Okul danışmanlarının etik problemlere yönelik yaklaşımları
Attitudes of school counselors towards ethical problems
- Tez No: 563157
- Danışmanlar: PROF. DR. FATMA EBRU İKİZ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Psikoloji, Education and Training, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dokuz Eylül Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 181
Özet
Bu çalışmanın amacı okul psikolojik danışmanlarının etik problemlere yönelik yaklaşımlarını tespit etmektir. Çalışma nitel araştırma yöntemi ile yürütülmüştür. Araştırma kapsamında, okul psikolojik danışmanlarının etik açıdan içsel çatışma yaşadığı örnek olayların belirlenebilmesi için 13 okul psikolojik danışmanı ile odak grup görüşmeleri gerçekleştirilmiştir. Odak grup görüşmeleri sonucunda okul psikolojik danışmanlarının etik problem yaşadıkları 25 vaka tespit edilmiştir. Elde edilen vakalar yapılandırılıp zenginleştirilerek 13 senaryo haline getirilmiştir. Yapılandırılan senaryolar, bireysel görüşmeler ile daha önce odak grup çalışmalarına katılmamış 27 okul psikolojik danışmanına yöneltilmiş ve bu durumu yaşayan kişi kendileri olsa nasıl davranacakları sorulmuştur. Senaryolara ilaveten katılımcılara; sıklıkla deneyimledikleri etik problemleri, bu etik problemlerin çözümünde engel ve yardımcı olarak algıladıkları kaynakları ve etik açıdan yetkin bir psikolojik danışmana dair algılarını belirlemeye yönelik yarı yapılandırılmış 4 soru yöneltilmiştir. Araştırmanın katılımcılarının senaryolara verdikleri yanıtlar sonucunda, okul psikolojik danışmanlarının yaşadıkları etik problemlerin neler olduğu ve etik problemlere yönelik yaklaşımları tespit edilmiştir. Sonuçlar, okul psikolojik danışmanlarının; a) gizlilik ve gönüllülüğün gözetilmemesi, b) istismar durumları, c) özel gereksinimli öğrencinin yönlendirilmesi, d) farklı okullara ve kurumlara eş zamanlı görevlendirilme sonucunda iş ve sorumluluk kapsamının genişletilmesi, e) okul personelinin iş birliği yapmaması, f) mesleki sınırların net olmaması, g) yönetsel görevler ile yüklenmeleri başlıklarında etik problemler yaşadıklarını ortaya koymaktadır. Sonuçlara göre, etik problem yaşadıklarını düşündükleri durumlarda, okul psikolojik danışmanlarının etik problemlere yönelik yaklaşımlarının; a) öğrencinin yararını gözetmesi, b) bildirim yapılması gereken durumlar zorlayıcı nitelikler taşısa da bildirmeyi tercih edecekleri, c) gizliliğin korunmasını ve gönüllülüğü önemsedikleri, d) yetkinlik sınırları içerisinde uygulamalar yapmaya istekli oldukları, e) mesleki rolleri ile örtüşmeyen görevlendirmeleri kabul etmek istemedikleri, f) mesleki rolünü okul personeline ve öğrencilere tanıtmayı uygun buldukları yönünde olduğu tespit edilmiştir. Okul psikolojik danışmanlarının belirttikleri etik problem yaşantıları göz önüne alındığında; a) okul yöneticilerinin, öğrenci velilerinin ve okul personelinin öğrencilerin gönüllüğünü ve gizliliği gözetmemesinin, b) hassas ve yasal durumlarda olayla ilişkili diğer paydaşlarla iş birliği kurulamamasının ve c) okul psikolojik danışmanlarının yetki sınırlarının belirsizliğinin etik problemlerin çözümünde engel olarak algılandığı tespit edilmiştir. Etik problemlerin çözümünde katılımcıların, konuyla ilgili resmi kurumların, okul personelinin, emniyet güçlerinin, diğer ruh sağlığı uzmanlarının, öğrenci velilerinin, öğrencilerin kendilerinin, adli mercilerin destek alınmasının, üniversitelerde konuyla ilgili uzman akademisyenlerin süpervizörlüğüne başvurulmasının ve online ya da basılı kaynaklardan bilgi edinmenin kendilerine yardımcı olabileceğini düşündükleri tespit edilmiştir. Etik açıdan yetkin bir psikolojik danışmanın nasıl olması gerektiğine yönelik algılar incelendiğinde ise a) güvenilir olma ile gizliliği gözetme, b) yeterlik sınırlarını bilme ve yetkin olduğunu karşı tarafa hissettirme, c) iş birliğine açık olma, d) sabırlı olma, e) ikna kabiliyetinin yüksek olması, f) yeniliklere açık olma, g) hak, yasa ve yönetmeliklere hakim olma, hangi durumları kime nasıl bildireceğini bilme, h) koşulsüz kabulün sağlaması, nesnel ve empatik olma ile ayrımcılık yapmama ve değer aktarımından uzak durma özelliklerine sahip olunması gerektiğini düşündükleri tespit edilmiştir.
