Kronik hastalığı olan bireylerde sağlık okuryazarlığının yaşam kalitesi ve ilaç uyumu ile ilişkisi
Relati̇onshi̇p of health li̇teracy with quality of li̇fe and drug compli̇ance i̇n i̇ndi̇vi̇duals wi̇th chroni̇c di̇sease
- Tez No: 576783
- Danışmanlar: DOÇ. DR. YASEMİN ÇAYIR
- Tez Türü: Tıpta Uzmanlık
- Konular: Aile Hekimliği, Family Medicine
- Anahtar Kelimeler: kronik hastalıklar, yaşam kalitesi, ilaç uyumu, ASOY, Chronic diseases, drug compliance, quality of life, ASOY
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Atatürk Üniversitesi
- Enstitü: Tıp Fakültesi
- Ana Bilim Dalı: Aile Hekimliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 103
Özet
Kronik Hastalığı Olan Bireylerde Sağlık Okuryazarlığının Yaşam Kalitesi ve İlaç Uyumu İle İlişkisi Giriş ve Amaç: Hastalar, sağlık sisteminin temel öğesi olup, hastalıkları hakkında aldıkları kararlar, sağlık sonuçları ile verilen sağlık hizmetinin etkinliğini ve kalitesini önemli bir düzeyde etkilemektedir. Hastalar tarafından alınan kararlar ise daha çok sağlıkla ilgili becerileri, kapasiteleri ve bilgileri neticesinde oluşmaktadır. Bu durum literatürde ''sağlık okur-yazarlığı'' olarak adlandırılmaktadır. Sağlık okuryazarlığı düzeyinin iyileştirilmesi, bireylerin sağlığı hakkında; bilgi arama, anlama ve onay verme, riskleri anlama gibi yaşam kalitesini ve tedaviye uyumunu artırmada önemli bir unsur olarak öngörülebilir. Bu çalışmada kronik hastalığı olan bireylerde sağlık okuryazarlığının yaşam kalitesi ve ilaç uyumu ile olan ilişkisinin incelenmesi amaçlanmaktadır. Yöntem: Çalışma Ocak-Nisan 2018 tarihleri arasında Atatürk Üniversitesi Tıp Fakültesi Aile Hekimliği Anabilim Dalı'na bağlı hizmet veren beş adet Eğitim Tipi Aile Sağlığı Merkezi'ne kayıtlı ve en az bir kronik hastalığı (diyabet, kronik akciğer hastalığı, kardiovasküler hastalık, kas-iskelet sistemi hastalıkları vb.) olan hastalar (n=545) arasında yapıldı. Bu kişilerden en az bir kronik hastalığı olma, çalışmamıza katılmaya gönüllü olma gibi dahil edilme kriterlerini karşılayan 150 kişi çalışmaya alınmıştır. Önce bu kişilerin sosyodemografik ve klinik özelliklerine dair tanımlayıcı bilgileri almaya yönelik 17 soruluk veri toplama formu kullanılmıştır. Daha sonra sağlık okuryazarlığı düzeyini ölçmek için 47 sorudan oluşan ASOY, yaşam kalitesi düzeyini ölçmek için SF-36'nın farklı 8 alt başlığından 12 farklı madde alınarak daha kısa bir form olan SF-12 Kısa Sağlık Ölçeği ve ilaç uyumu düzeyini ölçmek için 6 maddeden oluşan Modifiye Morisky Ölçeği uygulanmıştır. Çalışmanın verileri SPSS 23.0.0 (Statistical Package for Social Sciences) programı ile analiz edildi. Verilerin değerlendirilmesinde önce tanımlayıcı istatistikler yapıldı. Tanımlayıcı istatistikler, ortalama ± standart sapma ve n (%) olarak verildi. Gruplar arasında numerik verilerin farkının belirlenmesinde Student-t testi kullanıldı. Gruplar arasında kategorik verilerin karşılaştırılmasında ise Ki-kare testi kullanıldı. Korelasyon analizi için ise Pearson Korelasyon analizi testi kullanıldı. İstatistiksel anlamlılık düzeyi p0,05). Sonuç: Çalışmamızda yaş, ilaç uyumu ve yaşam kalitesi gibi parametrelerin kronik hastalığı olan bireylerin sağlık okuryazarlığını etkilediği gösterilmiştir. Bu sonuçlardan yola çıkarak sağlık okuryazarlığı hakkında toplumda farkındalık oluşturulmalı, riskli gruplar öncelikli olmak üzere toplumun sağlık okuryazarlık düzeyi değerlendirilmelidir. Özellikle kronik hastalığa sahip bireylerle, yaşlı ve kronik hastalığa sahip bireylerin sağlık okuryazarlık düzeylerinin iyileştirilmesi hem bireylerin kendi sağlık yönetimlerini gerçekleştirmede bireylere katkı sağlayacak hem de sağlık kuruluşlarının ve özellikle acil servislerindeki yoğunluk ve iş yükünün azaltılmasında pozitif yönde etki ederek daha kaliteli hizmet verilmesine imkân sunacaktır.
