Geri Dön

Cisimleşmiş mekân: Beden ile nesnel dünya arasında varoluşsal bir yer

Embodied space: An existential place between the body and the objective world

PDF İndir

  1. Tez No: 577145
  2. Yazar: ECE ÖZTÜRK
  3. Danışmanlar: DOÇ. DR. YASEMİN ALKIŞER BREGGER
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Felsefe, Mimarlık, Psikoloji, Philosophy, Architecture, Psychology
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2019
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: İstanbul Teknik Üniversitesi
  10. Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Mimarlık Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Mimari Tasarım Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 145

Özet

Günlük hayatta eylemler gerçekleştirilirken, içinden geçip gidilen ya da durup dinlenilen pek çok mekân kullanılır. İnsan, eylemlerin sergilendiği bir sahne görevi gören bu mekânların içinde bedeni aracılığı ile var olur. Beden, insanın var olma biçimidir, dünyada-var-olma deneyiminin somutlaştığı yerdir. İnsan dünyayı, hareketlerinin kaynağı olan beden ile deneyimler ve beden, kendilik ile dünya arasında, karşılıklı olarak bilginin işlendiği ve üretildiği yerdir. Bu genelleşmiş nesnel akış içinde her insan, kendi bedeni ve öznel algılarıyla, mekânı birbirinden farklı deneyimler. Bu süreçte nesnel dünya beden yoluyla kendilik imgesine yansıtılır. İnsani varoluşun mekâna geri yansıtılmasıyla cisimleşmiş mekân kurulur. Çalışmanın konusunu belirleyen temel kavram, insan ve nesnel dünyanın etkileşimi sonucu kurulan“cisimleşmiş mekân”kavramıdır. Çalışmanın amacı, insanın varoluş deneyimi bağlamında nesnel dünyayı anlaşılır kılmasının bir yolu olan cisimleşmiş mekân ile içinde bulunulan fiziksel mekân arasındaki karşılıklı etkileşim dinamiklerinin açıklığa kavuşturulmasıdır. Bu bağlamda,“cisimleşmiş mekânın, içinde bulunulan mekândaki varlık deneyimi arasındaki ilişki”sorunsalından yola çıkılarak, insani varoluş ile ilgili değerlendirme ölçütleri olan“bedensel şema, hareket, kendilik”kavramlarına ulaşılmıştır. Bu kavramlar, ölçek olarak insanın nesnel dünyadaki varoluş biçimi olan beden dolayımında ele alınmış, yapılan literatür araştırmaları ile irdelenmiştir. Elde edilen veriler ışığında, insanın kamusal mekân ölçeğinde gerçekleşen etkileşimlerine odaklanılarak kavramlar arasındaki bağlantılar ortaya çıkarılmıştır. Öne çıkan kavramların ilişkili olduğu temel kavram“deneyim”kavramıdır. Bu kavramla ilişkili olarak nitel araştırma deseni ile kurgulanan çalışmada yöntem olarak fenomenolojik yaklaşım öngörülmüştür. Bu amaçla, kentsel mekânda ve mimari mekânda gerçekleşen performans örnekleri ile gündelik hayatta, olay örgüsü ve deneyim bağlamında ortaya çıkan durumlar üzerinden incelemeler yapılmıştır. İnsanın bedensel varoluşu ile fiziksel mekân deneyimi sonucunda kurulan cisimleşmiş mekân ve bununla ilişkili kavramlar odağında oluşturulan teorik altyapı, müşterek kent mekânında ortaya çıkan olaylara ışık tutmak üzere, çalışma alanında gerçekleştirilen analizlerin temellendirilmesinde kullanılmıştır. Çalışma alanı olarak seçilen Kasımpaşa Kızılay Meydanı, 2017 ve 2019 yıllarında yapılan çalışmalar ışığında haritalama tekniğiyle analiz edilmiştir. Yıllar arasında meydana gelen değişimler diyagramlar aracılığı ile incelenmiştir. Çalışma alanında cisimleşmiş mekânın ortaya çıktığı durumları irdelemek üzere, Bernard Tschumi (1994) tarafından üretilen“The Manhattan Transcripts”çalışmasında kullanılan haritalama tekniğinden yararlanılmıştır. İnsani varoluş ile ilgili değerlendirme ölçütleri bağlamında, sınır, anlam ve kimlik kavramlarının yorumlanması ile üretilen transkriptler, mekânda ortaya çıkan sosyal ve eylemsel ilişkileri incelemek üzere kullanılmıştır. Yapılan mekânsal okumalar sonucunda, cisimleşmiş mekânın nitelikleri hakkında değerlendirmeler yapılmıştır. Gerçekleştirilen çalışmalarla, felsefe ve mimarlık alanında irdelenen ve tanımları yapılmış olan“cisimleşmiş mekân”ve“varoluşsal mekân”kavramları yeniden tanımlanmıştır. Cisimleşmiş mekânın kategorisi olarak tanımlanan varoluşsal mekân kavramı ile karşıtlık oluşturacak şekilde“anosognozik mekân”kavramı üretilmiştir. Sonuç olarak, insanın dünyada varoluşunu belirleyen bedensel şema, hareket ve kendilik kavramlarına bağlı olarak ortaya çıkan cisimleşmiş mekânın, insan üzerinde yaratıcı edimin tetiklendiği ve mekânda yer edinebildiği bir süreçle varoluşsal mekân ya da kendiliğin baskılandığı anosognozik mekân olarak ortaya çıktığı, mekânın üretim sürecinde onu şekillendiren unsurlar ve mekân üzerinden üretilen anlamların, mekânda ikamet eden insan ile cisimleşmiş mekân bağlamında biribirini etkilediği bulgularına varılmıştır. İnsanın mekânla çarpışma süreci değişken ve akışkan, sabitliklerin olmadığı, çok anlamlı bir deneyim sürecidir. Çalışma kapsamında üretilen yeni tanımlar, kavramlar ve irdelemeler, mekânın yaratıcı edimi ve arzuyu açığa çıkaran dinamiklerinin, duyumsamayı artırarak nesnel dünya ile olan bağı güçlendirmesinin anlaşılması ve mekânı müşterek kılan kent hakkının korunması açısından önem taşımaktadır. Cisimleşmiş mekân, fiziksel mekânda ortaya çıkan zaman-mekân çeşitliliklerini kentsel deneyim bağlamında genişleterek mimarlığın sınırlarını yeniden düşünmeyi mümkün kılar. Mekânda açığa çıkan potansiyeller toplumsal öğeleri, ayrışmış mekânları bir araya getirir.

