞ, PROF. DR. RUŞEN KELEŞ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Şehircilik ve Bölge Planlama, Urban and Regional Planning
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Şehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 287
Özet
Sürdürülebilirlik kavramı, 1987 yılında Brundtland Raporu'nun yayınlanmasıyla küresel ölçekte yankı bulmuş ve o günden bugüne önemini artırarak tartışılmaya devam etmiştir. Bu doğrultuda, teknolojinin hızlı gelişimi ve dünyadaki kent nüfusunun artışı nedeniyle sınırlı kaynaklara olan talebin artması, bu kaynakların sürdürülebilir kılınmasının gelecek nesiller üzerindeki etkisi nedeniyle çeşitli kaygıların oluşmasına neden olmuştur. Dolayısıyla, hem küresel hem de yerel ölçekte sosyal, ekonomik ve çevresel sürdürülebilirliğin sağlanması gerekliliği üzerinde fikir birliği oluşturulmuştur. Bu doğrultuda, bu tez çalışmasında sürdürülebilirliğin sosyal ve çevresel boyutları odak olarak alınmış ve arazi kullanımı, yoğunluk ve komşuluk birimi tasarımı çerçevesinde alınan planlama kararlarının, kent mekânına yansımalarının sosyal ve çevresel sürdürülebilirliğe anlamlı bir etkisinin olup olmadığı sorgulanmıştır. Bu etkiyi tespit edebilmek amacıyla ilk olarak; arazi kullanımı, yoğunluk ve komşuluk birimi tasarımına ilişkin planlama kararlarının, yapılı çevre üzerindeki sonuçları, mekânsal indekslerin geliştirilmesi yoluyla tespit edilmiştir. Sonraki aşamada ise, ilgili yazında tanımlanan sosyal ve çevresel sürdürülebilirlik ölçütleri doğrultusunda soruları oluşturulan anket çalışmasından elde edilen verilerle, bir önceki aşamada elde edilen mekânsal indeksler arasında anlamlı bir ilişki olup olmadığı, gerçekleştirilen ordinal ve multinominal regresyon analizleriyle tespit edilmiştir. Bu analizler sonucunda elde edilen bulgularda, özellikle hane halkı değişkenleri (yaş, cinsiyet, eğitim durumu ve ortalama hane halkı geliri) ile sürdürülebilir toplum ve sosyal eşitlik bileşenlerinin; arazi kullanımı, yoğunluk ve komşuluk birimi tasarımına ilişkin planlama kararlarıyla kıyaslandığında sosyal sürdürülebilirliğe daha fazla katkısı olduğu bulunmuştur. Benzer biçimde, hane halkı değişkenlerine ek olarak kullanılan ulaşım türünün, ev-iş yeri arasındaki mesafenin ne kadar sürede alındığının ve yaşanılan çevrenin kirlilik bakımından mevcut durumunun çevresel sürdürülebilirliğe daha fazla etkisi olduğu bulunmuştur. Sonuç bölümünde ise elde edilen bulgulara dayanarak, ilgili yazın eleştirisi yapılmış ve kentsel politikalara ilişkin öneriler geliştirilmiştir.
Özet (Çeviri)
The sustainability concept has been globally recognized since 1987 when Brundtland Report was published and it has been discussed since then by increasing its significance. In this direction, growing demand of scarce resources within the sense of rapid growth in technology and urban population is an increasing concern due to its undesired effects on future generations. Accordingly, there is a consensus on ensuring social, economical and environmental sustainability both in the context of global and local scale. Therefore, in this study, social and environmental aspects of sustainability are focused on and whether there is a significant effect of spatial reflections of planning decisions, related with land use, density and neighborhood design on social and environmental sustainability is examined. To determine this effect firstly, the consequences of the planning decisions, related with land use, density and neighborhood design on built environment are identified by developing spatial indexes. Then, whether there is a significant relation between the spatial indexes and the data gathered from the questionnaires, which are composed by the social and environmental criteria discussed in the related literature, is determined by using ordinal and multinomial regression analyses. Findings show that especially household variables (age, gender, educational status and average household income) with sustainable community and social equity components have more effect on social sustainability, comparing with the planning decisions, related with land use, density and neighborhood design. Similarly, in addition to household variables, used transportation mode, time distance between home and workplace and pollution situation of the living space have more effect on environmental sustainability. Lastly, in the conclusion part, the related literature is criticized and proposals are developed in the context of urban politics, depending on the findings.
Benzer Tezler
- Assessment of urbanization history of Addis Ababa city, Ethiopia
Addıs Ababa cıty, Ethıopıa'nın kentleşme tarihinin değerlendirilmesi
ABDURAHMAN HUSSEN YIMER
Yüksek Lisans
İngilizce
2023
Şehircilik ve Bölge PlanlamaMersin ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ALİ CENAP YOLOĞLU
- Kıyı kentlerindeki sosyo-ekonomik gelişmişlik niteliğinin mekansal büyümeye etkileri
The effects of socio-economic development characteristic of coastal cities on urban spatial development
MERVE YILMAZ
Doktora
Türkçe
2019
Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FATİH TERZİ
- Urban ecotherapy: A comparative evaluation on the therapy potentials of park features in Istanbul
Kentsel ekoterapi: İstanbul'daki park özelliklerinin terapi potansiyelleri üzerine karşılaştırmalı bir değerlendirme
DİDEM KARA
Yüksek Lisans
İngilizce
2021
Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik ÜniversitesiKentsel Tasarım Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GÜLDEN DEMET ORUÇ
- Vernaküler yerleşimlerin dönüşümü ve sosyo-kültürel sürdürülebilirliği üzerine karşılaştırmalı değerlendirme: Mustafapaşa-Sinasos (Kapadokya) ve Sassi (Matera)
Comparative evaluation on transformation and socio-cultural sustainability of vernacular settlements: Mustafapasa-Sinasos (Cappadocia) and Sassi (Matera)
YAPRAK DUVARCI
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
MimarlıkÇankaya ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FATMA GÜL ÖZTÜRK BÜKE
- Exploring the interplay between physical environment characteristics and place attachment: A case of Selimiye neighbourhood in İstanbul
Fiziksel çevre özellikleri ile yere bağlılık arasındaki karşılıklı ilişkinin keşfi: Selimiye mahallesi örneği
SARE UYAR
Yüksek Lisans
İngilizce
2024
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYŞE SEMA KUBAT