Kronik hastalığı olan bireylerde sağlık okuryazarlığı ve sağlıklı yaşam davranışları ilişkisi
The relationship between health literacy and healthy living behaviors in individuals with chronic diseases
- Tez No: 721116
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ DİLEK ŞAHİN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Halk Sağlığı, Sağlık Yönetimi, Public Health, Healthcare Management
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Düzce Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sağlık Yönetimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 178
Özet
Son yıllarda dünya üzerinde gerçekleşen ölümlerin büyük çoğunluğuna kardiyovasküler hastalıklar, diyabet, kanser gibi kronik hastalıklar ve bu hastalıklara neden olan risk faktörleri (sigara ve alkol kullanımı, sağlıksız beslenme, fiziksel hareketsizlik gibi) sebebiyet vermektedir. Dünyada ve ülkemizde hastalık yükünde önemli bir paya sahip olan kronik hastalıkların insan sağlığı üzerindeki etkileri ile birlikte ekonomik sonuçları da bulunmaktadır. Kronik hastalıkların tedavisinin getirdiği yüksek sağlık harcamalarının yanında bireylerin iş gücü kapsamında üretkenliğinin etkilenmesi ile sosyoekonomik kalkınma üzerinde de olumsuz etkiler meydana gelmektedir. Kronik hastalıkların, hem yaşam kalitesi ve süresine etkisi hem de sebep olduğu maliyetler göz önüne alındığında hastalığa sebep olan risk faktörlerinin önüne geçilmesi gerekmektedir. Bu sebeple sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının kazanılıp sürdürülmesi önem taşımaktadır. Bu davranışların kazanılabilmesi, bireylerin sağlık bilgilerini anlama ve kullanma yeteneklerini gerektirmektedir. Bu durum“sağlık okuryazarlığı”olarak adlandırılmaktadır. Bu araştırmanın amacı, kronik hastalığa sahip bireylerde sağlık okuryazarlığı ve sağlıklı yaşam biçimi davranışları arasındaki ilişkinin incelenmesidir. Araştırma evrenini İstanbul iline bağlı Üsküdar ilçesinde yaşayan kronik hastalar oluşturmaktadır. Gelişigüzel örnekleme yöntemi kullanılarak belirlenen 389 kronik hasta ile araştırma gerçekleştirilmiştir. Katılımcılara 14 sorudan oluşan demografik bilgiler anketi sonrasında 32 sorudan oluşan“Türkiye Sağlık Okuryazarlığı (TSOY-32)”ölçeği ve 52 sorudan meydana gelen“Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları Ölçeği II”uygulanmıştır. Katılımcıların sağlık okuryazarlığı genel indeks puan ortalaması 34,09±7,30 olarak, sağlık okuryazarlık düzeyleri ise %6,9 oranında yetersiz, %41,9 oranında sorunlu-sınırlı, %32,4 oranında yeterli ve %18,8 oranında mükemmel olarak tespit edilmiştir.“Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları II”ölçeğinden aldıkları ortalama puan ise 123,49±18,25 olarak saptanmıştır. Yapılan regresyon analizi sonucunda sağlık okuryazarlığının sağlıklı yaşam biçimi davranışları üzerinde pozitif bir etkiye sahip olduğu görülmektedir. Araştırma sonucunda sağlık okuryazarlığını arttıracak ve bireylere sağlığı geliştirici davranışların kazandırılmasını sağlayacak faaliyet ve uygulamalara yönelik önerilerde bulunulmuştur.
Özet (Çeviri)
In recent years, the majority of deaths in the world are caused by chronic diseases such as cardiovascular diseases, diabetes, cancer and risk factors (such as smoking and alcohol use, unhealthy diet, physical inactivity) that cause these diseases. Chronic diseases, which have a significant share in the burden of disease in the world and in our country, have economic consequences as well as their effects on human health. In addition to the high health expenditures brought by the treatment of chronic diseases, the impact of the productivity of the individuals within the scope of the workforce also has negative effects on socioeconomic development. Considering the effects of chronic diseases on both the quality and duration of life and the costs they cause, it is necessary to prevent the risk factors that cause the disease. For this reason, it is important to acquire and maintain healthy lifestyle behaviors. Acquiring these behaviors requires the ability of individuals to understand and use their health information. This situation is called“health literacy”. The aim of this research is to examine the relationship between health literacy and healthy lifestyle behaviors in individuals with chronic diseases. The population of the research consists of chronic patients living in Üsküdar district of Istanbul province. The research was carried out with 389 chronic patients determined using the random sampling method. After the demographic information questionnaire consisting of 14 questions, the“Turkey Health Literacy (TSOY-32)”scale consisting of 32 questions and the“Healthy Lifestyle Behaviors Scale II”consisting of 52 questions were applied to the participants. The health literacy general index score of the participants was 34.09±7.30, and the health literacy level was 6.9% insufficient, 41.9% problematic-limited, 32.4% adequate and 18.8% excellent. detected. The mean score they got from the“Healthy Lifestyle Behaviors II”scale was determined as 123.49±18.25. As a result of the regression analysis, it is seen that health literacy has a positive effect on healthy lifestyle behaviors. As a result of the research, suggestions were made for activities and practices that would increase health literacy and enable individuals to gain health-promoting behaviors.
Benzer Tezler
- Kronik hastalığı olan bireylerin sağlıklı yaşam biçimi davranışları ile COVİD-19 aşı okuryazarlığının değerlendirilmesi
The evaluating individuals with chronic disease's healthy life style behaviors and covid-19 vaccine literacy
RUYA ODLUYURT
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
HemşirelikKafkas ÜniversitesiHemşirelik Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ DUYGU BAYRAKTAR
- Hipertansif bireylerde farklı telerehabilitasyon uygulamalarının etkinliğinin incelenmesi
Investigation of the effectiveness of different telerehabilitation applications in hypertensive individuals
BEYZA NUR DURUKAN
Doktora
Türkçe
2024
Fizyoterapi ve RehabilitasyonHacettepe ÜniversitesiKardiyopulmoner Fizyoterapi Rehabilitasyon Ana Bilim Dalı
PROF. DR. EBRU ÇALIK KÜTÜKCÜ
- Kanser hastalarında sağlık okuryazarlığı ve hastalık algısı ilişkisi
Başlık çevirisi yok
EMİNE ÖZTOSUN
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2022
Halk Sağlığıİstanbul Medeniyet ÜniversitesiHalk Sağlığı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. IŞIL MARAL
- Kronik hastalığı olan bireylerde e-sağlık okuryazarlığının sağlıklı yaşam farkındalığına etkisinde hasta güçlendirmenin düzenleyici rolü
The moderator role of patient empowerment in the effect of e-health literacy on healthy living awareness in individuals with chronic diseases
ZEYNEL ARSLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Sağlık Kurumları Yönetimiİstanbul Aydın ÜniversitesiSağlık Yönetimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ AHMET GENÇ
- Kronik hastalığı olan bireylerde sağlık okuryazarlığının yaşam kalitesi ve ilaç uyumu ile ilişkisi
Relati̇onshi̇p of health li̇teracy with quality of li̇fe and drug compli̇ance i̇n i̇ndi̇vi̇duals wi̇th chroni̇c di̇sease
İDEAL BERAA YILMAZ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2019
Aile HekimliğiAtatürk ÜniversitesiAile Hekimliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. YASEMİN ÇAYIR