Divanlarda küçük mesneviler
Small mesnevis in divans
- Tez No: 589636
- Danışmanlar: PROF. DR. HALUK GÖKALP
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Çukurova Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 755
Özet
Klasik Türk edebiyatı yaklaşık altı yüzyıl boyunca farklı nazım şekilleri ve türlerle varlığını sürdürmüştür. Klasik Türk edebiyatı alanında metin neşri, metnin muhteva incelemesi gibi çalışmaların yanında bir nazım şeklini merkeze alarak bu alanı her yönü ile inceleyen çalışmalar vardır. Biz de çalışmamızda divanlarda önemli bir yer tutan ve üzerinde bugüne kadar hakkıyla durulmayan“küçük mesneviler”konusu üzerinde durmayı uygun bulduk. Divan şiirinde beyitlerle yazılan nazım şekillerinden biri mesnevilerdir. Arapça“ikili, ikişer”anlamına gelen“mesnâ”kelimesinin nisbet eki almış şekli olan mesnevi, her beyti kendi aralarında kafiyeli nazım şekline denir. Mesneviyi, beyitlerle yazılan diğer nazım şekillerinden ayıran özelliği her beyitte ayrı kafiyeye yer verilmesidir. Divan şiirinde müstakil eser olan mesneviler yanında divanlarda yer alan küçük mesneviler de bulunmaktadır. Müstakil mesnevilerle divanlarda yer alan mesnevileri ayıran temel ölçüt müstakil mesnevilerin belli bir plan dâhilinde yazılıp kitaplaşmasıdır. Bu tezin amacı küçük mesnevileri şekil, muhteva, dil ve üslûp açısından incelemektir. Çalışmamızda farklı yüzyıllardan 220 divanda yer alan 1402 küçük mesnevi ele alınmıştır. Tezde ilk bölüm olarak mesnevi nazım şekli hakkında bilgi verilmiş daha sonra 13. yüzyıldan 19. yüzyıla kadar divanlardan tespit edilen küçük mesneviler tanıtılmıştır. Sonraki bölümde küçük mesnevilerin divanlardaki yeri, başlıkları, kullanılan aruz ölçüsü, beyit sayıları ve bölümlerine göre şekil özellikleri çıkartılmıştır. Daha sonra küçük mesnevilerin muhteva özellikleri 40 başlıkta incelenmiştir. Son bölümde ise mesnevilerin dil ve üslûp özellikleri genel bir değerlendirmeye tabi tutulmuş ve ardından çalışmamızdan çıkan sonuçlar sıralanmıştır.
Özet (Çeviri)
Classical Turkish literature has maintained its existence with different forms of poems and genres for nearly six centuries. In the field of classical Turkish literature, there are studies that examine texts in all aspects by taking the form of a poem as a center, besides the studies on the text, the content of the text, the language and the style. We also found it appropriate to focus on the topic of“small mesnevis”, which holds an important place in divans and on which it has not focused on till now. One of the verse forms written in couplets in divan poetry is mesnevis. The mesnevi, the rhyming form of the word“mesna”which means“twin, two”in Arabic, is called rhyming with each rhyme between them. The distinctive feature that distinguishes mesnevi from other verse forms written in mesnevi, couplets is that every gentleman is given a separate heart. In Divan poetry there are mesneves, which are independent works, as well as small mesnevis which are located in divans. The basic criterion that distinguishes the small mesnevis which are located in the divan with the independent mesnevis is that the independent mesnevi should be written and book in a certain plan. The purpose of this thesis to examine the purpose of small mesnevis in terms of form and content. In our study there are 1402 small mesnevis which were taken from different centuries on 220 divans. In the thesis, firstly the information about the form of the mesnevi poetry was given and then the small mesnevis which were determined from the divans from the 13th century to the 19th century were introduced. In the following section, the features of the small mesneviler according to the place, titles, desire dimension and parts used in the divans have been removed. In the last part, the content characteristics of the small mesnevis are presented in 40 titles and then the results from our work are listed.
Benzer Tezler
- Mehmed Lebîb Efendi'nin Tuhfe-yi Vehbî şerhi: Müntehab-ı Lebîb (inceleme-metin-tıpkıbasım)
The exegesis of Tuhfe-yi Vehbi by Mehmed Lebib: Muntehab-ı Lebîb (Review text and original copy)
SEYİT YAVUZ
Doktora
Türkçe
2021
Türk Dili ve EdebiyatıSivas Cumhuriyet ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HÜSEYİN AKKAYA
- Nabi Divanı'ndaki küçük mesneviler
Short poems composed in rhymed couplets in Nabi's Divan
LOKMAN BAĞÇECİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2002
Türk Dili ve EdebiyatıÇukurova ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MİNE MENGİ
- Divanlarda çocuk tasavvuru (14.-20. yüzyıllar)
Imagination of children in Divans (14.-20. centuries)
MUHAMMED KÜRŞAT ATAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
DinHitit Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SEYDİ KİRAZ
- Paris Milli Kütüphanesi 380 numaralı şiir mecmuası (62a-114b) (Metin-inceleme-nesre çeviri-MESTAP tablosu)
Paris National Library poem collection no. 380 (62a-114b)(Text-review-prose translation-MESTAP Table)
AYŞE NUR KÜÇÜK
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Türk Dili ve EdebiyatıAfyon Kocatepe ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİ İRFAN AYPAY
- Niyâzî dîvânçesi (inceleme-metin)
Poetry of niyâzî (examination-text)
TÜLAY TUNÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Türk Dili ve EdebiyatıHacettepe ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FATMA SABİHA KUTLAR OĞUZ