Matematik öğretmeni adaylarının öğretimsel açıklamalarının matematiksel inanç perspektifinden incelenmesi
An investigation of instructional explanations of pre-service mathematics teachers from mathematical belief perspective
- Tez No: 588885
- Danışmanlar: PROF. DR. YÜKSEL DEDE
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Matematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: İlköğretim Matematik Eğitimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 259
Özet
Bu çalışmanın amacı, ilköğretim matematik öğretmeni adaylarının matematiksel inançlarına göre öğretimsel açıklamalarını incelemektir. Bu bağlamda çalışmada, nitel araştırma desenlerinden çoklu durum çalışması deseni kullanılmıştır. Çalışmanın durumları olarak farklı inanç kategorilerindeki öğretmen adayları, çalışmanın analiz birimi olarak ise ilgili öğretmen adaylarının öğretimsel açıklamaları ele alınmıştır. Çalışmada iki farklı katılımcı grubuyla çalışılmıştır. İlk grup, 2016-2017 eğitim-öğretim yılında bir devlet üniversitesinin İlköğretim Matematik Öğretmenliği Programı'nın son sınıfında öğrenim gören 53 öğretmen adayıdır. İkinci grup ise 2017-2018 eğitim-öğretim yılında yine bir devlet üniversitesinin İlköğretim Matematik Öğretmenliği Programı'nın son sınıfında öğrenim gören 88 öğretmen adayıdır. Çalışma verileri görüş formları, gözlemler, dokümanlar ve görüşmelerle toplanmıştır. İlk katılımcı grubundan elde edilen verilere, anlamsal içerik analizi yapılarak matematiğin ve veri işleme öğrenme alanının doğasına yönelik inanç çerçeveleri geliştirilmiştir. Anlamsal içerik analizi sonuçları ise ilköğretim matematik öğretmeni adaylarının hem matematiğin hem de veri işleme öğrenme alanının doğasına yönelik inançlarının dört kategoride toplandığını ortaya koymuştur: araç-odaklı, amaç-odaklı, ilerleme-odaklı ve işlev-odaklı inançlar. İkinci katılımcı gruptan toplanan verilere ise yukarıda bahsedilen çerçeveler kullanılarak betimsel analiz yapılmış ve hem matematiğin hem de veri işleme öğrenme alanının doğasına yönelik aynı inanca sahip olduğu düşünülen 9 öğretmen adayı belirlenmiştir. Bu adaylarla sahip oldukları inanç kategorilerini doğrulamak amacıyla birebir yarı-yapılandırılmış görüşmeler yapılmış ve bu görüşmelerin analizi sonucunda her bir inanç kategorisinde yer alan birer öğretmen adayı tespit edilmiştir. Çalışmanın son aşamasında ise belirlenen bu 4 öğretmen adayının, Öğretmenlik Uygulaması dersi kapsamındaki dersleri gözlemlenerek yaptıkları öğretimsel açıklamalar incelenmiştir. Ayrıca öğretmen adaylarının hazırladıkları ders planları, adaylarla her bir ders sonunda yapılan yapılandırılmamış görüşmeler, araştırmacının alan notları ve 7. sınıf matematik ders kitabından elde edilen veriler de gözlem verileriyle birlikte analiz edilerek matematik öğretmeni adaylarının öğretimsel açıklamaları bütüncül bir perspektiften değerlendirilmiştir. Çalışmanın sonucunda, matematik öğretmeni adaylarının sahip oldukları inançlara göre yaptıkları öğretimsel açıklamalar arasında bazı benzerlikler ve farklılıklar olduğu belirlenmiştir. Örneğin; araç-odaklı inanca sahip öğretmen adayı, daha çok işlemsel anlama düzeyinde kavramın tanımını doğrudan söyleme ve işlemin nasıl uygulanacağını doğrudan söyleme alt kategorilerine dahil olan öğretimsel açıklamalar yaparken ilişkisel anlama düzeyindeki bir kavramın kullanım amacını gerekçesiyle açıklama, işlemin uygulanmasını gerekçesiyle açıklama ve problem çözme stratejilerini kullanma alt kategorisinde yer alan öğretimsel açıklamalarda da bulunmuştur. Amaç-odaklı inanca sahip öğretmen adayı ise daha yoğun şekilde işlemsel anlama düzeyindeki işlemin nasıl uygulanacağını doğrudan söyleme alt kategorisine dahil olan öğretimsel açıklamalar yaparken ilişkisel anlama düzeyindeki işlemin uygulanmasını gerekçesiyle açıklama alt kategorisinde yer alan öğretimsel açıklamalarda da bulunmuştur. İlerleme-odaklı inanca sahip öğretmen adayı ise işlemsel anlama düzeyindeki işlemin nasıl uygulanacağını doğrudan söyleme alt kategorisine dahil olan öğretimsel açıklamalarda bulunsa da ilişkisel anlama düzeyindeki problem çözme stratejilerini kullanma alt kategorisinde yer alan öğretimsel açıklamalar da yapmıştır. Son olarak işlev-odaklı inanca sahip öğretmen adayı da diğer adaylar gibi daha yoğun şekilde işlemsel anlama düzeyindeki işlemin nasıl uygulanacağını doğrudan söyleme alt kategorisine dahil olan öğretimsel açıklamalarda bulunmuştur. Ayrıca şimdiki çalışmada elde edilen inanç çerçevelerinin uluslararası karşılaştırmalı çalışmalara kaynaklık edebileceği ve bu çerçevelerin kullanılarak matematiksel inanç ölçeklerinin geliştirilebileceği de düşünülmektedir. Ek olarak şimdiki çalışmanın ileride öğretimsel açıklamalarla ilgili yapılacak olan çalışmalarda kullanılabilecek ayrıntılı bir kavramsal çerçeve sunması bakımından literatüre önemli bir katkı yapabileceği düşünülmektedir.
