Tasavvuf kültürü çerçevesinde Ömer Baba Dergâhı'nın incelenmesi
Examination of Omer Baba Journal within the framework of sufi culture
- Tez No: 810744
- Danışmanlar: PROF. DR. MUHARREM KAYA
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Halk Bilimi (Folklor), Türk Dili ve Edebiyatı, Folklore, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Tasavvuf, Şeyh, Dergâh, Ömer Baba, Sufism, Shaikh, Dervish Lodges, Ömer Baba
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Kültür Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 147
Özet
Tasavvuf, nefsin insana getireceği kötülükleri fark ederek uzak durmak; yaratıcıyı tanımak ve varlıktan geçerek yaratıcıya kavuşmaktır. İslamiyet'in yayılmasında etkin rol oynamış bir prensiptir. Hz. Peygamber'in ölümünden sonra Müslümanlar, Kur'an ve sünnet yolunu takip etmişlerdir. Mutasavvıflar da bu yolu takip eden, dünya zevklerinden uzaklaşıp Allah'a ulaşmayı hedefleyen bunun için de yaşamları boyunca fazlalıktan kaçınan yani; az yiyip içen, dünya malına tamah etmeyen, yurt benimsemeyen tasavvuf icracılarıdır. Hatta bu nedenle Farsça“yoksul”anlamına gelen“Derviş”kavramıyla da anılırlar. Mutasavvıfların nefsani bir gayesi mevcuttur. Dünyevi yaşamlarında şer getiren nefsi yenmek, İslamiyet'i anlamak, Allah'ı bilmek onların mesleğidir. Dergâhlar da bu mesleğin icra edildiği mekânlardır. Tasavvuf yolundaki kişilerin bir araya gelerek dini ritüelleri gerçekleştirdikleri alandır. Ömer Baba da bu mesleğin yakın geçmişteki icracılarındandır. 1923'te Diyarbakır'ın Hani ilçesinde dünyaya gelen Ömer Baba, Molla Ali Efendi'nin oğludur. Aile evinde başlayan dini eğitimleri Şeyhi Molla Abdullah Efendi ile tanışınca bir sisteme bağlanmıştır. Gördüğü rüyalar neticesinde şeyhinden icazet alarak İstanbul'a tasavvuf öğretilerini yaymak için gelmiştir. İstanbul başta olmak üzere Türkiye'nin birçok şehrinde müridi bulunan Ömer Baba bir Rifaî şeyhidir. Bu araştırmada Ömer Baba Dergâhının tasavvuf inancındaki yeri, menkıbevi ve tarihi hayatı müritlerinin gözünden ifade edilmektedir. Çalışmamızda Ömer Baba müritlerinin ahlak anlayışı, örf ve adetleri tasavvuf çizgisinde sunulmaktadır. Tasavvuf anlayışı, sufilik ve bu bağlamda oluşmuş Ömer Baba Dergâhındaki ibadetler, ideolojiler, ritüeller ortaya konulmaktadır. Dergâhta yürütülen faaliyetlerin ortaya konulması tasavvuf inancının günümüzdeki yansımasını görebilmek için önemli bir kaynak olacaktır.
Özet (Çeviri)
Sufism is noticing and staying away from the evils that the soul will bring to human, recognizing the creator and reaching the creator by passing through existence. It is a principle that played an active role in the spread of Islam. Muslims followed the path of the Quran and the Sunnah after the death of Hz. Muhammad. Mystics, who follow this path, aim to get away from worldly pleasures and reach Allah, and therefore avoid excess throughout their lives; They are Sufi practitioners who eat and drink little, do not aspire to worldly goods, and do not adopt a homeland. For this reason, they are also referred to by the concept of“Dervish”, which means“poor”in Persian. Sufis have a spiritual purpose. It is their preoccupation to defeat the evil spirit, to understand Islam and to know Allah in their mortal life. Dervish lodges are also places where this profession is practiced. These places are the places where people on the path of mysticism come together and perform religious rituals. Ömer Baba is one of the performers of this profession in the recent past. Ömer Baba, who was born in 1923 in the Hani district of Diyarbakır, is the son of Molla Ali Efendi. His religious education, which started in the family home, was connected to a system when he met shaikh Molla Abdullah Efendi. As a result of the dreams he had, he came to Istanbul to spread the teachings of mysticism with the guidance of his shaikh. Ömer Baba, who has followers in many cities of Turkey, especially in Istanbul, is a Rifaî shaikh. The place of Ömer Baba Lodge in Sufi belief, the anecdote and his life are explained from the eyes of his followers in this research. The moral understanding, customs and traditions of the followers of Ömer Baba are presented in the line of mysticism in our study. The understanding of Sufism, Sufism and the worships, ideologies and rituals in Ömer Baba Lodge, which was formed in this context, are revealed. Revealing the activities carried out in the Dervish Lodge will be an important source to see the current reflection of the Sufi belief.
Benzer Tezler
- Cemal-i Halvetî ve Risâle-i Sûfiyye adlı eseri
Cemal Halveti and his book named Risale-i Sufiyye
NİYAZİ ELMAS
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Türk Dili ve EdebiyatıÜsküdar ÜniversitesiTasavvuf Kültürü ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NİYAZİ BEKİ
- Celîlî Divanı'nın tahlili
Analysis of Jelîlî's Divan
RUMEYSA KESKİN ASLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Türk Dili ve EdebiyatıVan Yüzüncü Yıl ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ÖMER DEMİRBAĞ
- Sufilerin gayr-i müslimlere bakışı
Viewpoint of Sufis towards non-muslims
ÖMER ÖZGÜL
Doktora
Türkçe
2018
DinDokuz Eylül ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HİMMET KONUR
- Uşşâkî şiirinde din ve tasavvuf
Religion and Sufism in Ushshaki poetry
CENGİZ AYDIN
Doktora
Türkçe
2020
Türk Dili ve EdebiyatıDicle Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HALİL ÇEÇEN
- Sükûtî Divanı'nın tahlili
Analysis of Sükûtî Divan
MUSTAFA TAŞTAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Türk Dili ve EdebiyatıVan Yüzüncü Yıl ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ÖMER DEMİRBAĞ