Özet (Çeviri)
Relationship of Health Literacy Wıth Quality of Life and Drug Complıance in Individuals With Chronic Disease Introduction and aim: Patients are the basic elements of the health system and their decisions about their diseases affect the health outcomes and the effectiveness and quality of the health service provided. The decisions made by the patients are mostly based on their health-related skills, capacities and knowledge. This situation is called 'health literacy' in the literature. The level of health literacy, improving the health of individuals about; information can be envisaged as an important element in improving the quality of life and its adaptation to treatment, such as searching, understanding and giving consent, understanding risks. In this study, it is aimed to examine the relationship of health literacy with quality of life and drug compliance in individuals with chronic disease. Methods: The study was conducted between the patients who has at least one chronic disease (diabetes, chronic lung disease, cardiovascular disease, musculoskeletal diseases, etc.). (n=545 ) and enrolled in the Family Health Center of Five Education units in the department of family medicıne of Atatürk University Faculty of Medicine between January-April 2018. At least 150 people who meet the criteria of inclusion as being a chronic disease and volunteering to participate in our study were included in the study. First, descriptive information about the sociodemographic and clinical characteristics of these individuals to get 11 questions for the data collection form was used. Then, In order to measure the level of quality of life, ASO had 47 questions, SF-36 was taken from 12 different sub-headings, and SF-12 short-term health scale, a shorter form, and 6 items were applied to measure the level of drug compliance. Data were analyzed using SPSS 23.0 (Statistical Package for Social Sciences). Descriptive statistics were used to evaluate the data. Descriptive statistics were expressed as mean ± standard deviation and N ( % ). The student's t-test was used to determine the difference between the groups. Chi-square test was used to compare categorical data between groups. Pearson correlation test was used for correlation analysis. The level of statistical significance p0.05). Conclusion: in our study, parameters such as age, drug compliance and quality of life affect the health literacy of individuals with chronic disease. Based on these results, awareness of health literacy should be established in the society and the level of health literacy of the society should be evaluated, especially in risky groups. Improving the health literacy levels of individuals with chronic disease, elderly and chronic diseases will contribute to individuals in realizing their own health management, and will also positively influence health organizations and especially in reducing the intensity and workload of emergency services and provide better quality service.
Benzer Tezler
- Kronik hastalığı olan bireylerde sağlık okuryazarlığı ve sağlıklı yaşam davranışları ilişkisi
The relationship between health literacy and healthy living behaviors in individuals with chronic diseases
EMİNE MARAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Halk SağlığıDüzce ÜniversitesiSağlık Yönetimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ DİLEK ŞAHİN
- Şehitlik sağlık ocağı bölgesindeki yaşlıların yaşam kalitesi
Quality of life olderly in province şehi̇tli̇k health center di̇stri̇ct
NİHAL ÇİL
- Kronik hastalığı olan bireylerde e-sağlık okuryazarlığının sağlıklı yaşam farkındalığına etkisinde hasta güçlendirmenin düzenleyici rolü
The moderator role of patient empowerment in the effect of e-health literacy on healthy living awareness in individuals with chronic diseases
ZEYNEL ARSLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Sağlık Kurumları Yönetimiİstanbul Aydın ÜniversitesiSağlık Yönetimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ AHMET GENÇ
- Kronik hastalığı olan yaşlı bireylerde sağlık okuryazarlığı ve sağlık algısı ilişkisi
Health literacy and health perception relationship in elder individuals with chronic illnesses
ZUHAL ÇİMEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
HemşirelikEge ÜniversitesiHalk Sağlığı Hemşireliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYLA BAYIK TEMEL
- Kronik hastalığı olan bireylerin sağlıklı yaşam biçimi davranışları ile COVİD-19 aşı okuryazarlığının değerlendirilmesi
The evaluating individuals with chronic disease's healthy life style behaviors and covid-19 vaccine literacy
RUYA ODLUYURT
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
HemşirelikKafkas ÜniversitesiHemşirelik Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ DUYGU BAYRAKTAR