Precarious manhood in Turkey: Earned, lost, and threatened status of manhood
Türkiye'de kırılgan erkeklik: Kazanılan, tehdit edilen ve kaybedilen bir statü olarak erkeklik
- Tez No: 566864
- Danışmanlar: PROF. DR. NURAY SAKALLI UĞURLU
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2019
- Dil: İngilizce
- Üniversite: Orta Doğu Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Sosyal Psikoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 202
Özet
Bu tezin amacı Kırılgan Erkeklik Tezi (KET)'ni Türkiye'nin kültürel bağlamında incelemek ve KET'in erkeklik ideolojisi ile olan ilişkisini ortaya koymaktır. KET erkekliğin kaygılı, belirsiz ve tehdide yatkın yapısından dolayı kırılgan olduğunu öne sürer. KET'e göre erkeklik toplumsal performanslarla zor kazanılan, kolay kaybedilen ve kaygılı yapısı nedeniyle toplumsal cinsiyet tehditine uyumsuz ve olumsuz davranış/düşüncelerle tepki verir. Bu varsayımları test etmek ve kırılgan erkeklik/kadınlık inançlarının geleneksel erkeklik ideolojisi ile ilişkisini araştırmak için toplamda beş çalışma yapılmıştır. İlk çalışmada, 4-faktörlü (aile reisi, baskınlık, duygusal kısıtlama, and kadınsılıktan kaçınma) ve 23 maddeli Erkeklik İdeolojisi Ölçeği geliştirilmiştir. İkinci çalışmada, insanların erkekliğin/kadınlığın kazanılan bir statü olup olmadığına dair algıları araştırmacı tarafından yazılmış atasözleri aracılığıyla ölçülmüş ve bu algıların erkeklik ideolojisini benimseme ile olan ilişkisi araştırılmıştır. Buna göre katılımcılar erkekliği kadınlığa kıyasla daha zor kazanıldığını düşünmüşlerdir. Bu görüşler erkeklik ideolojisinin kadınsılıktan kaçınma unsurunu daha çok benimseyenlerde daha fazla görülmüştür. Üçüncüvii çalışmada, erkekliğin/kadınlığın kaybına dair alıntılar okutulmuş ve bu kaybın sosyal ve fiziksel atıflarla olan ilişkisine bakılmıştır. Katılımcılar erkekliği, kadınlığa kıyasla sosyal/toplumsal nedenlere bağlı olarak daha kolay kaybedilebilir görmüşlerdir. Ancak açık uçlu cevaplarında her iki statünün kaybı da sosyal nedenlerle açıklanmıştır. Dördüncü ve beşinci çalışmalarda ise tehdit karşısında erkekliğin kadınlığa kıyasla daha fazla kaygı ve öfke doğuracağı varsayımı örtük ölçümlerle sınanmıştır. Buna göre verilen toplumsal cinsiyet tehdidi ne erkeklerde ne kadınlarda kaygıya sebep olmuş; ancak aynı tehdit erkeklerde kadınlara kıyasla (daha fazla fiziksel öfke açığa çıkarmıştır. Araştırma sonuçları Türkiye kültürü ve kültürler-arası farklılıklara ilişkin yakın dönemli çalışmalar bağlamında tartışılmıştır.
Özet (Çeviri)
This dissertation aims to examine Precarious Manhood Thesis (PMT) in the cultural context of Turkey as well as examining the role of masculinity ideology on precarious manhood. According to PMT manhood is a hardly acquired anxious social status, it can be lost, and its anxiety results in maladaptive thinking patterns and behaviors in the face of gender threat. To test these assumptions, this dissertation conducts five studies. Study 1 develops traditional masculinity ideology scale with 23 items and four factors (i.e., head of family, dominance, emotional restriction, and avoidance of femininity). Study 2 examines participants' agreement with the hard-won status of manhood/womanhood. Participants perceive manhood as more precarious (hard-won) compared to womanhood. In the same study, femininity avoidance component of masculinity ideology predict the perceptions of precarious manhood/womanhood. Study 3 tests the assumption that manhood/womanhood can be lost and show that participants attribute manhood loss more to social causes rather than physical/biological causes. However, they refer to social reasons equally for both manhood and womanhood loss in their open-ended interpretations. Study 4 tests the effect of gender threat on anxious thinking style but there was no significant effect of threat on anxiety. Study 5 examines the effect of gender threat on aggressive thinking style. In gender threat condition, men react with more physically-aggressive cognitions compared to women. Overall, the results partially meet the assumptions of PMT in Turkey. The results are discussed in the light of recent literature on cross-cultural differences and the characteristics of the Turkish cultural context.
Benzer Tezler
- Arabesk filmlerde erkeklik temsili
The representation of masculinity in arabesque films
HASAN AKPULAT
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
İletişim BilimleriMardin Artuklu Üniversitesiİletişim Tasarımı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. YEKTANURŞİN DUYAN
- Psikolojik flört şiddetine yönelik algıda kırılgan erkeklik ve çelişik duygulu cinsiyetçiliğin rolünün incelenmesi
Examining the role of precarious manhood and ambivalent sexism in the perception of psychological dating violence
DUYGU KIRICI
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
PsikolojiDokuz Eylül ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İNCİ BOYACIOĞLU BAL
- Implications of femininity threat for support for transgender rights and gender-specific system justification
Kadınsılık tehdidinin trans bireylerin haklarını savunma ve cinsiyete dayalı sistemi meşrulaştırma üzerine etkileri
ÖZLEM ŞAHİN
Yüksek Lisans
İngilizce
2021
PsikolojiBoğaziçi ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ NUR SOYLU YALÇINKAYA
- Erkekliğe yönelik algılanan tehdit ile yaşam doyumu arasındaki ilişkide varoluşsal kaygıların aracı rolü
The mediator role of existential anxieties in the relationship between perceived threat to manhood and life satisfaction
ELİF HIZAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
PsikolojiMEF ÜNİVERSİTESİRehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. EZGİ TOPLU DEMİRTAŞ
- Violence as a way of reconstructing manhood: The role of threatened manhood and masculine ideology on violence against women
Erkekliğin yeniden inşası olarak şiddet: Erkekliğe tehidt ve erkeklik ideolojisinin kadına yönelik şiddet üzerindeki rolü
BERİL TÜRKOĞLU
Yüksek Lisans
İngilizce
2013
PsikolojiOrta Doğu Teknik ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. BANU CİNGÖZ ULU