Özet (Çeviri)

In daily life, many spaces are used while activities are carried out. Human beings are present through their body in these spaces that act as a scene in which actions are exhibited. Body is the way of human being and it is the place where the experience of“being in the world”becomes concrete. Human, experiences with the body as the source of the movements of the world and the body is the place where information is handled and produced between the self and the world. People sense the world through the human body and creates images.In this generalized objective flow, each person experiences his / her own body and subjective perceptions and places differently. This process creates experience. For this uninterrupted process, if a judgment is made only through observation, the space is the representation of a material existence with the concrete boundaries and the people, animals and inanimate objects. But these are only objects that are objectively present in the space at that moment. The thoughts, actions, movement processes and interactions that can be described as abstract but with a materiality that affect the establishment of this concrete objectivity influence how to act in the space, the way the space is perceived and the sensation in a word the experience. Through this process, the objective world is reflected in the image of the self through the body. The basic concept that determines the subject of the study is the concept of“embodied space”established as a result of the interaction of human and objective world. In the thesis, the process of existence of man through the body in space, which constitutes the basis of the research, is briefly mentioned. It is discussed how the process of experience based on the self and the actions that form a part of human existence are related to space. The significance of the embodied space in this process is investigated and it is tried to reveal the mutual transforming potential of space and human. The aim of the study is to clarify the dynamics of the interaction between the embodied space and the physical space, which is a way of making the objective world understandable in the context of human experience. In this context, based on the problem of“the relationship between the embodied space and the experience of being in the physical space”, the concepts of“bodily schema, movement and self”, which are the evaluation criteria for human existence, have been reached. These concepts have been discussed in the context of the body, the scale of human existence in the objective world, and the literature has been examined. In the light of the data obtained, the interactions between the concepts were revealed by focusing on the interactions of people in public space scale. The basic concept to which prominent concepts relate is“experience”. In the study, which was designed with qualitative research design in relation to the concept of experience, a phenomenological approach was envisaged as a method. For this purpose, performance examples in urban space and architectural space and situations emerged in the context of experience in daily life were examined. The theoretical background formed in the focus of the embodied space and related concepts established as a result of human experience of space was used to provide the basis for the analyzes carried out in the study area in order to shed light on the events occurring in the mutual urban space. Kasımpaşa Kızılay Square, chosen as the study area, was analyzed by mapping technique in the light of the studies conducted in 2017 and 2019. The changes that occurred between years were examined by means of diagrams. The mapping technique used in“The Manhattan Transcripts”produced by Bernard Tschumi (1994) was used to examine the situations in which the embodied space emerged in the study area. In the context of evaluation criteria related to human existence, transcripts produced by interpreting the concepts of boundary, meaning and identity were used to examine the social and actional relations that arise in the space. As a result of the spatial readings, evaluations were made about the qualities of the embodied space. With the studies carried out, the concepts of“embodied space”and“existential space”which have been studied in the field of philosophy and architecture have been redefined. The concept of anosognosic space has been produced in a way that contrasts with the concept of existential space, which is defined as the category of embodied space. As a result, it was concluded that the embodied space which emerges according to the concepts of physical schema, movement and self that determines the existence of human in