Özet (Çeviri)
The aim of this study was to examine attitudes of school counselors towards ethical problems. The study was conducted with qualitative research method. Thirteen counselors participated in the focus group interviews in order to determine ethical problems of school counselors. According to the focus groupinterviews, a total of 25 cases were identified which includes ethical problems. The cases were structured and transformed into 13 scenarios. Twenty seven other school counselor interviewed afterwards. Participants were asked about how they would behave if they encounter these situations. In addition to the scenarios semi-structured interview questions were asked to participants in order to determine the ethical problems they often experienced, the sources they perceived as obstacles and solutions to solve these ethical problems and their perceptions about an ethically competent counselor. According to the responses of the participants to the scenarios, the ethical problems experienced by school counselors and their approaches to ethical problems were determined. According to the findings, it was seen that school counselors faced ethical problems about a) confidentiality and ignorance of the willingness for psychological help, b) child abuse situations, c) referral process of the students with special needs, d) expanding the scope of esponsibilities with assignments to different schools and institutions, e) uncooperative school staff, f) uncertainty of professional boundaries and g) assigning to administrational tasks. According to the results, when they face ethical problems, school counselors a) take care of the benefit of the students, b) prefer to report even if the conditions are challenging, c) they care about the confidentially and willingness of the student, d) prefer to practice within the scope of their competence e) do not want to accept assignments that do not correspond to their professional roles, and f) found it appropriate to introduce their professional role to school staff and the students. It was also found that when school counselors encounter ethical dilemmas, they think situations including a) ignorance of the willingness by school administration, parents and school staff, b) uncooperative stakeholders, c) uncertainty of authority limits of the counselor might obstruct the solution of the ethical problem. The participants also stated that official institutions related to the case, school staff, police forces, other mental health experts, parents, students, judicial authorities and supervision processes offered by academicians, online or printed sources might help them to solve ethical problems. When the perceptions of the participants were examined, the specifications of an ethical psychological counselor was determined as the following; a) protecting confidentiality, b) knowing the limits of competence and being competent, c) being open to cooperation, d) being patient, e) being persuasive, g) being open to new ideas, g) knowing the rights, laws and regulations and knowing about the reporting process, h) regarding and accepting the students unconditionally, being objective and empathic, and not being discriminatory and avoiding value transfer to the students
Benzer Tezler
- Psikolojik danışmada etik ihlaller
Ethical violations in psychological counseling
DOĞANCAN YAYLA
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
PsikolojiVan Yüzüncü Yıl ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FUAT TANHAN
- Okul psikolojik danışmanlarının kullandıkları etik karar verme modellerine göre etik kararlarının incelenmesi
Examining the ethical decisions of school psychological counselors according to the ethical decision making models used
ESİN MATOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimKırıkkale ÜniversitesiRehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SEVDA ASLAN MUCUR
- Okul psikolojik danışmanlarının kariyer psikolojik danışmanlığı öz-yeterliliğinin geliştirilmesi
Improving the career counseling self-efficacy of school counselors
SAMET ŞAHİN
Doktora
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimDokuz Eylül ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. DİĞDEM MÜGE SİYEZ
- Okul psikolojik danışmanlarının ve öğretim elemanlarının mesleğe ilişkin bazı konulardaki algılarının incelenmesi
Examınatıon of the perceptıons of the counselors and the supervısors about the professıon who study ın the counseling field
ZURİYE GÜNGÖR
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
Eğitim ve Öğretimİnönü ÜniversitesiEğitim Bilimleri Bölümü
YRD. DOÇ. DR. YÜKSEL ÇIRAK
- Okul temelli konsültasyon eğitim programının okul psikolojik danışmanlarının konsültasyon öz-yetkinlik düzeylerine etkisi
The effect of school-based consultation training program on the consultation self-efficacy levels of school counselor
ABDULLAH MÜCAHİT ASLAN
Doktora
Türkçe
2022
Eğitim ve ÖğretimGazi ÜniversitesiRehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET GÜVEN