Özet (Çeviri)
The purpose of this study is to examine the instructional explanations of pre-service mathematics teachers according to their mathematical beliefs. Accordingly, the study was carried out using a multiple case study design, which is one of the qualitative research designs. Pre-service teachers in different belief categories were used as the cases of the study and the instructional explanations of these pre-service teachers were used as the analysis unit of the study. The study was conducted with two different groups of participants. The first group consists of 53 pre-service teachers who are in the last year of the Elementary Mathematics Education Program at a public university in the 2016-2017 academic year. The second group consists of 88 pre-service teachers who are in the last year of the Elementary Mathematics Teaching Program at a public university in the 2017-2018 academic year. The data were collected through opinion forms, observations, documents, and interviews. Belief frameworks about the nature of mathematics and data processing learning area were developed by carrying out the semantic content analysis of the data obtained from the first group of participants. The results of the semantic content analysis revealed that pre-service elementary mathematics teachers' beliefs about both the nature of mathematics and data processing learning area fell into four categories: tool-oriented, aim-oriented, progress-oriented, and function-oriented beliefs. Descriptive analyses were conducted to analyze the data collected from the second participant group based on these frameworks. As a result of the descriptive analysis, 9 pre-service teachers, who are thought to have the same belief about both the nature of mathematics and data processing learning area, were determined. In order to confirm the belief categories of these participants, one-to-one semi-structured interviews were conducted, and one pre-service teacher was determined in each of these belief categories. In the last phase of the study, the instructional explanations of the four pre-service teachers were examined by observing their lessons within the scope of Teaching Practice course. In addition, the data obtained from the lesson plans prepared by the pre-service teachers, unstructured interviews with the pre-service teachers at the end of each lesson, the field notes of the researcher and the 7th-grade mathematics textbook were analyzed together with the classroom observation data. Thus, the instructional explanations of the pre-service mathematics teachers were evaluated in a holistic perspective. At the end of the study, certain similarities and differences between pre-service mathematics teachers' instructional explanations according to their beliefs were revealed. For example, the pre-service teacher having a tool-oriented belief was more likely to make instructional explanations that are included in the sub-categories of providing the definition of the concept directly and revealing the application process directly which can be categorized under the instrumental understanding level while she also made the instructional explanations that are included in the sub-categories of explaining the intended purpose of a concept by providing its reasoning, explaining the purpose of application of a process together with its reasoning, and using problem-solving strategies that can be categorized under the relational understanding level. When it comes to the pre-service teacher having an aim-oriented belief, she made instructional explanations that are included in the sub-category of giving the definition of the concept directly which is categorized under the instrumental understanding more intensively; however, she also made instructional explanations that are included in the sub-category of explaining the purpose of the application of the process with reasoning that can be categorized under the relational understanding level. In the same way, although the pre-service teacher having a progress-oriented belief made instructional explanations that are included in the sub-category of providing the application process directly which can be categorized under the instrumental understanding, she also made instructional explanations that are included in the sub-category of using problem solving strategies that can be categorized under the relational understanding level. Finally, the pre-service teacher having a function-oriented belief, similar to other pre-service teachers, mostly made instructional explanations included in the sub-category of providing the application process directly which can be categorized under the instrumental understanding level. Moreover, it is thought that the belief frameworks obtained in the present study may be the source for further international comparative studies and also mathematical belief scales can be developed by using these frameworks. In addition, it is thought that the present study can make a significant contribution to the literature in that it provides a detailed conceptual framework that can be used in future studies on instructional explanations.
Benzer Tezler
- Matematik öğretmenleri ile öğretmen adaylarının kesirlerle bölmeye yönelik öğretimsel açıklamalarının matematiksel modeller bağlamında incelenmesi
Examining in-service and pre-service mathematics teachers' instructional explanations for division by fractions in the context of mathematical models
EMİNE AKTAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimOrdu ÜniversitesiMatematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HAYAL YAVUZ MUMCU
- Matematik öğretmeni adaylarının pedagojik alan bilgileri gelişiminin 4MAT modeli kapsamında incelenmesi
Examination of pedagogical content knowledge development of mathematics teacher candidates in 4MAT model content
FEYZA ALİUSTAOĞLU
Doktora
Türkçe
2018
Eğitim ve ÖğretimKastamonu Üniversitesiİlköğretim Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ABDULKADİR TUNA
- İlköğretim matematik öğretmeni adaylarının cebir konusundaki pedagojik alan bilgilerinin gelişiminin incelenmesi
An examination of development of pedagogical content konowledge of prospective middle school mathematics teachers on algebra
ÖMER ŞAHİN
Doktora
Türkçe
2016
Eğitim ve ÖğretimAtatürk Üniversitesiİlköğretim Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YASİN SOYLU
- İlköğretim matematik öğretmeni adaylarının uygulanan zenginleştirilmiş program sürecinde matematiği öğretme bilgilerinin gelişimi
The development of pedagogical content knowledge of preservice mathematics teachers in the process of applied enriched program
MESUT BÜTÜN
Doktora
Türkçe
2012
Eğitim ve ÖğretimKaradeniz Teknik Üniversitesiİlköğretim Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ADNAN BAKİ
- Problem biçimlendirme: İlköğretim matematik öğretmeni adaylarının düşünme süreçlerinin incelenmesi
Problem formulation: An investigation of preservice mathematics teachers thought processes
BEYZANUR ERKAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Eğitim ve ÖğretimRecep Tayyip Erdoğan ÜniversitesiMatematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. TUĞRUL KAR