Okul psikolojik danışmanlarının mesleki doyumlarını etkileyen etmenlerin incelenmesi
The examination of the factors that affect the school counselors' occupational satisfaction
- Tez No: 581860
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ ELİF ERCAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Psikoloji, Education and Training, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Okul psikolojik danışmanı, mesleki doyum, öz-yeterlik, okul psikolojik danışmanlığında program geliştirme ve değerlendirme, School counselor, vocational satisfaction, self-efficacy, school counselling programme development and evaluation
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ege Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 223
Özet
Bu araştırmada, okul psikolojik danışmanlarının mesleki doyumları ve öz-yeterlik algıları ile yürüttükleri okul psikolojik danışmanlığı programını geliştirme ve değerlendirme görevleri arasındaki ilişkiler incelenmiştir. Ayrıca, PDR ile ilgili olmayan görevlerin bu değişkenlerle ilişkileri incelenerek, bu istenmeyen görevlerin psikolojik danışmanların mesleki doyumlarını nasıl etkilediği ele alınmıştır. Araştırmada veri toplama aracı olarak Mesleki Doyum Ölçeği (MDÖ), Okul Psikolojik Danışmanı Öz-Yeterlik Ölçeği (OPDÖÖ), Okul Psikolojik Danışmanlığında Program Geliştirme ve Program Değerlendirme Görevleri Anketi (I ve II) ve Kişisel Bilgi Formu kullanılmıştır. Ölçme araçlarının uygulama süresinin uzunluğuna bağlı olarak uygulamada kullanışlılık sağlamak adına madde sayıları ve içeriklerin benzerliğine göre iki farklı anket hazırlanmıştır. İki farklı örneklemden faydalanılan araştırmaya, 2014-2015 eğitim öğretim yılında İzmir ilinde okullarda görev yapan 300 okul psikolojik danışmanı katılmıştır. Birinci örneklemde 90 kadın ve 60 erkek, ikinci örneklemde de 100 kadın ve 50 erkek okul psikolojik danışmanı bulunmaktadır. Verilerin analizinde öncelikle betimsel istatistikler hesaplanmıştır. Ankette yer alan açık uçlu sorulardan elde edilen nitel bulgular içerik olarak analiz edilip gruplandırıldıktan sonra ilgili nicel bulgu ile birlikte sunulmuştur. Ortalamalar arasındaki farklılıkların incelendiği alt problemler için her iki anketteki sorulara göre, MDÖ toplam puanları ve OPDÖÖ alt ölçeklerinin ortalamaları arasında bağımsız örneklemler t-testi ya da tek yönlü varyans analizleri yapılmıştır. İlişkilerin incelendiği alt problemler için ise her iki ankette nicel değerlerin elde edildiği maddeler ile MDÖ toplam puanları ve OPDÖÖ alt ölçek puanları arasındaki korelasyon katsayıları hesaplamıştır. Nicel değerler aralıklı ölçüm türüne uygun olduğunda Pearson, sıralamalı ölçüm türüne uygun olduğunda ise Spearman rho korelasyon analizleri uygulanmıştır. Araştırma bulguları incelendiğinde, okul psikolojik danışmanlarının öğrencilerle birebir etkileşimde bulundukları, PDR ile ilgili olmayan görevleri çok fazla yürütmedikleri, ancak hem program geliştirme hem de program değerlendirme çalışmalarını tatminkar bulmadıkları ve bu çalışmalarda öğrencilerden çok öğretmenlerin görüşlerinden yararlandıkları görülmüştür. Yıllık okul psikolojik danışmanlığı programını yürütürken, öğrencilerle sık sık bireysel görüşmeler yaptıkları, bu görüşmelerinin kısa sürdüğü ve aynı öğrenciyle bir-iki defa daha görüştükleri belirlenmiştir. Ayrıca bireysel ve grupla psikolojik danışma; okul konferansı, bireysel rehberlik, küçük grup, büyük grup ve sınıf rehberliğine dayalı yöntemlerle yürüttükleri çalışmaları haftalık bir program hazırlamadan ve düzensiz bir şekilde sürdürdükleri saptanmıştır. Okul psikolojik danışmanlarının öğretmenlerden destek almaları, önleyici ve geliştirici çalışmalar yürütmeleri, bu çalışmalarda öğrencilerle birebir etkileşimde bulunmaları, yıllık okul psikolojik danışmanlığı programını başarıyla uygulamaları ve okul yöneticilerinin isteklerini her an için yerine getirmemeleri mesleki doyum puanları ile ilişkili bulunmuştur. Ayrıca okul psikolojik danışmanlığı programını yürütürken yararlanılan görüşme yapma, sınıf rehberliği ya da konferans yöntemleri dışındaki yöntemlerde okul psikolojik danışmanlarının kendilerini yeterli görmeleri ve düzenli bir şekilde bireysel psikolojik danışma ve sınıf rehberliği yapmalarının da mesleki doyum ile ilişkili olduğu belirlenmiştir. Okul psikolojik danışmanlığı programını geliştirme ve değerlendirme çalışmaları yapan, bu programı başarıyla tamamlayan, öğrencilerin çoğunluğuyla birebir etkileşimde bulunan ve PDR ile ilgili olmayan görevleri olabildiğince az yerine getiren okul psikolojik danışmanlarının daha yüksek öz-yeterlik algısına sahip oldukları tespit edilmiştir. Okul psikolojik danışmanlığı programını yürütürken yararlanılan görüşme yapma, sınıf rehberliği ya da konferans yöntemleri dışındaki yöntemlerde okul psikolojik danışmanlarının kendilerini yeterli görmeleri ve düzenli bir şekilde bireysel psikolojik danışma, küçük grup rehberliği, büyük grup rehberliği ve sınıf rehberliği yapmaları ile öz yeterlik algıları ilişkili bulunmuştur. Okul psikolojik danışmanlarının mesleki doyumları ve öz-yeterlik algıları ile görevlerini yürütürken zamanlarının çoğunluğunda öğrencilerle doğrudan etkileşim halinde olmalarının pozitif, PDR ile ilgili olmayan görevleri yapmalarının ise negatif yönde ilişkili olduğu saptanmıştır. Bunun yanında mesleki doyum ve özellikle işbirliği öz-yeterlik algısı ile bireysel psikolojik danışma, bireysel rehberlik görüşmesi ve büyük grup rehberliği yapma pozitif yönde ilişkiliyken, yapılan küçük grup rehberliği sayısı ve öğrencilere verilen konferans sayısı mesleki doyumla negatif yönde ilişkili bulunmuştur.