the world, emerged as an existential space in which the creative act is triggered on human or anosognosic space where the self is suppressed, that the factors that shaped it in the production process of the space and the meanings produced through the space affect each other in the context of the space embodied with the people living in the space. In the process of experience, people take their place in the space through the“embodied space”. The space is a ground in which human being embodies, changes its structure and transforms it according to its aims. Human interaction with space is mutual. A person who is born in a space that has been produced before him or herself, changes the space within the operational processes. Space also influences the perception, movement and action of human through its elements. Buildings and cities ensure that the current time frame is a cross-section in historical flow. This helps the people to position himself / herself in an infinite time and place. The process of human encounter with space is a process of ambiguous, variable and fluid experience. The elements that shape the space and the meanings produced can act as an existential space through a process in which creative action is triggered or as an anosognosic space in which the self is suppressed.on human beings. The phenomenon that makes it possible to re-think the boundaries of architecture by expanding the diversity of urban experience and the closed pattern of the urban experience in the context of the city-citizen relationship in daily life, the time-space differences, transitions, ruptures and rapprochements arising from experience in the physical spaces of the objective world. The perception of the potentials of the space integrates the scattered elements of social reality, the spaces separated by their functions and structures, the absolute boundaries surrounding the space, the programmed time in a differentiating space at the moment. The embodied space alters and transforms the space by starting from itself. By changing perception, it creates new meanings, definitions and forms. The process of human collision with space is a very meaningful experience process that is variable and fluid, without constants. The new definitions, concepts and investigations produced within the scope of the study are important in terms of understanding the creative act of the place and the dynamics that reveal the desire, reinforcing the connection with the objective world by increasing the sensation and preserving the right to the city that makes space mutual. The embodied space makes it possible to rethink the boundaries of architecture by expanding the time-space diversity in the physical space in the context of urban experience. The potentials uncovered in space bring together social elements and separated spaces.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    142858

    Mekanın içinde dışında olmanın fenomenolojisi

    Phenomenology of being inside outside of the place

    BANU ÖZCAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2003

    Mimarlıkİstanbul Teknik Üniversitesi

    Bina Bilgisi Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. HÜLYA YÜREKLİ

  2. Tez No

    217805

    Ankara, 1923-1950: The socio-spatial manifestation of republican will

    Ankara, 1923-1950: Cumhuriyet iradesinin sosyal-mekânsal tezahürü

    AHMET TAK

    Doktora

    İngilizce

    İngilizce

    2007

    SosyolojiOrta Doğu Teknik Üniversitesi

    Sosyoloji Ana Bilim Dalı

    PROF.DR. YUSUF ZİYA ÖZCAN

  3. Tez No

    864891

    Informal use of public space: A study on street vendors and performers in Kadıköy

    Kamusal alanın enformel kullanımı: Kadıköy'de seyyar satıcılar ve sokak sanatçıları üzerine bir araştırma

    GİZEM KEPENEK

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2024

    Mimarlıkİstanbul Teknik Üniversitesi

    Kentsel Tasarım Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. GÜLDEN DEMET ORUÇ ERTEKİN

  4. Tez No

    586036

    Origenes'te ruh ve kötülük problemi

    Soul and evil in Origenes

    NİLAY KARATAŞ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    FelsefeAtatürk Üniversitesi

    Felsefe Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ KUTSİ KAHVECİ

  5. Tez No

    345602

    Landscapes of pednelissos: Making of an urban settlement image in Ancient Pisidia

    Pednelissos peyzajları: Antik Pisidya'da bir kentsel yerleşim imgesinin yaratılması

    AHMET ÇİNİCİ

    Doktora

    İngilizce

    İngilizce

    2013

    ArkeolojiOrta Doğu Teknik Üniversitesi

    Yerleşim Arkeolojisi Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. LALE ÖZGENEL

Geri Dön