Geri Dön

Yeni Türk şiirinde biçim arayışları: Servet-i Fünûn'dan ikinci yeni'ye kadar (1896-1950)

The quest for form in modern Turkish poetry: From 'Servet-i Fünûn' to 'İkinci yeni' (1896-1950)

  1. Tez No: 602591
  2. Yazar: SEZİN SEDA ALTUN
  3. Danışmanlar: PROF. DR. BAKİ ASİLTÜRK
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Dilbilim, Türk Dili ve Edebiyatı, Linguistics, Turkish Language and Literature
  6. Anahtar Kelimeler: Türk şiiri, Şiirde Biçim, Nazım Biçimi, Şekil Değişiklikleri, Form, Turkish Poetry, Form in Poetry, Poetic Forms, Formal Change, Form
  7. Yıl: 2019
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Marmara Üniversitesi
  10. Enstitü: Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Yeni Türk Edebiyatı Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 431

Özet

Edebi eseri var eden iki temel yapı -içerik (öz/muhteva) ve biçim (form)- arasındaki ilişki akademik literatürün daimî tartışma konularından biri olmuş, ancak Türk şiiri üzerine yapılan incelemelerde tematik araştırmaların çoğunlukta olduğu görülmüştür. Bu nedenle özellikle şiir incelemelerinde, şiiri kuran iç ve dış yapıyı anlamak onun sunduğu anlamlar ve çağrışımlar dünyasını sezmeyi de kolaylaştıracak; bu da şairin biçimsel arayışlarını hem kendi şiir evreni hem de yaşadığı dönem içinde kavrayabilmek imkânını vereceğinden daha nitelikli sonuçlara ulaşmayı sağlayacaktır. XIX. yüzyılın sonlarında Türk sosyal ve siyasi hayatında yaşanan gelişmelerin tesiriyle, öncelikle şiirin muhtevasında köklü değişiklikler olmuş, bu yeni muhteva şiirde yeni biçimleri de gerekli kılmıştır. Önceleri bu saikle var olan klasik biçimler üzerinde değişiklik yapma yoluna giden şairler zamanla söz konusu şekil denemeleriyle yetinmeyerek Batı şiirinden aldıkları formları şiirde uygulamaya başlamışlardır. XX. yüzyılda ise hece-aruz tartışmaları ivme kazanmış, milli unsurlara ve halk şiirine yöneliş söz konusu olmuştur. Şairler biçimsel tercihlerinde bir yandan geleneğe bağlanırken bir yandan da ona karşı çıkmış, şiir biçimsel arayışlar bakımından bu iki farklı zihniyetin yansıma alanı haline gelmiştir. Bu çalışmada, söz konusu şekil değişiklikleri şairlerin kullandıkları nazım biçimleri merkeze alınarak incelenmiştir. Zira, söz konusu biçimler şairlerin dünya görüşü, şiirlerine konu olan öz ve yaşadıkları döneme ait koşulların etkisi altında şekillenmektedir. Bu bağlamda sözü edilen nazım biçimleri tespit edilmiş, şairin bu biçimleri tercih edişindeki iç ve dış sebepler anlaşılmaya çalışılmıştır. Böylelikle hem şairin kendi şiir serüveni içinde geçirdiği dönüşümlere ilişkin bir anlayış geliştirilebilmiş hem de dönemler arası mukayese yoluyla daha kapsayıcı bir değerlendirme sunmak mümkün hale gelmiştir.

Özet (Çeviri)

Although the relation between content and form, the two basic structures that constitute the literary work has been a perennial topic for academic scholarship, in the case of Turkish poetry research has been mainly conducted along thematic lines. Therefore, especially in studies of poetry, an appreciation of the internal and external structures that make up poetry helps to understand the world of meaning and connotation; which will in turn provide better results by letting the reader to comprehend poet's quest for form both in her/his own poetical universe and through the historical era s/he is living. In the 19th century, taking effect of the social and political transformations in Turkish society, there has been drastic changes in poetical content, this new content in turn necessitating new forms. Poets initially made changes on classical forms in this regard but have in the long run, come to endorse and employ forms received from Western poetry. In the 20th century, the syllable -ʿArūḍ debate about poetical rhythm has been enlivened, prompting a nationalistic turn towards folk poetry. Poets in their quest for form have endorsed the tradition in certain ways, but rejected it in others, with poetical form being a battleground for two contending mentalities. In this study, these changes are studied on the basis of poetic forms that poets employed. For, poetic forms are influenced by the poet's worldview, the content of their poems and the historical conditions that they live. In order to make sense of why the specific forms were chosen by a certain poet, the internal and external reasons are investigated. This method provides us both an insight into the twists and turns of a poetical quest of a certain poet in his/her life as well as a better standpoint to evaluate the development of Turkish poetry through different epochs.

Benzer Tezler

  1. Çağdaş Türk edebiyatında ütopya

    Başlık çevirisi yok

    NURETTİN ÖZTÜRK

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    1992

    Türk Dili ve Edebiyatıİnönü Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Eğitimi Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. CAHİT KAVCAR

  2. 1950 sonrası Türk şiirinde Bahaettin Karakoç

    Bahaettin Karakoç in Türkish poem after 1950 s.

    MEHMET NARLI

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    1996

    Türk Dili ve EdebiyatıKahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. MUHSİN KALKAŞIM

  3. Ülkü Tamer'in şiirleri üzerine bir araştırma

    A research on the poems of Ülkü Tamer

    EMİNE SELCEN BEKMEZCİ

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    Türk Dili ve EdebiyatıAnkara Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. ERDOĞAN KUL

  4. Garip akımı şairlerinin tiyatro arayışları

    Theater search of Garip movement poets

    SAMET KARAHASANOĞLU

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    Sahne ve Görüntü SanatlarıHaliç Üniversitesi

    Tiyatro Ana Sanat Dalı

    DOÇ. DR. ÇİĞDEM KILIÇ

  5. Şiirli ve manzum Türk Tiyatrosu'nun doğuşu (1866-1908)

    The Birth of poetic and verse drama in Turkish Theatre (1866-1908)

    AYŞE ULUSOY

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2003

    Türk Dili ve EdebiyatıGazi Üniversitesi

    Yeni Türk Edebiyatı Bilim Dalı

    PROF. DR. SADIK TURAL