Özet (Çeviri)
In this study, the relationships between the professional satisfaction and self-efficacy perceptions of the school counselors and the counseling program development and evaluation tasks are investigated. In addition, the relationship between these variables non-counseling related tasks were examined and how these unwanted tasks affected the professional satisfaction of psychological counselors. Vocational Satisfaction Scale (VSS), School Counselors Self Efficacy Scale (SC-SEC), School Counseling Program Development and Evaluation Tasks I & II and Personal Information Form (PIF) were used as data collection tools. Two different questionnaires were prepared according to the number of items and the similarity of the contents in order to provide practicality in practice depending on the length of the application period of the measurement tools. 300 different school counselors working in schools in İzmir participated in the study. In the first sample there were, 90 females and 60 males and 100 females and in the second sample there were 50 male school counselors. Descriptive statistics were calculated in the analysis of the data according to the questions of the two questionnaires, independent samples t-test and one-way ANOVA was performed between the mean scores of VSS and the mean of the subscales of SC-SEC. Correlation coefficients between the responses obtained from the questions of“the percentage of time spent at school in direct interaction with students”and“the percentage of time spent in school with non-counseling duties”were calculated and correlation coefficients between VSS total scores and SC-SEC subscales were calculated. Similarly, the relationship between work done by direct interaction methods in both questionnaires and vocational satisfaction and school counseling self-efficacy was examined. Pearson correlation was calculated when the quantitative values of the items were suitable for the interval measurement type and Spearman rho correlation analyzes were calculated when the quantitative values of the items were suitable for the ordinal measurement type. When the findings of the research examined, it was seen that school counselors interacted with students directly, did not carry out non-counseling duties, but they did not find both program development and program evaluation satisfactory and they benefited from teachers' opinions rather than students. In conducting the annual guidance program, it was determined that school counselors frequently held individual counseling sessions with the students, these sessions were short and they met with the same student once or twice. It was found that the school conference, individual guidance, small or large group guidance, individual and group counseling and classroom guidance methods are carried out without preparing a weekly program. School counselors' support from teachers, conducting preventive programs, interacting with students face-to-face, successful implementation of the annual school counseling program and not fulfilling all the wishes of school administrators at any time were related to vocational satisfaction. In addition, it was determined that conducting regular individual counseling and classroom guidance is associated with vocational satisfaction while conducting the school counseling program. It was found that school counselors who develop and evaluate the school counseling program, who successfully complete this program, who interact face-to-face with students and perform as little as possible non-counseling service tasks have higher self-efficacy levels. Self-efficacy perceptions of school counselors were found to be correlated with conducting individual psychological counseling, small group guidance, large group guidance and classroom guidance on a regular basis. According to findings, positive correlations were obtained between counselors' vocational satisfactions and their school counseling self-efficacy expectations, and time spent conducting school counseling tasks with students / consultants in face-to-face interaction and negative correlations were found with conducting non-counseling duties. The findings also showed that there may be a positive relationship between vocational satisfactions and self-efficacy expectations and the number of clients participating in individual counseling sessions, the number of individual counseling sessions, the number of large group counseling sessions, the number of periodical individual planning interviewing and a negative relationship the number of small group guidance sessions and the number of conferences the counselors gave to the students.
Benzer Tezler
- Okul psikolojik danışmanlarının mesleki ve iş doyumlarını yordayan değişkenlerin incelenmesi
Examining the variables that predict professional and job satisfaction of school psychological counselors
ŞİLAN TONĞUÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve Öğretimİstanbul Aydın ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. RAGIP ÖZYÜREK
- Okul psikolojik danışmanlarının mesleki doyum ve örgütsel güven düzeyleri arasındaki ilişki
The relationship between professional satisfaction and organizational trust level of school psychological counselor
FİLİZ UGUZ
- Okul psikolojik danışmanlarının mesleki doyumları ve psikolojik iyi oluşlarında stresle başa çıkmanın aracı rolü
The mediation role of coping with stress on job satisfaction and psychological well-being of school psychological counselors
DUYGU ÖZTÜRK
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimGaziantep ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET MURAT
- Psikolojik danışmanların psikolojik danışma becerileri ve psikolojik danışma yardımı vermeye yönelik tutumlarının mesleki doyuma etkisinin incelenmesi
The investigation of the effect of psychological counselors' psychological counseling skills and their attitudes to give psychological counseling assistance on professional satisfaction
SENEM ÖZDAMAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Eğitim ve ÖğretimBahçeşehir ÜniversitesiPsikolojik Danışma ve Rehberlik Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ EZGİ ÖZEKE KOCABAŞ
- Okul psikolojik danışmanlarının iletişim becerileri, öz yeterlik algıları ve mesleki doyumları arasındaki ilişkinin incelenmesi
Investigation of the relationship between communication skills, self-efficacy perceptions and professional satisfactions of school counselors
BURAK KOLAZLI
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimAtatürk ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ARZU GÜLBAHÇE