Metinlerarasılık bağlamında uyarlama olgusu ve Türk sineması: Necati Cumalı uyarlamalarında anlamın diyalojik yönelimi
Adaptation and turkish cinema in the context of intertextuality: The dialogic orientation of meaning in Necati Cumali adaptations
- Tez No: 580923
- Danışmanlar: PROF. DR. LALE KABADAYI
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Radyo-Televizyon, Sahne ve Görüntü Sanatları, Radio and Television, Performing and Visual Arts
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ege Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Radyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Sinema Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 327
Özet
Sinema ve edebiyat ilişkisinin diyalojik boyutlarının dışavurumu olan uyarlama olgusu, modernist ve postmodernist dönemlerde farklı kavramsallaştırmalar ışığında değerlendirilmiştir. İlk olarak kaynak eser ve uyarlama eser arasında sadakat nosyonu temele alınarak yapılan çalışmalar yerini, postmodernizm ile birlikte gerçeklik, anlam, temsil, dışavurum ve hatta tarihin dahi bir sorgulamaya tutularak bütünsel ve tekil karşılıklarının yıkıldığı ve yerini çoğul bir anlayışın aldığı incelemelere bırakmıştır. Bu çalışmanın birinci bölümünde, metinlerarasılık ve uyarlama olgularını açıklamaya yönelik modernist ve postmodernist yaklaşımlar ele alınarak, 'anlam' kavramının tanımı, gerçekliği oluşturma sürecindeki işlevleri ve farklı teorisyenlerin bakış açılarına göre geçirdiği dönüşümler üzerine tartışmalara yer verilmiştir. Bu çerçevede, uyarlama olgusunun sinema tarihi yazınının oluşturulması sırasında yüklendiği metinlerarası ve bağlamlararası anlamlandırma pratikleri ele alınmıştır. Çalışmanın ikinci bölümü, uyarlama olgusu aracılığıyla objektif olarak düşünülen tarih biliminin nesnelliğini yapısökümüne uğratarak kurgusallığını ön plana çıkarmakta, bu yönüyle de özne ve öznellik kavramlarına odaklanmaktadır. Bu kapsamda sinema tarihi yazınında geleneksel olarak yer edinmiş yaklaşımlar, tarih ve uyarlama olguları bağlamında yeniden değerlendirilmiştir. Üçüncü bölümde ise, metinlerarasılık kavramı çerçevesinde Türk sinemasında uyarlamanın kökenleri ve bir uyarlama biçimi olarak yerelleştirme kavramı tartışılmıştır. Buna göre, Necati Cumalı'nın öyküleri, bu öykülerin uyarlamaları, Adı Vasfiye (1985, Atıf Yılmaz), Ay Büyürken Uyuyamam (2011, Şerif Gören), ve özellikle Susuz Yaz (1963, Metin Erksan), Susuz Yaz (1973, Yılmaz Duru) filmlerinin anlatılarını, uyarlama teorileri bağlamında incelemek amaçlanmıştır.
Özet (Çeviri)
The notion of adaptation as an expression of the dialogic dimensions of the relationship between cinema and literature has been evaluated differently in modernist and postmodernist periods under the light of various conceptualizations. While initial studies sought to find a relationship based on the concept of 'fidelity' between the source text and the adapted work, later studies began to question the nature of reality, meaning, representation, expression and even history itself, resisting a unified and singular definition of such concepts under the effect of postmodernism. The first chapter of this study includes different approaches of modernist and postmodernist definitions of intertextuality and adaptation while analyzing the definition of 'meaning', its functions in the process of constructing reality and the transformations it has undergone with the effects various theorists' studies. Within this perspective, the intertextual and contextual signification practices of adaptation during the formation of the literature on the history of cinema are evaluated. The second chapter aims to explore the concepts of 'subject' and 'subjectivity' in order to reveal the fictional aspect of history which is regarded as an objective field of science by deconstructing the objectivity of history. Therefore, canonically accepted approaches in history of cinema are re-evaluated in terms of the notions of history and adaptation. The third chapter examines the roots of adaptation in Turkish Cinema in relation to intertextuality and further discusses the concept of 'localization' as a form of adaptation. Thus, this study aims to analyze Necati Cumalı's stories and their adaptations Adı Vasfiye (Her Name is Vasfiye, 1985, Atıf Yılmaz), Ay Büyürken Uyuyamam (Can't Sleep While the Moon is Rising, 2011, Şerif Gören), and especially Susuz Yaz (Dry Summer, 1963, Metin Erksan), (1973, Yılmaz Duru) through theories of adaptation.
Benzer Tezler
- Medyalararasılık bağlamında edebiyat uyarlamaları: The Witcher dizisi örneği
Literary adaptations in the context of intermediality: The example of The Witcher series
SALİH DAYAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Güzel SanatlarAfyon Kocatepe ÜniversitesiSanat ve Tasarım Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SENA COŞKUN
- Metinlerarasılık bağlamında fantastik Türk ve Amerikan sineması
Fantastic Turkish and American cinema in the context of intertextuality
SEZEN ALTAY
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Sahne ve Görüntü SanatlarıOrdu ÜniversitesiSinema Televizyon Ana Bilim Dalı
DOÇ. UFUK UĞUR
- Akira Kurosawa'nın Shakespeare uyarlaması filmlerinin metinlerarasılık bağlamında incelenmesi: Kanlı Taht ve Ran filmlerinin karşılaştırmalı analizi
An intertextual analysis of Akira Kurosawa's movies adapted from Shakespeare: A comparative analysis of Throne of Blood and Ran movies
ÜMİT YILMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Sahne ve Görüntü Sanatlarıİstanbul Aydın ÜniversitesiDrama ve Oyunculuk Ana Sanat Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ TUĞRUL KARANFİL
- Robbing the source text of its authority: The Robin Hood story as dialogic intertext
Kaynak metnin otoritesini çalmak: Robin Hood hikâyesinin diyalojik metinlerarasılığı
ÇAĞRI KOPARAL
Yüksek Lisans
İngilizce
2015
İngiliz Dili ve EdebiyatıHacettepe Üniversitesiİngiliz Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. SİNAN AKILLI
- Sinemada öz uyarlama: Mehmet Eroğlu örneği
An analysis of self-adaptation: The case of Mehmet Eroğlu
GİZEM YETİŞKİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Radyo-TelevizyonMersin ÜniversitesiRadyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HAKAN ERKILIÇ