Geleneksel Türk tiyatrosunda toplumsal sınıfların dil kullanımı
Language usage of social classes in traditional Turkish theatre
- Tez No: 565756
- Danışmanlar: DOÇ. DR. GÜLCAN ÇOLAK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Dilbilim, Sahne ve Görüntü Sanatları, Linguistics, Performing and Visual Arts
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türk Dili Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 477
Özet
Geleneksel Türk Tiyatrosunda Toplumsal Sınıfların Dil Kullanımı adlı tez çalışmamızda toplumsal sınıf bağlamında dil kullanım biçimleri belirlenmeye çalışılmıştır. Üç Karagöz oyunu, iki orta oyunu, bir meddah hikâyesi, bir de köy seyirlik oyunu olmak üzere yedi metin incelenmiştir. Geleneksel Türk tiyatrosunda toplumsal sınıflar tespit edilirken eğitim durumu, meslek, gelir düzeyi gibi değişkenler esas alınmıştır. Bu değişkenler göz önünde bulundurularak metinlerde yer alan tipler toplumsal açıdan sınıflandırılmıştır. Metinlerde alt, orta ve üst olmak üzere üç toplumsal sınıfı da temsil edebilecek tipler olduğu belirlenmiştir. Sınıflandırılan bu tiplerin dil kullanım özellikleri; söz varlığı, cümle uzunlukları, söylemsel ve dilsel özellikler bakımından incelenmiştir. Tiplerin kullandıkları toplam ve farklı kelime sayısı belirlenerek her tipin kelime hazinesi tespit edilmiştir. Cümle uzunluklarında tiplerin kurduğu her cümlenin kelime sayısı ve oranları çıkarılmıştır. Söylemsel özelliklerde argo, kabalık, küfür, yüceltme, iltifat, tehdit, ilenme ifadeleri tespit edilmiştir. Dilsel özelliklerde bireysel kelime yaratımları, ağız özellikleri ve devrik cümleler belirlenmiştir. Bütün bu özelliklerin kelime ve cümle içindeki oranları belirlenerek sayısal veriler elde edilmiştir. Elde edilen sayısal veriler tablolaştırılarak her bölümde yer alan tiplere göre dil kullanımı değerlendirilmiştir. Çalışma verilerinin değerlendirilmesi sonucunda geleneksel Türk tiyatrosunda yer alan tiplerin toplumsal tabakalara göre dil kullanımında farklılıklar olduğu görülmüştür.
Özet (Çeviri)
In the subject thesis entitled Use of Language of Social Classes in the Traditional Turkish Theatre, language use forms within the context of social classes has been studied. Seven texts consisting of three Karagöz Shadow Plays, two light comedy, one encomiast and one theatrical village play has been analyzed. In order to identify the social classes in Traditional Turkish theatre, the variables has been based on educational background, occupation and level of income and such. In view of these variables, the characters in the texts has been classified in respect of social standing. It has been established that there are characters in the studied texts that can represent the low, middle and upper social classes. Features of the language use on these classified characters has been analyzed in terms of vocabulary, sentence length, discursive and linguistic properties. The vocabulary of each of the characters has been ascertained by the total and different number of words used in the characters. While studying the sentence lengths, the number of words formed in each of the characters and their ratios has been elicited. In the discursive features, use of slang, rudery, cursing, glorification, compliments, threat and execrating connotations has been detected. In linguistic features, self-originated vocabulary, dialect diversity and inverted sentences have been defined. Numeric data has been collected by establishing the number of occurrences of these features in the characters and their ratios. Obtained numeric data has been tabulated to evaluate the use of language in each of the characters. In conclusion of the evaluation of the study data, it has been observed that according to the social classes of the characters in the Traditional Turkish Theatre, there are differences on the use of the language. These differences has been found to be directly related to the educational background, occupation and level of income of the characters.
Benzer Tezler
- Ferhan Şensoy'un oyunlarında geleneksel Türk tiyatrosu öğelerinin kullanımı
Traditional Turkish in Ferhan Şensoy's theateruse of theater items
GÜNGÖR MERT MEMİŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Halk Bilimi (Folklor)Kocaeli ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. UĞUR DURMAZ
- Benzeşen ve ayrışan yönleriyle Commedia Dell'arte ile ortaoyununda tip ve kostüm
Type and costume in ortaoyunu with Commedia Dell'arte with similar and different aspects
SELİM CİNİSLİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Sahne ve Görüntü SanatlarıAtatürk ÜniversitesiSahne Sanatları Ana Bilim Dalı
DOÇ. SÜREYYA TEMEL
- Geleneksel Türk tiyatrosunda toplumsal cinsiyet
Gender in the traditional Turkish theater
MİHRİBAN AKKUŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Halk Bilimi (Folklor)Nevşehir Hacı Bektaş Veli ÜniversitesiTürk Halk Bilimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ TUGBA GÖNEL SÖNMEZ
- Modern Türk tiyatrosunda Epik'in görünümü (1960-1980)
The appearance of epic in modern Turkish theatre (1960-1980)
EMİNE CANDAN İRİ
Doktora
Türkçe
2020
Sahne ve Görüntü SanatlarıSüleyman Demirel ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ CAFER GARİPER
- Kuzey Makedonya ve Kosova Türk tiyatrosunda kadın merkezli folklorik bir inceleme
A woman-centered folkloric analysis in the Turkish theater of North Macedonia and Kosovo
BÜŞRA YILMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Türk Dili ve EdebiyatıBolu Abant İzzet Baysal ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SERDAR UĞURLU
DOÇ. DR. SELÇUK KÜRŞAD KOCA