Katalizör olarak kiral skuaramit sentezi ve enantiyoseçimli reaksiyonlardaki uygulamaları
Synthesis of chiral squaramide as catalyst and their applications in enantioselective reactions
- Tez No: 599898
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ALİME EBRU AYDIN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Kimya, Chemistry
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hatay Mustafa Kemal Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Kimya Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 124
Özet
Kiralite kimyasal, biyolojik, farmasötik ve materyal bilimlerinde önemli bir rol oynar. Enantiyomerik bileşikler farklı koku ve tatlara sahiptirler. Şüphesiz ki farmakolojik aktiviteleri tarandığı zaman iki enantiyomer farklı bileşik olarak düşünülür. Kiral ilacın iki enantiyomeri genellikle farklı biyolojik aktiviteye sahiptir ve enantiyomerin biri oldukça etkili tedavi edici ilaç olarak rol oynayabilirken diğer enantiyomer oldukça toksik olabilir. Enantiyomerlerin aktivitelerindeki dramatik farklılığın en iyi bilinen örneği talidomittir. Sadece bir enantiyomeri-yararlı tedavi verici etki verirken diğer enantiyomer birçok doğum kusuruna neden olur. Heterohalkalı bileşikler kimyasının önemli bir kısmını teşkil eden pirazolon ve türevleri, başta analjezik olmak üzere, canlı sistemlerde çok çeşitli biyolojik etkilere sahip oldukları gibi, boyarmaddeler sınıfında da yer almaktadırlar. Bu grup bileşikler arasında yer alan edaravon adıyla bilinen 1-fenil-3-metilpirazol-5-on bileşiği, tıpta serbest radikal tutucu olarak in vitro oksidatif strese karşı nörovasküler birimi bileşenlerini korur, inme oluşumunu geciktirir. Bu konuda yapılan literatür çalışmaları neticesinde pirazolon türevleri ve geçiş metalleri ile yaptığı komplekslerin; antiviral, antineoplastik, antimalaryal, antifungal ve antimikrobiyal gibi önemli biyolojik aktiviteler göstermesinden dolayı pek çok araştırma grubu tarafından ilgi çektiği belirlenmiştir. Bu nedenle antikanser aktivite göstermesi beklenen kiral pirazolon türevlerinin sentezi önem kazanmıştır. Bu çalışmada stereojenik merkeze sahip kiral katalizörlerin sentezi ve substitüe nitrostirenin pirazolona enantiyoseçimli Michael katılma reaksiyonunda katalizör olarak kullanılması amaçlanmıştır. Tezin ilk bölümünde pirazolon türevleri ve kiral skuaramit katalizörleri sentezlenmiştir. Sentezlenen bileşikler 1H-NMR ve 13C-NMR teknikleri ile yapıları aydınlatılmıştır. Tezin ikinci bölümünde enantiyoseçimli katılma reaksiyonlarının optimum reaksiyon koşullarını belirlemek için en etkili katalizörler kullanılarak solvent, katalizör miktarı, reaksiyon süresi ve sıcaklığın etkisi araştırılmıştır. Belirlenen optimun reaksiyon koşullarında kiral skuaramit katalizörü varlığında pirazolona substitüe nitrostirenin enantiyoseçimli katılma reaksiyonu gerçekleştirilerek aktiviteleri belirlenmiştir. Enantiyoseçimli katılma tepkimesinden elde edilen kiral ürünlerin enantiyomerik fazlalık oranları HPLC' de kiral kolon kullanılarak belirlenmiştir.
Özet (Çeviri)
Chirality plays an important role in chemical, biological, pharmaceutical, and material sciences. Enantiomeric compounds have different odors and tastes. It is obvious that two enantiomers should be considered different compunds when screened for pharmacological activity. Two enantiomers of a chiral drug usually have different biological activity as one enantiomer may act as a very effective therapeutic drug whereas the other enantiomer could be highly toxic. A well known example of the dramatic difference in activity of enantiomers is thalidoimide. Only one enantiomer gives desired therapeutic effect whereas the other enantiomer causes several fetal damage. As a pyrazolone and their derivatives which form an important part of heterocyclic compounds chemistry, have a great variety of biological effects in living systems, especially analgesics, they also take part in pigment class. 1-phenyl-3-methyl-pyrazol-5-one compound which is called edaravone and take part between these group compounds, protect the neurovascular cell compounds against in vitro oxidative stress as free radical adsorbent in medicine, and retard the stroke formation. As a result of literature studies about this topic, due to the complexes with derivatives of pyrazolone show an important biological activities such as antiviral, antineoplastic, antimalarial, antifungal and antimicrobial, it is determined a draw attention by many research groups. Therefore, synthesis of chiral pyrazolone derivatives expected to exhibit anticancer activity has gained importance. In this study, it was aimed to synthesize chiral catalysts having stereogenic center and use of pyrazolone substituted nitrostirene as catalyst in enantioselective Michael addition reaction. In the first part of the study, pyrazolone derivatives and chiral squaramide catalysts were synthesized. Structures of synthesized compounds have been illuminated by 1H-NMR and 13C-NMR techriques. In the second part of the study, the effect of solvent, catalyst amount, reaction time and temperature were investigated by using the most effective catalyst to determine the optimum reaction conditions of enantioselective addition reactions. The activities were determined by performing an enantioselective addition reaction of substituted nitrostirene to pyrazolone in the presence of a chiral squaramide catalyst in the optimum reaction conditions. The enantiomeric excess ratios of the chiral products obtained from the enantioselective addition reaction were determined using the chiral column in HPLC.
Benzer Tezler
- Skuaramit fonksiyonlandırılmış Trans-dach organokatalizörlerin sentezi ve uygulamaları
Synthesis of squaramide functionalized Trans-dach organocatalysts and applications
ÖZDEN ERDEBİL
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Polimer Bilim ve TeknolojisiKocaeli ÜniversitesiPolimer Bilim ve Teknolojisi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SERAP MERT
- Organocatalytic kinetic resolution of oxazinones and application of chiral organocatalysts for further asymmetric reactions
Oksazinonların organik katalizör ile rezolüsyonları ve asimetrik reaksiyonlarda kiral organik katalizör uygulamaları
SERAP ERÖKSÜZ
- Enantioselective addition of 1,3-dicarbonyl compounds to N-alkoxycarbonyl ketimines derived from isatins and construction of spirocyclic oxindoles
İsatinlerden türetilmiş N-alkoksikarbonil ketiminlerin 1,3-dikarbonil bileşiklerine enantioseçici olarak katılması ve oksindol spirohalkaların sentezi
DUYGU KARAÇAL
Doktora
İngilizce
2022
KimyaOrta Doğu Teknik ÜniversitesiKimya Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CİHANGİR TANYELİ
- Chiral 2-aminodmap/sulfonamides and squaramides as bifunctional acid/base organocatalysts in asymmetric catalysis
Kiral 2-aminodmap/sulfonamit ve skuaramit bifonksiyonel asit/baz organokatalizörlerin geliştirilmesi ve asimetrik kataliz uygulamaları
MURAT IŞIK
- Cu-catalyzed selective mono-n-heteroarylation of chiral diamines asymmetric conjugate addition of dibenzoylmethane to trans-beta-nitrostyrene
Bakır katalizörü ile kiral diaminlere heteroaromatiklerin selektif olarak takılması dibenzoilmetanın trans-beta-nitrostiren asimetrik konjuge katılma reaksiyonu
MUHAMMET YAĞIZ ÜNVER
Yüksek Lisans
İngilizce
2013
KimyaOrta Doğu Teknik ÜniversitesiKimya Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CİHANGİR TANYELİ