Halid Ziya Uşaklıgil'in romanlarında burjuva
Bourgeoisie in the novels of Halid Ziya Usakligil
- Tez No: 578600
- Danışmanlar: PROF. DR. HANDAN İNCİ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Yeni Türk Edebiyatı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 97
Özet
Edebiyat eleştirmeni Franco Moretti, 2013 yılında yayımlanan Tarihle Edebiyat Arasında Burjuva adlı çalışmasında edebi tür olarak romanın burjuvaziyle ilişkisini incelemiştir. Avrupa'da ortaya çıkarak dünya tarihinin şekillenmesinde önemli rol oynayan orta sınıflar edebiyatta kendilerini en çok roman türünde ifade etmiştir. Büyük şehirlerde yaşayan imtiyazlı bir sınıf olan burjuva, mülkiyeti kültürle birleştirerek yeni bir ideal insan yaratır. Moretti bu yeni insanın edebiyata etkisini incelerken anahtar sözcüklere başvurur. Moretti'nin ifadesine göre burjuvazinin ideallerinin anlatıda kendini gösterdiği anahtar sözcükler: Fayda, verimlilik, konfor, ciddi, tesir, ağırbaşlı ve robadır (mülk). Osmanlı toplumu 18. yüzyıldan itibaren modernleşme sürecine girmiştir. Batı model alınarak açılan eğitim kurumlarında yabancı öğretmenler ders vermiş, öğrenciler Avrupa burjuvazisinin değerlerini bu okullarda öğrenmiştir. Osmanlı burjuvazisi iki ayrı zümreden meydana gelmektedir. Bunların ilki modern eğitim kurumlarında yetişen ve devlet kurumlarında görev alan bürokratik burjuvazi diğeri ise ticaretle uğraşan ve çoğunluğu gayrimüslimlerden oluşan ticaret burjuvazisidir. Halid Ziya'nın hayat hikâyesi incelendiğinde onun burjuvazinin iki zümresinin de içinde bulunduğu görülür. Yazar halıcılıkla uğraşan ailesi dolayısıyla Osmanlı ticaret burjuvazisi içinde doğmuş, daha sonra devlet görevlerinde yer alarak bürokratik burjuvaziye dahil olmuştur. Küçük yaşlarından itibaren yabancı dil dersleri alan ve Ermeni Katolik Rahiplerinin açtığı özel bir okulda okuyan yazar burjuvazinin değer dünyasını benimsemiştir. Bu tezde Halid Ziya'nın; Sefile, Nemide, Bir Ölünün Defteri, Ferdi ve Şürekâsı, Mai ve Siyah, Aşk-ı Memnu, Kırık Hayatlar ve Nesl-i Ahîr romanları Moretti'nin burjuva edebiyatını çözümlediği anahtar kelimeler ve ölçütlerle incelenmiştir.
Özet (Çeviri)
Literary critic Franco Moretti, has examined the relationship between novel (as a literary jenre) and bourgeoisie in his book published in 2013 The Bourgeois: Between History and Literature. Bourgeoisie, which emerged in Europe and has an important role in resructuring the history, expressed themselves mostly in novel genre. Being a privileged class living in bit cities, Bourgeoisie has created a new ideal human by combining property and culture. Moretti, while examining the affect of this new human on literature, refers keywords. The keywords in the fiction wherein ideals of the bourgeoisie shows itself are: Useful, efficiency, comfort, serious, influence, earnest and roba (property). Ottoman society entered modernization process from 18th century onwards. In educational institutions, which were established by taking the Western model, foreign teachers gave lectures, students learned values of the European bourgeoisie in these institutions. Ottoman bourgeoisie consisted of two different groups. One was the bureaucratic bourgeoisie which was trained in modern educational institutions and served in state institutions, the other was the trade bourgeoisie, which consisted mostly of non-Muslims and engaged in trade. When the biography of Halid Ziya is examined, it can be seen that he was involved in both of the groups of bourgeoisie. Author was borned in Ottoman trade bourgeoisie because of his family, which was engaged in carpet trade, and then became a part of the bureaucratic bourgeoisie by taking part in government offices. The author, who took foreign language courses since his childhood and studied at a private school founded by the Armenian Catholic Priests, adopted the value world of the bourgeoisie. In this thesis, novels of Halid Ziya; Sefile, Nemide, Bir Ölünün Defteri, Ferdi ve Şürekası, Mai ve Siyah, Aşk-ı Memnu, Kırık Hayatlar and Nesl-i Ahir were examined with the keywords and criteria that Moretti analyzed bourgeois literature.
Benzer Tezler
- Halit Ziya Uşaklıgil'in ilk roman kahramanlarında hayat tenkidi
Criticism of the life of the first novel heroes Halid Zi̇ya Uşakligil
SELİME TÜTÜNCÜ
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Türk Dili ve EdebiyatıFatih Sultan Mehmet Vakıf ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HASAN AKAY
- Her şeyin ve hiçbir şeyin kıyısında: Halit Ziya Uşaklıgil'in romanlarında kapılar, pencereler ve can sıkıntısı
On the edge of everything and nothing: Doors, windows and boredom in Halit Ziya Uşaklıgil's novels
ABDULLAH EZİK
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Türk Dili ve EdebiyatıMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SEVAL ŞAHİN GÜMÜŞ
- Halid Ziya Uşaklıgil'in romanlarında kadın temsilleri
The representations of women in the novels of Halid Ziya Uşakligil
AYŞENUR YENİAY
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Türk Dili ve EdebiyatıAnkara Yıldırım Beyazıt ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYŞE DEMİR
- Halid Ziya Uşaklıgil'in romanlarında tekseslilik
Monophony in Halid Ziya Uşaklıgil's novels
SABRİCAN ATAMAN ÖDER
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Türk Dili ve EdebiyatıAnkara Yıldırım Beyazıt ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYŞE DEMİR
- Halit Ziya Uşaklıgil'in romanlarında anne-mekan algısı
Perception of space and mother in Halit Ziya Uşakligil's novels
SERDAR ŞEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
Türk Dili ve EdebiyatıFırat ÜniversitesiTürk Edebiyatı Bölümü
YRD. DOÇ. DR. FATİH ARSLAN